天美影院

Rhagair gan yr Ysgrifennydd Cartref

Mae鈥檙 llywodraeth hon yn ymrwymedig i sicrhau bod gan yr heddlu y pwerau sydd eu hangen i amddiffyn dioddefwyr troseddau. Rydym wedi gwrando ar yr hyn rydych wedi鈥檌 ddweud yn yr ymgynghoriad ac rydym yn cymryd camau i sicrhau bod lles dioddefwyr yn ganolog i鈥檙 system cyfiawnder troseddol.

Mae mechn茂aeth cyn cyhuddo yn offeryn pwysig. Mae鈥檔 caniat谩u i鈥檙 heddlu leihau鈥檙 risg o niwed i ddioddefwyr a thystion drwy osod amodau cadarn a chymesur ar rheiny dan ymchwiliad ac mae鈥檔 cefnogi鈥檙 broses o ddilyn ymchwiliadau鈥檔 brydlon.

Credwn yn gryf y dylai dioddefwyr gael llais yn y system mechn茂aeth cyn cyhuddo. Mae鈥檔 hanfodol bod dioddefwyr yn rhan o鈥檙 broses sydd wedi鈥檌 chynllunio ar gyfer eu cadw yn ddiogel rhag niwed. Byddwn yn sicrhau bod yr heddlu yn gwrando ar ddioddefwyr ac yn eu helpu i ddeall yr amodau mechn茂aeth pan fyddant yn cael eu gosod a鈥檜 haddasu trwy鈥檙 broses mechn茂aeth cyn cyhuddo.

Mae mechn茂aeth cyn cyhuddo yn un rhan o system fwy yr ydym yn ceisio ei gwella鈥檔 barhaus. Rydym yn benderfynol o roi鈥檙 pwerau sydd eu hangen i鈥檙 heddlu i sicrhau cyfiawnder ar gyfer dioddefwyr yn effeithlon. Bydd dileu鈥檙 rhagdybiaeth yn erbyn mechn茂aeth a鈥檙 fframwaith deddfwriaethol diwygiedig ar gyfer amserlenni mechn茂aeth yn helpu gyda realiti gweithredol ymchwiliadau modern yr heddlu.

Mae鈥檙 ddogfen hon yn nodi crynodeb o鈥檙 ymatebion i鈥檙 ymgynghoriad a chynnig y Llywodraeth i ddiwygio鈥檙 gyfraith yn y maes hwn, y bydd angen ei symud ymlaen yn y Senedd.

Y Gwir Anrhydeddus Priti Patel AS

Ysgrifennydd Cartref

Cyflwyniad

Mae鈥檙 ddogfen hon yn adroddiad sy鈥檔 dilyn y papur ymgynghori, Pwerau鈥檙 Heddlu: Mechn茂aeth Cyn Cyhuddo.

Bydd yn cynnwys:

• cyflwyniad: Dull y Llywodraeth
• cefndir yr ymgynghoriad
• crynodeb o ymatebion i鈥檙 ymgynghoriad
• ymateb manwl i鈥檙 cwestiynau penodol a godwyd yn yr ymateb i鈥檙 ymgynghoriad a鈥檙
• y camau nesaf yn dilyn yr ymgynghoriad hwn.

Am gop茂au pellach o鈥檙 adroddiad hwn a鈥檙 papur ymgynghori, ewch i Police powers: pre-charge bail.

Gellir rhyddhau unigolyn sydd wedi鈥檌 arestio gan yr heddlu ond nad yw wedi鈥檌 gyhuddo eto ar fechn茂aeth cyn cyhuddo, ynghlwm ag amodau neu beidio, neu ei ryddhau heb fechn茂aeth wrth i鈥檙 ymchwiliad fynd yn ei blaen.

Mae鈥檔 ofynnol i unigolion ar fechn茂aeth cyn cyhuddo ddychwelyd i鈥檙 orsaf heddlu ar ddyddiad ac amser penodol, a elwir yn 鈥榓teb mechn茂aeth鈥�, naill ai i gael gwybod am benderfyniad terfynol eu hachos neu i gael diweddariad am gynnydd yr ymchwiliad.

Gellir gosod amodau ar yr unigolyn os ystyrir bod angen hynny, er mwyn: atal rhywun rhag methu ag ildio i鈥檙 ddalfa, atal troseddu pellach, atal rhywun rhag ymyrryd 芒 thystion, neu atal llwybr cyfiawnder fel arall. Gellir gosod amodau hefyd er mwyn diogelu鈥檙 unigolyn ei hun neu, os yw鈥檔 iau na 18 oed, er ei les a鈥檌 fudd ei hun.

Bu i鈥檙 Llywodraeth sicrhau deddfu Deddf Plismona a Throsedd 2017 er mwyn ymdrin 芒 phryderon bod unigolion yn cael eu cadw ar fechn茂aeth cyn-cyhuddo am gyfnodau hir, ac ynghlwm ag amodau llym weithiau.

Cyflwynodd y diwygiadau:

• rhagdybiaeth yn erbyn mechn茂aeth cyn cyhuddo oni bai bod hynny yn angenrheidiol ac yn gymesur; ac
• amserlenni a phrosesau statudol clir ar gyfer gosod ac ymestyn mechn茂aeth yn y lle cyntaf, gan gynnwys cyflwyno goruchwyliaeth farnwrol ar gyfer ymestyn mechn茂aeth cyn-cyhuddo y tu hwnt i dri mis.

Ers i鈥檙 diwygiadau ddod i rym, mae鈥檙 defnydd o fechn茂aeth cyn-cyhuddo wedi lleihau, gyda鈥檙 nifer cynyddol o unigolion yn cael eu 鈥榬hyddhau dan ymchwiliad鈥� (RUI) yn ategu hynny. Mae鈥檙 newid hwn wedi codi pryderon nad yw mechn茂aeth bob amser yn cael ei ddefnyddio pan fo鈥檔 briodol, gan gynnwys atal unigolion rhag cyflawni trosedd tra maent ar fechn茂aeth neu ymyrryd 芒 dioddefwyr a thystion. Mae pryderon eraill yn canolbwyntio ar y posibilrwydd o ymchwiliadau hirach mewn achosion lle na ddefnyddir mechn茂aeth a鈥檙 effaith negyddol ar y llysoedd.

Ymrwymodd y Llywodraeth i adolygu鈥檙 broses hon i ystyried a oes angen newid pellach i sicrhau bod mechn茂aeth yn cael ei defnyddio lle y bo鈥檔 briodol ac i gefnogi鈥檙 heddlu gyda鈥檙 gwaith datblygu ymchwiliadau yn brydlon. O ganlyniad i鈥檙 broses ymgynghori, bydd nifer o gynigion yn cael eu gweithredu i sicrhau bod y drefn fechn茂aeth yn gymesur ac yn effeithiol. Lle mae angen deddfwriaeth i weithredu鈥檙 cynigion hyn, fel y nodir yn y ddogfen hon, bydd yn cael ei symud ymlaen yn y sesiwn seneddol cyfredol.

Fel rhan o鈥檙 adolygiad ehangach am fechn茂aeth cyn cyhuddo, mae鈥檙 Llywodraeth hefyd wedi cynnal adolygiad o鈥檙 deunyddiau ymchwil a fydd yn cael ei gyhoeddi gyda鈥檙 adroddiad hwn. Mae鈥檙 Llywodraeth wedi ystyried arolygiad thematig Arolygiaeth Cwnstabliaeth a Gwasanaethau T芒n ac Achub Ei Mawrhydi (HMICFRS) am fechn茂aeth cyn cyhuddo a rhyddhawyd dan ymchwiliad; ac arolygiad HMICFRS am y g诺yn fawr a wnaed gan y Ganolfan dros Gyfiawnder i Fenywod am 鈥楬eddlu yn methu defnyddio mesurau diogelu mewn achosion yn ymwneud 芒 thrais yn erbyn menywod a merched鈥�.

Cefndir

Cyhoeddwyd y papur ymgynhori Pwerau鈥檙 Heddlu: Mechn茂aeth Cyn Cyhuddo ar 5 Chwefror 2020. Roedd yn gofyn am farn ar amserlenni a meini prawf mechn茂aeth cyn cyhuddo, effeithiolrwydd amodau mechn茂aeth ac ymchwiliadau heb fechn茂aeth.

Daeth y cyfnod ymgynghori i ben ar 29 Mai 2020 ac mae鈥檙 adroddiad hwn yn crynhoi鈥檙 ymatebion hyn, gan gynnwys sut y dylanwadodd y broses ymgynghori ar ddatblygiad pellach y cynigion yr ymgynghorwyd arnynt.

Gellir dod o hyd i bapur ymateb Cymraeg yn Police powers: pre-charge bail.

Gwelir crynodeb o鈥檙 ymatebwyr yn Atodiad A.

Roedd 13 cwestiwn yn yr ymgynghoriad yn ymwneud 芒 chwe phwnc:

• Meini prawf mechn茂aeth cyn cyhuddo;
• Amserlenni mechn茂aeth cyn cyhuddo;
• Ymchwiliadau nad ydynt yn ymwneud 芒 mechn茂aeth;
• Effeithiolrwydd amodau mechn茂aeth;
• Materion eraill; a鈥檆h
• profiad chi.

Crynodeb o鈥檙 ymatebion

Derbyniwyd 844 ymateb i鈥檙 papur ymgynghori. Cyflwynwyd 780 ymateb trwy鈥檙 porth ar-lein, derbyniwyd 63 ymateb trwy e-bost ac 1 ymateb trwy鈥檙 post.

Noder na atebodd pob ymatebwr bob gwestiwn ac oherwydd talgrynnu, bydd gan rai o鈥檙 tablau gyfanswm canrannol sy鈥檔 fwy na 100%.

Roedd yr ymatebion wedi鈥檜 dadansoddi a鈥檜 nodi fel rhai sy鈥檔 perthyn i wahanol grwpiau sectoraidd yn 么l hunan-ddatganiadau鈥檙 ymatebwyr. Mae鈥檙 tabl isod yn dangos dadansoddiad o鈥檙 grwpiau sectoraidd mwyaf. Mae鈥檙 categori 鈥楨raill鈥� yn cynnwys sectorau eraill a roddodd ychydig iawn o ymatebion, gan gynnwys asiantaethau gorfodi鈥檙 gyfraith megis Cyllid a Thollau EM; academwyr; a chyrff llywodraeth eraill megis awdurdodau lleol a Chomisiynwyr Heddlu a Throseddu. Defnyddiwyd y dadansoddiad hwn i weld pa gefnogaeth sydd ar gael ymhlith y sectorau ar gyfer y cynigion yn yr ymgynghoriad. Roedd dadansoddiad hefyd gan is-gr诺p llai o aelodau鈥檙 cyhoedd, a oedd wedi s么n yn eu hymatebion am fod dan ymchwiliad.

Sector	Canran o ymatebion
Llu Heddlu (Heddlu)	64
Aelodau鈥檙 cyhoedd (MOP)	21
Elusennau	5
Proffesiynau a gwasanaethau cyfreithiol (Cyfreithwyr)	3
Eraill	7

Roedd cytundeb cryf ar draws y mwyafrif o gategoriau ar gyfer amserlenni mechn茂aeth hirach, dileu鈥檙 rhagdybiaeth yn erbyn mechn茂aeth a defnyddio ffactorau penodol sy鈥檔 seiliedig ar risg. Roedd aelodau鈥檙 cyhoedd a oedd wedi dod dan ymchwiliad a chyfreithwyr yn llai cefnogol o鈥檙 amserlenni hiraf ar gyfer mechn茂aeth.

Meini prawf ar gyfer mechn茂aeth cyn cyhuddo

Cefndir

Er mwyn ymdrin 芒 phryderon am unigolion sy鈥檔 cael eu rhoi ar fechn茂aeth cyn cyhuddo am gyfnodau hir, cyflwynodd Deddf Plismona a Throsedd 2017 ragdybiaeth yn erbyn mechn茂aeth cyn cyhuddo oni bai bod hynny yn angenrheidiol ac yn gymesur o dan yr holl amgylchiadau. Atgyfnerthir y pwynt hwn hefyd mewn canllawiau a ryddhawyd gan Cyngor Cenedlaethol Prif Swyddogion yr Heddlu (NPCC), sy鈥檔 pwysleisio鈥檙 angen i ystyried mechn茂aeth mewn achosion o^{[footnote 1]} newid mawr. Mae鈥檙 Llywodraeth wedi bod yn glir iawn ei bod yn gefnogi鈥檙 defnydd o fechn茂aeth cyn cyhuddo.

Fodd bynnag, yn dilyn trafodaethau gyda鈥檙 heddlu a rhanddeiliaid eraill, mae鈥檙 Llywodraeth wedi dod yn fwy pryderus nad yw mechn茂aeth cyn cyhuddo yn cael ei defnyddio mewn achosion lle gallai fod yn angenrheidiol a bod y broses o 鈥榬hyddhau dan ymchwiliad鈥� (RUI) yn cael ei defnyddio yn lle. Mae hyn yn arwain at nifer o faterion gan na ellir gosod amodau ar y person drwgdybiedig ac nad yw鈥檙 swyddogion heddlu sy鈥檔 defnyddio RUI yn cael yr un lefel o atebolrwydd ynghylch gwneud penderfyniadau, amserlenni, hysbysu鈥檙 person drwgdybiedig, dioddefwyr a鈥檙 tystion.

Cynnig

Cynnig 1: Mae鈥檙 Llywodraeth yn cynnig deddfu: (i) i ddileu鈥檙 rhagdybiaeth yn erbyn mechn茂aeth cyn cyhuddo, yn hytrach ei gwneud yn ofynnol i ddefnyddio mechn茂aeth cyn cyhuddo ond lle mae hynny鈥檔 angenrheidiol ac yn gymesur ac (ii) i ychwanegu gofyniad bod yn rhaid i swyddog y ddalfa ystyried y ffactorau canlynol wrth benderfynu a yw cais am fechn茂aeth cyn cyhuddo yn angenrheidiol ac yn gymesur:

• Pa mor ddifrifol yw effaith y drosedd neu effaith fwriadedig y drosedd;
• Yr angen i ddiogelu dioddefwyr troseddau a thystion, gan ystyried pa mor fregus ydynt;
• Yr angen i atal troseddu pellach;
• Yr angen i reoli鈥檙 risg o鈥檙 person drwgdybiedig yn rhedeg i ffwrdd; ac
• Yr angen i reoli risg i鈥檙 cyhoedd

Mae鈥檙 Llywodraeth o鈥檙 farn y dylai鈥檙 drefn fechn茂aeth gynorthwyo鈥檙 heddlu i wneud penderfyniadau sy鈥檔 seiliedig ar risg, ac i ddefnyddio eu profiad i ystyried defnyddio mechn茂aeth cyn cyhuddo fesul achos, yn hytrach na鈥檌 bod yn ofynnol i wneud cais am fechn茂aeth am droseddau penodol neu ym mhob achos.

Cwestiynau

Roedd pedwar cwestiwn yn yr adran hon. Roedd cwestiynau 1-3 yn gwestiynau cae毛dig a chwestiwn 4 yn destun rhydd.

C1. I ba raddau ydych chi鈥檔 cytuno/anghytuno y dylid dileu鈥檙 rhagdybiaeth gyffredinol yn erbyn mechn茂aeth cyn cyhuddo?

Ateb	% Ymateb	Cyfanswm yr ymatebion
Cytuno鈥檔 gryf	65	530
Cytuno	17	142
Nid yn cytuno nac yn anghytuno	3	27
Anghytuno	7	54
Anghytuno鈥檔 gryf	8	68
Cyfanswm a ymatebodd i鈥檙 cwestiwn hwn	100	821

Roedd 82% (672) o鈥檙 ymatebwyr yn cytuno鈥檔 gryf neu鈥檔 cytuno 芒鈥檙 cynnig i ddileu鈥檙 rhagdybiaeth yn erbyn mechn茂aeth cyn cyhuddo, roedd 15% (122) o鈥檙 ymatebwyr yn anghytuno neu anghytuno鈥檔 gryf. Roedd cytundeb cryf ar draws pob categori o ymatebwyr y dylid dileu鈥檙 rhagdybiaeth. Roedd y gefnogaeth gryfaf ymhlith yr heddlu ar 84% (452), a chyrff gorfodi eraill ar 86% (6).

C2. I ba raddau ydych chi鈥檔 cytuno/anghytuno y dylai鈥檙 cais am fechn茂aeth cyn cyhuddo ystyried ffactorau risg penodol?

Ateb	% Ymateb	Cyfanswm yr ymatebion
Cytuno鈥檔 gryf	46	370
Cytuno	40	322
Nid yn cytuno nac yn anghytuno	6	46
Anghytuno	6	46
Anghytuno鈥檔 gryf	3	26
Cyfanswm a ymatebodd i鈥檙 cwestiwn hwn	100*	810

*Oherwydd talgrynnu nid yw cyfanswm y ganran a ymatebodd yn adio hyd at 100.

Cytunodd y mwyafrif o ymatebwyr 芒鈥檙 gofyniad i鈥檙 heddlu ystyried ffactorau risg penodol wrth wneud penderfyniadau mechn茂aeth, gyda 86% (692) o ymatebion yn cytuno neu yn cytuno鈥檔 gryf. Gwelwyd yr ymateb cadarnhaol hwn ar draws pob categori o ymatebwr.

C3. I ba raddau ydych chi鈥檔 cytuno/anghytuno y dylai鈥檙 cais am fechn茂aeth cyn cyhuddo ystyried y ffactorau risg canlynol:

	Strongly agree	Agree	Neither agree nor disagree	Disagree	Strongly disagree
a. The severity of the actual, potential or intended impact of the offence (n=811)	60	27	6	4	3
b. The need to safeguard victims and witnesses, taking into account their vulnerability (n=811)	82	13	2	1	2
c. The need to prevent further offending (n=810)	69	23	4	2	2
d. The need to manage risks of a suspect absconding (n=810)	63	30	4	2	2
e. The need to manage risks to the public (n=808)	75	19	3	1	2

Unwaith eto, roedd cytundeb cryf gan bob categori o ymatebwr y dylai鈥檙 cais am fechn茂aeth cyn cyhuddo ystyried y ffactorau risg uchod. Roedd cefnogaeth hynod o gryf ar gyfer ffactorau risg (b) a (e) phwysleisio y dylid defnyddio mechn茂aeth i ddiogelu dioddefwyr ac amddiffyn y cyhoedd.

C4. A oes gennych unrhyw sylwadau eraill? Er enghraifft, a oes unrhyw ffactorau risg eraill y dylen ni eu hystyried? Neu unrhyw sylwadau am y dulliau wedi鈥檜 diystyru a amlinellir yn y papur ymgynghori?

O鈥檙 844 ymateb i鈥檙 ymgynghoriad, rhoddodd 43% (363) o ymatebwyr sylw i鈥檙 cwestiwn hwn. Roedd yr ymateb mwyaf cyffredin o 24% (86) yn ailadrodd cefnogaeth i ddileu鈥檙 rhagdybiaeth yn erbyn mechn茂aeth neu am gyflwyno rhagdybiaeth mechn茂aeth. Awgrymwyd gan randdeiliaid allweddol y dylai unrhyw benderfyniadau am risg fod yn seiliedig ar dystiolaeth gref o鈥檙 risg. Awgrymodd lleiafrif sylweddol o 12% (45) y dylid rhoi pwyslais ar ddiogelu plant a dioddefwyr bregus.

Casgliadau a chamau nesaf

Mae鈥檙 Llywodraeth yn cydnabod bod y newidiadau a gyflwynwyd gan Ddeddf Plismona a Throsedd 2017, a gyflwynodd y rhagdybiaeth yn erbyn defnyddio mechniaeth cyn-cyhuddo, wedi cael nifer o sgil-effeithiau o fewn y system cyfiawnder troseddol. Er i鈥檙 Llywodraeth gyflawni ei nod o gyflwyno mesurau diogelu ar gyfer drwgdybiedigion a oedd yn cael eu rhoi ar fechniaeth am gyfnodau hir, mae wedi arwain yn anfwriadol at gynnydd yn nifer y bobl sy鈥檔 cael eu 鈥榬hyddhau dan ymchwiliad鈥� (RUI). Mae defnyddio RUI wedi golygu bod 鈥榥a drwgdybiedigion sydd dal dan ymchwiliad am gyfnodau hir, ond nad ydynt yn dod dan y gofynion goruchwylio ac adrodd a fyddai ganddynt o dan fechn茂aeth cyn cyhuddo.

Mae RUI yn cael effaith ar ddioddefwyr hefyd, oherwydd nad oes rhywbeth mewn lle sy鈥檔 galluogi drwgdybiedigion sy鈥檔 cael eu rhyddhau dan ymchwiliad i ddod dan amodau, a all arwain at ddioddefwyr yn teimlo nad yw鈥檙 heddlu鈥檔 eu diogelu cymaint. Mae鈥檙 Llywodraeth wedi ymrwymo i sicrhau bod dioddefwyr yn cael eu cefnogi yn dda gan y system mechn茂aeth cyn cyhuddo a bod y system yn gweithio mor effeithiol 芒 phosibl, gyda defnydd cymesur o amodau, wedi鈥檌 gydbwyso yn erbyn yr angen i ddiogelu dioddefwyr.

Nod y Llywodraeth yw deddfu i ddileu鈥檙 rhagdybiaeth yn erbyn defnyddio mechn茂aeth cyn cyhuddo ac i鈥檞 wneud yn haws defnyddio mechn茂aeth mewn achosion lle mae鈥檔 angenrheidiol ac yn gymesur. Bydd hyn yn creu sefyllfa deg o fewn deddfwriaeth fel nad oes rhagdybiaeth o blaid nac yn erbyn mechn茂aeth cyn cyhuddo. Bydd penderfyniadau am fechn茂aeth yn parhau i gael eu gwneud wrth ystyried a yw penderfyniad o鈥檙 fath yn angenrheidiol ac yn gymesur fesul achos.

Mae鈥檙 Llywodraeth wedi gwrando ar y rhai sydd o blaid cyflwyno angen i ystyried ffactorau risg wrth benderfynu a ddylid gosod mechn茂aeth ar berson drwgdybiedig neu beidio ac mae鈥檔 ystyried y ffordd orau i gynnwys y rhain yn y fframwaith. Bydd hyn yn cael ei gynllunio i gynorthwyo鈥檙 heddlu i wneud penderfyniadau sy鈥檔 seiliedig ar risg sy鈥檔 rhoi pwyslais ar ddiogelu dioddefwyr, tystion a鈥檙 drwgdybiedigion eu hunain.

Amserlenni ar gyfer mechn茂aeth cyn cyhuddo

Cefndir

Er mwyn mynd i鈥檙 afael 芒鈥檙 mater o unigolion yn cael eu hymchwilio am gyfnodau hir, weithiau ag amodau mechn茂aeth llym, cyflwynodd Ddeddf Plismona a Throsedd 2017:

• Terfyn amser cychwynnol o 28 diwrnod ar gyfer defnyddio mechn茂aeth cyn cyhuddo wedi鈥檌 hawdurdodi gan arolygydd; ag estyniadau dilynol hyd at 3 mis a thu hwnt i鈥檞 hawdurdodi gan uwch swyddogion (uwc-arolygyddion neu uwch) ac ynadon, yn eu tro; a
• Gofyniad i uwch swyddogion ac ynadon awdurdodi estyniadau i fechn茂aeth dim ond os oes sail resymol dros amau bod yr unigolyn dan ymchwiliad yn euog. Rhaid i鈥檙 uwch swyddog/llys hefyd fod 芒 sail resymol dros gredu: bod angen rhagor o amser i wneud penderfyniad cyhuddo neu fod angen ymchwiliad pellach; mae鈥檙 penderfyniad i wneud cyhuddiad yn cael ei wneud, neu mae鈥檙 ymchwiliad yn cael ei gynnal, yn weithredol ac yn fuan; ac mae鈥檙 defnydd o fechn茂aeth cyn cyhuddo yn angenrheidiol ac yn gymesur o dan yr holl amgylchiadau.

Mae adborth gan randdeiliaid plismona wedi nodi bod y newidiadau hyn wedi peidio cymell y defnydd o fechn茂aeth, yn enwedig mewn achosion cymhleth sy鈥檔 galw am ymchwilio pellach iddynt ac y gallant fod yn anodd eu symud ymlaen a/neu eu cwblhau mewn 28 diwrnod. Roedd pryderon bod y system gyfredol yn afrealistig yn weithredol. Mae data鈥檙 Swyddfa Gartref,^{[footnote 2] [footnote 3]}o adroddiadau ystadegol cyhoeddedig am ganlyniadau troseddu ar gyfer y troseddau hynny lle y gellid defnyddio mechn茂aeth cyn cyhuddo yn fwy cyffredin, yn awgrymu bod achosion yn cymryd mwy o amser na鈥檙 terfyn 28 diwrnod sy鈥檔 cadarnhau鈥檙 pryderon a godwyd gan randdeiliaid.

Cynnig

Cynigiodd y Llywodraeth ddeddfu i ddiwygio鈥檙 fframwaith statudol sy鈥檔 llywodraethu amserlenni mechn茂aeth cyn cyhuddo ac awdurdodiadau a gofynnodd am farn ar dri model arfaethedig.

	Model cyfredol	Model A	Model B	Model C
Cyfnod Mechn茂aeth cyntaf	Ymestyn hyd at 28 diwrnod, Arolygydd	Ymestyn hyd at ddau fis, Swyddog y Ddalfa	Ymestyn hyd at dri mis, Swyddog y Ddalfa	Ymestyn hyd at dri mis, Swyddog y Ddalfa
Estyniad cyntaf	Ymestyn hyd at dri mis, Uwch-arolygydd	Ymestyn hyd at bedwar mis, Arolygydd	Ymestyn hyd at chwe mis, Arolygydd	Ymestyn hyd at chwe mis, Arolygydd
Ail estyniad	Tu hwnt i dri mis, Ynad (tri mis i bob estyniad)	Ymestyn hyd at chwe mis, Uwch-arolygydd	Ymestyn hyd at naw mis, Uwch-arolygydd	Ymestyn hyd at naw mis, Uwch-arolygydd
Trydydd estyniad	Fel yr uchod.	Tu hwnt i chwe mis, Ynad (tri mis i bob estyniad)	Tu hwnt i naw mis, Ynad (tri mis i bob estyniad)	Ymestyn hyd at 12 mis, Uwch Arolygydd
Pedwerydd estyniad	Fel yr uchod.	Fel yr uchod.	Fel yr uchod.	Tu hwnt i 12 mis, Ynad (tri mis i bob estyniad)

Mae鈥檙 tri model yn cynnig:

• adfer yr awdurdodiad mechn茂aeth cychwynnol i swyddogion y ddalfa o ystyried eu hannibyniaeth o ymchwiliadau a鈥檜 profiad o wneud penderfyniadau sy鈥檔 seiliedig ar risg;
• cyflwyno amserau ychwanegol lle bydd yr ymchwiliad sy鈥檔 cynnwys defnyddio mechn茂aeth cyn cyhuddo yn cael ei adolygu;
• cadw cyfnod mechn茂aeth cychwynnol - ond cynyddu hyd y cyfnod; a
• cadw goruchwyliaeth farnwrol ond newid y pwynt lle cyflwynir goruchwyliaeth farnwrol o awdurdodiadau.

O鈥檙 modelau arfaethedig, bydd y tri oll yn darparu digon o amser i鈥檙 mwyafrif o droseddau llai difrifol a throseddau cyffuriau gael eu cwblhau o fewn yr estyniad mechn茂aeth cyntaf. Bydd Model A yn gofyn am awdurdodiadau rheolaidd gan ynad wedi hynny a bydd Model B a C yn dal y mwyafrif o droseddau sy鈥檔 gofyn am oruchwyliaeth farnwrol ar gyfer troseddau mwy cymhleth a difrifol.

Cwestiynau

Roedd dau gwestiwn yn yr adran hon. Roedd cwestiwn 5 yn gwestiwn cae毛dig a chwestiwn 6 yn destun rhydd.

C5: Nodwch yr opsiynau uchod yn nhrefn eich dewis (1af, 2il, 3ydd a 4ydd).

Cafodd Model C y pleidleisiau dewis cyntaf mwyaf ar draws y mwyafrif o sectorau gan gynnwys yr heddlu. Roedd Model A a鈥檙 Model Cyfredol yn llai poblogaidd o lawer. Roedd rhai gwahaniaethau yn y ffordd yr oedd categor茂au鈥檙 sector yn cofnodi eu dewisiadau. Mae鈥檙 tabl isod yn amlinellu modelau mwyaf a lleiaf dymunol pob sector.

Sector	Model mwya dymunol	Model lleiaf dymunol
Heddlu	Model C	Model cyfredol
Aelodau鈥檙 Cyhoedd	Model C	Model cyfredol
Cyrff gorfodi鈥檙 gyfraith	Model C	Model cyfredol
Elusennau	Model C	Model cyfredol
Cyrff llywodraeth eraill	Model B	Model C
Aelodau鈥檙 cyhoedd a oeddwedi bod dan ymchwiliad	Model cyfredol	Model C
Cyfreithwyr	Model cyfredol/Model B	Model C
Academwyr	Pob model yn hafal	Pob model yn hafal

Gan gyfuno鈥檙 pleidleisiau dewis cyntaf a鈥檙 ail ddewis i weld pa fodel sy鈥檔 cael cefnogaeth ehangaf, Model B yw鈥檙 mwyaf poblogaidd.

Trefn dewis	Model cyfredol	Model A	Model B	Model C
1af ac 2ail wedi鈥檌 gyfuno	73	168	719	629

Wrth edrych ar y dewisiadau cyntaf a鈥檙 ail ddewisiadau ar y cyd, yr unig sector nad oedd yn dangos cefnogaeth gref i Fodel B yw aelodau鈥檙 cyhoedd a oedd wedi bod dan ychmwiliad, a oedd yn ffafrio鈥檙 model cyfredol, a chyfreithwyr, a oedd yn hoffi Model A a B yn gyfartal.

C6. A oes gennych unrhyw sylwadau eraill? Er enghraifft, a oes gennych gynnig arall neu a oes amgylchiadau lle na fyddai鈥檙 amserlenni arfaethedig yn briodol?

O鈥檙 844 ymateb i鈥檙 ymgynghoriad, roedd 260 (31%) wedi rhoi ateb i鈥檙 cwestiwn hwn. Yn gyffredinol, roedd y sylwadau yn cynnwys tri maes sy鈥檔 peri pryder:

• 鈥楳ae ymchwiliadau yn cymryd gormod o amser/achosi oedi pellach鈥� - Awgrymodd y sylwadau hyn fod dulliau ymchwilio modern yn cymryd amser (yn enwedig os oes tystiolaeth ddigidol yn rhan o鈥檙 ymchwiliad). Awgrymwyd y bydd angen estyniad cychwynnol bob amser ar gyfer ymchwiliadau syml/bychain hyd yn oed. Gall baich gwaith ac oedi gormodol ddigwydd, e.e. aros am benderfyniad cyhuddo sy鈥檔 golygu bod disgwyl i ymchwiliadau gymryd mwy o amser. Mynegodd rhai y farn bod angen cael goruchwyliaeth farnwrol i ddal swyddogion heddlu yn atebol a sicrhau y byddant yn rhoi adnoddau cyfyngedig i ymchwilio iddynt.
• 鈥楢wdurdod a goruchwylio estyniadau yn fewnol鈥� - Roedd pryder bod uwch swyddogion eisoes yn ymwneud 芒 nifer o ddyletswyddau eraill ac na fyddant yn gallu awdurdodi nifer yr estyniadau i鈥檙 ddalfa a ddisgwylir.
• 鈥楪oruchwyliaeth y Llys鈥� - Mynegwyd pryderon nad oes gan Llysoedd Ynadon y gallu a鈥檙 wybodaeth ddigonol am ymchwiliadau鈥檙 heddlu i wneud asesiadau realistig am gynnydd ymchwiliadau. Codwyd pwynt tebyg hefyd y bydd llysoedd yn gweld cynnydd mawr mewn ystyriaethau mechn茂aeth pe na bai鈥檙 amserlenni a鈥檙 lefelau awdurdodi yn cael eu diwygio yn briodol. Roedd pryder yngl欧n 芒鈥檙 gwaith gweinyddol s鈥檔 gysylltiedig 芒 gwneud cais am estyniadau gan y llys a dylai gorfodi鈥檙 gyfraith allu apelio yn erbyn penderfyniadau ynadon am fechn茂aeth.

Casgliadau a chamau nesaf

Model B gafodd y gefnogaeth ehangaf ymhlith yr amrywiaeth ehangaf o grwpiau wrth ystyried pob dewis ac mae鈥檙 Llywodraeth yn bwriadu deddfu i weithredu鈥檙 model hwn. Mae hyn yn ystyried yr angen i gydbwyso barn pob un a ymatebodd i鈥檙 ymgynghoriad 芒鈥檙 gwaith ymarferol y system.

Mae鈥檙 Llywodraeth yn cydnabod nad yw amserlenni a鈥檙 lefelau awdurdodi presennol yn addas gan nad ydynt yn adlewyrchu yn iawn y gwaith ymarferol a wynebir gan yr heddlu a chyrff gorfodi鈥檙 gyfraith eraill. Mae鈥檙 mwyafrif o ymchwiliadau鈥檙 heddlu yn gofyn am fwy o amser na鈥檙cyfnod mechn茂aeth presennol (ABP) o 28 diwrnod, ac mae鈥檔 bwysig ein bod yn cydnabod hyn drwy addasu鈥檙 amserlenni. Mae pwysau mawr wedi鈥檌 roi ar Uwcharolygwyr sydd ar hyn o bryd angen cymeradwyo estyniadau mechn茂aeth pe bai鈥檙 ymchwiliad yn parha mwy na 28 diwrnod, sy鈥檔 gyffredin. Rydym yn cytuno gyda鈥檙 barnau a fynegwyd yn yr ymgynghoriad a meddwl nad yw鈥檔 gall i roi pwysau ar Uwcharolygwyr gyda gwaith cymeradwyo mechn茂aeth tra byddant 芒 llawer o gyfrifoldebau gweithredol eraill.

Ein bwriad yw deddfu i roi Model B ar delerau statudol, a fydd yn darparu amserlenni a lefelau awdurdodi mwy cymesur a fydd yn cydnabod y gwaith ymarferol hwn. Bydd y penderfyniad ar gyfer cymeradwyo鈥檙 cyfnod mechn茂aeth cychwynnol yn cael ei wneud gan swyddog y ddalfa, sydd 芒鈥檙 sgiliau a鈥檙 profiad angenrheidiol o wneud penderfyniadau sy鈥檔 seiliedig ar risg, yn ogystal 芒 bod yn annibynnol o鈥檙 ymchwiliad ei hun. Lle bo angen ymestyn hyd mechn茂aeth, bydd Arolygydd yn penderfynu ar hyn yn ystod y cyfnod 3 mis a bydd unrhyw estyniadau pellach yn cael eu cymeradwyo gan Uwch Arolygydd yn ystod y cyfnod 6 mis. Bydd hyn yn rhannu鈥檙 baich gweinyddol o orfod ymestyn cyfnodau mechn茂aeth ac yn cydbwyso鈥檙 angen am ymchwiliadau fuan ac effeithiol yn erbyn anhawsterau ymarferol o gwblhau ymchwiliadau o fewn amserlenni byr. Bydd y model newydd yn parhau i ddarparu goruchwyliaeth farnwrol annibynnol o鈥檙 system fechn茂aeth drwy鈥檙 Llys Ynadon, a fydd yn awdurdodi unrhyw estyniadau y tu hwnt i 9 mis, neu tu hwnt i 12 mis mewn achosion cymhleth iawn. Bydd hyn yn sicrhau nad yw鈥檙 llys yn cael ei orlwytho gydag estyniadau yn gynnar yn y broses ond y bydd yn darparu goruchwyliaeth o鈥檙 drefn fechn茂aeth sydd ei hangen.

Mae鈥檙 Llywodraeth hefyd yn cydnabod bod asiantaethau gorfodi鈥檙 gyfraith eraill - sef Swyddfa Twyll Difrifol (SFO), Asiantaeth Troseddu Cenedlaethol (NCA), a Cyllid a Thollau EM (HMRC) - hefyd yn cael eu heffeithio gan newidiadau mewn deddfwriaeth mechn茂aeth cyn cyhuddo. Nodwyd yn ymatebion yr ymgynghoriad y gall llawer o鈥檜 hymchwiliadau fod yn hirach ac yn fwy cymhleth nag achosion heddlu safonol. O ystyried hyn, nod y Llywodraeth yw creu amserlenni o fewn deddfwriaeth ar gyfer yr asiantaethau hyn a fydd yn adlewyrchu鈥檙 math eu hymchwiliadau gan sicrhau bod digon o oruchwyliaeth o fewn y system.

Ymchwiliadau nad ydynt yn ymwneud 芒 mechn茂aeth

Cefndir

Cyn diwygiadau 2017, roedd pob unigolyn a gafodd ei ryddhau ar 么l cael ei arestio, wrth i ymchwiliadau fynd yn eu blaen, yn cael ei ryddhau ar fechn茂aeth cyn cyhuddo, gyda neu heb amodau. Un o sgil-effeithiau鈥檙 diwygiadau hyn oedd y cynnydd yn y defnydd o broses yr heddlu a elwir yn 鈥渞hyddhawyd dan ymchwiliad鈥� neu RUI yn ogystal 芒 chynnydd mewn ymchwiliadau eraill nad ydynt yn ymwneud 芒 mechn茂aeth.

Nid yw pob unigolyn ar RUI wedi cael ei arestio. Mae wedi dod yn fwy cyffredin i unigolion gael eu cyfweld yn wirfoddol. Gelwir hyn yn Presenoldeb Gwirfoddol (VA). Rydym felly yn defnyddio鈥檙 term 鈥渘ad yw鈥檔 fechn茂aeth鈥� i gyfeirio at ymchwiliadau pan na ddefnyddir mechn茂aeth cyn cyhuddo, gan gynnwys achosion lle efallai nad yw鈥檙 unigolyn wedi cael ei arestio ond mae鈥檔 dal i gael ei ymchwilio.

Nid yw RUI ac ymchwiliadau eraill nad ydynt yn ymwneud 芒 mechn茂aeth yn dod o dan yr un fframwaith statudol 芒 mechn茂aeth cyn cyhuddo. Golyga hyn nad oes amserlenni na goruchwyliaeth wedi鈥檜 nodi mewn deddfwriaeth.

Mae nifer o randdeiliaid wedi mynegi pryderon bod y defnydd cynyddol o RUI wedi cael dwy brif effaith:

• Ymchwiliadau hirach: Nid oes gan yr heddlu ddyddiadau penodol ar gyfer rhoi鈥檙 wybodaeth ddiweddaraf i unigolion, dioddefwyr a thystion am gynnydd eu hymchwiliadau, ac nid oes unrhyw ofynion cyfreithiol yn llywodraethu amserlenni, yn wahanol i鈥檙 rhai mechn茂aeth. Mae鈥檔 bwysig nodi bod nifer o ffactorau eraill a all arwain at ymchwiliadau hirach gan yr heddlu, gan gynnwys adnoddau a thystiolaeth ddigidol.
• Oedi gan y llys: Gan nad yw鈥檔 ofynnol i unigolion ar RUI ddychwelyd i orsaf heddlu am benderfyniad cyhuddo, byddant yn cael eu cyhuddo drwy鈥檙 post a elwir yn 鈥済w欧s trwy鈥檙 post鈥� (PCR). Mae unigolion sy鈥檔 methu ag ymateb i鈥檞 PCR, naill ai yn fwriadol neu oherwydd problemau gyda鈥檜 cyfeiriad, yn methu 芒 dod i鈥檙 llys am eu gwrandawiad, a elwir yn 鈥渕ethu 芒 mynychu鈥� (FTA). Mae FTA yn drosedd y gall ynad roi gwarant ar ei gyfer fel y gall yr heddlu arestio鈥檙 unigolyn a dod 芒 nhw i鈥檙 llys. Mae cynnydd yng nghyfradd troseddau FTA yn achosi oedi wrth symud achosion ymlaen i鈥檙 llys, costau uwch i鈥檙 llys, costau uwch i鈥檙 heddlu a llai o debygolrwydd y bydd erlyn yn digwydd.

Mae pryderon hefyd ynghylch defnyddio RUI, o ystyried nad yw鈥檙 drefn yn galluogi amodau i fod ynghlwm wrth ryddhau鈥檙 unigolyn. Gall hyn olygu bod dioddefwyr a thystion yn cael eu diogelu yn llai o dan y broses RUI nag y byddent pe bai鈥檙 unigolyn ar fechn茂aeth.

Mae Cyngor Cenedlaethol Prif Swyddogion yr Heddlu (NPCC) wedi ceisio mynd i鈥檙 afael 芒鈥檙 ddiffyg goruchwyliaeth statudol o RUI drwy gyhoeddi canllawiau sy鈥檔 argymell adolygiadau goruchwylio o achosion RUIbob 30 diwrnod, diweddariadau rheolaidd i ddioddefwyr ac unigolion, a gosod dyddiadau gorffen ymchwiliadau targed.

Cynnig

Fel rhan o鈥檙 ymgynghoriad, mae鈥檙 Llywodraeth wedi cynnig fframwaith newydd ar gyfer goruchwylio achosion RUI a VA. Gwnaethom gynnig y byddai鈥檙 fframwaith yn adlewyrchu鈥檙 amserlenni sydd eisoes mewn lle ar gyfer mechn茂aeth cyn cyhuddo ac unrhyw newidiadau a allai fod wedi鈥檜 gwneud i鈥檙 amserlenni hynny o ganlyniad i鈥檙 adolygiad. Roedd gan y fframwaith arfaethedig pwyntiau adolygu penodol ac ni roddodd derfyn amser ar hyd ymchwiliadau鈥檙 heddlu, a byddai adolygiadau wedi鈥檜 cynnal gan yr heddlu ac ni fyddent wedi bod yn destun goruchwyliaeth farnwrol. Ni fyddai unigolion ar RUI a VA wedi dod o dan amodau. Byddai鈥檙 fframwaith wedi鈥檌 nodi mewn codau ymarfer.

Cwestiynau

Roedd dau gwestiwn yn yr adran hon. Roedd cwestiwn 7 yn gwestiwn cae毛dig a chwestiwn 8 yn gwestiwn testun rhydd.

C7. I ba raddau ydych chi鈥檔 cytuno/anghytuno y dylai fod amserlenni mewn codau ymarfer ar gyfer rheoli 鈥榬hyddhawyd dan ymchwiliad鈥� ac achosion presenoldeb gwirfoddol?

Ateb	% Ymateb	Nifer o ymatebion
Cytuno鈥檔 gryf	34	272
Cytuno	35	282
Nid yn cytuno nac yn anghytuno	9	73
Anghytuno	12	94
Anghytuno鈥檔 gryf	11	85
Nifer o ymatebion	100*	806

*Oherwydd talgrynnu nid yw cyfanswm y ganran a ymatebodd yn adio hyd at 100.

Roedd cytundeb lefel uchel o 69% (554) y dylid cynnwys amserlenni mewn cod ymarfer ar gyfer achosion RUI a VA. Roedd pob sector yn cytuno gyda hwn.

C8. A oes gennych unrhyw sylwadau eraill? Er enghraifft, os ydych yn anghytuno, a oes gennych gynigion gwahanol ar gyfer goruchwylio achosion 鈥榬hyddhawyd dan ymchwiliad鈥� ac achosion presenoldeb gwirfoddol?

Rhoddodd 34% (288) o鈥檙 ymatebwyr ateb i鈥檙 cwestiwn hwn. Roedd lleiafrif o 12% (34) a oedd yn ystyried RUI yn ddibwrpas ac yn ddewis amgen gwan o鈥檌 gymharu 芒 mechn茂aeth. Roedd teimlad na fydd terfynau amser yn mynd i鈥檙 afael 芒鈥檙 rhesymau sylfaenol sy鈥檔 arwain at ymchwiliadau yn cymryd cyfnodau hir o amser. Y farn arall a gyflwynwyd oedd bod terfynau amser yn decach gan adael i ddrwgdybiedigion a chyfreithwyr amddiffyn gynllunio鈥檔 briodol gyda 37% (106) o ymatebwyr yn cefnogi cyflwyno amserlenni ar gyfer ymchwiliadau RUI. Roedd thema gyffredin y bydd defnydd o RUI yn gostwng ar 么l i ddiwygiadau ehangach i fechn茂aeth gael eu gwneud.

Mater arall a godwyd oedd anfon gwysion trwy鈥檙 post at ddrwgdybiedigion a oedd heb gartref sefydlog. Mae鈥檙 Llywodraeth yn ymwybodol o鈥檙 pryder, pan na chaiff person drwgdybiedig fechn茂aeth, y gall fod problemau wrth anfon penderfyniad cyhuddiad trwy鈥檙 post, sy鈥檔 ychwanegu cost ac oedi i鈥檙 system gyfiawnder.

Casgliadau a chamau nesaf

Mae鈥檙 Llywodraeth yn cydnabod y cytundeb cryf a fynegwyd ynghylch ymchwiliadau nad ydynt yn ymwneud 芒 mechn茂aeth a oedd yn ymwneud 芒鈥檙 diffyg rhesymeg dros fodolaeth RUI a diffyg fframwaith statudol ar gyfer ymchwiliadau nad ydynt yn ymwneud 芒 mechn茂aeth. Mae鈥檙 Llywodraeth yn cytuno bod RUI yn broses anfoddhaol nad yw鈥檔 darparu鈥檙 lefel angenrheidiol o atebolrwydd ynghylch gwneud penderfyniadau, cyfathrebu 芒鈥檙 person drwgdybiedig, dioddefwyr a thystion, ac amserlenni ar gyfer cwblhau鈥檙 ymchwiliad. Ar ben hyn, nid oes unrhyw amodau ynghlwm wrth achosion RUI a all arwain at ddiogelu dioddefwyr yn annigonol gan y drefn.

O ystyried bwriad y llywodraeth i ddileu鈥檙 rhagdybiaeth yn erbyn mechn茂aeth, disgwyliwn i鈥檙 defnydd o RUI ostwng yn sylweddol yn dilyn y diwygiadau hyn. Bydd y rhai sy鈥檔 gwneud penderfyniadau yn gallu gosod mechn茂aeth, gan gyfeirio at y meini prawf angenrheidiol a chymesur a鈥檙 ffactorau risg a nodir yn y canllawiau, naill ai gyda neu heb amodau. Os nad yw unigolion yn bodloni鈥檙 meini prawf hyn, mae鈥檔 debygol mai dim gweithredu pellach fydd y peth mwyaf priodol i鈥檞 wneud. Gan ein bod yn disgwyl i鈥檙 defnydd o RUI fynd yn llai, ni fyddwn yn cyflwyno amserlenni i鈥檙 broses RUI ac yn hytrach byddwn yn gweithio gyda鈥檙 sector i gyfyngu ar y defnydd o RUI wrth symud ymlaen.

O ran ymchwiliadau eraill nad ydynt yn ymwneud 芒 mechn茂aeth, ein bwriad yw gweithio gyda phartneriaid plismona ar ganllawiau ar y cynllun presenoldeb gwirfoddol (VA) i sicrhau ei fod yn cael ei ddefnyddio mewn ffordd effeithiol a chymesur. Bydd cynigion nad ydynt yn ddeddfwriaethol pellach yn cael eu llunio mewn cyfnod hwy gan ystyried gwysion trwy鈥檙 post.

Effeithiolrwydd amodau mechn茂aeth

Cefndir

Gall unigolion sy鈥檔 cael eu rhyddhau o ddalfa鈥檙 heddlu ar fechn茂aeth cyn cyhuddo ddod dan amodau, er enghraifft, eu gwahardd rhag cysylltu 芒鈥檙 dioddefwr. Mae gosod amodau mechn茂aeth yn golygu y gall yr heddlu reoli person drwgdybiedig yn effeithiol o fewn y gymuned tra bo鈥檙 ymchwiliad yn mynd yn ei flaen.

Mae dwy ffordd y gellir torri mechn茂aeth cyn cyhuddo: methu ag ateb mechn茂aeth cyn cyhuddo; a thor-amodau mechn茂aeth cyn cyhuddo.

Mae methu ag ateb mechn茂aeth llys (h.y. dychwelyd i鈥檙 orsaf heddlu) yn drosedd. Pan fydd unigolyn ar fechn茂aeth yn methu ag ateb, gellir ei arestio ar ameuaeth o gyflawni trosedd o dan adran 6 Deddf Mechn茂aeth 1976, sydd 芒 dedfryd mwyaf o dri mis mewn carchar neu ddirwy ar gollfarn. Nid oes rhywbeth tebyg ar gyfer mechn茂aeth cyn cyhuddo.

Os bydd unigolyn yn torri amodau ei fechn茂aeth cyn cyhuddo, gellir ei arestio a鈥檌 fynd i鈥檙 orsaf heddlu. Nid yw tor-amodau mechn茂aeth cyn cyhuddo yn drosedd, er y gallai鈥檙 toriad ei hun arwain at drosedd ar wah芒n. Er enghraifft, gall cysylltu 芒 thyst hefyd fod yn drosedd dan Ddeddf Amddiffyn rhag Aflonyddu 1997. Yn fwy cyffredin, mae鈥檙 unigolyn yn dod i鈥檙 ddalfa ac yna yn cael ei ail-ryddhau ar fechn茂aeth cyn cyhuddo gyda鈥檙 un amodau a osodwyd yn flaenorol.

Mae rhanddeiliaid wedi codi pryderon gyda鈥檙 Swyddfa Gartref y gallai鈥檙 diffyg cosb droseddol sy鈥檔 gysylltiedig 芒 thor-amodau mechn茂aeth arwain at effeithiau negyddol i ddioddefwyr a thystion, y cyhoedd a鈥檙 system cyfiawnder troseddol. Er mwyn deall y materion hyn yn fwy manwl, gofynnwyd am farn ar effeithiolrwydd amodau mechn茂aeth.

Cynnig

Nid oedd unrhyw gynnig penodol yr oedd y Llywodraeth yn ceisio barn ymatebwyr arno, ond yn hytrach cwestiwn mwy eang ynghlych amodau mechn茂aeth.

Cwestiynau

Roedd dau gwestiwn yn yr adran hon. Roedd cwestiwn 9 yn gwestiwn cae毛dig a chwestiwn 10 yn destun rhydd.

C9. I ba raddau ydych chi鈥檔 cytuno/anghytuno y gellid gwneud amodau mechn茂aeth cyn cyhuddo yn fwy effeithiol:

	Strongly agree	Agree	Neither agree nor disagree	Disagree	Strongly disagree
a.to prevent someone interfering with victims and witnesses? (n=830)	80	14	5	1	0
b. to prevent someone committing an offence while on bail? (n=827)	72	18	6	2	2
c. to prevent someone failing to surrender to custody? (n=829)	66	21	8	3	2

Cytunodd bob sector yn gryf, ac eithrio academwyr, bod angen cael amodau mechn茂aeth mwy effeithiol mewn pob un o amcanion mechn茂aeth cyn cyhuddo. Roedd academwyr o farn hafal rhwng cytuno ac anghytuno. Roedd y cytundeb cryfaf eto yn cefnogi defnyddio mechn茂aeth i ddarparu diogelwch gwell ar gyfer tystion a dioddefwyr.

C10. Sut y gellid gwneud amodau mechn茂aeth yn fwy effeithiol?

Atebodd 55% (468) o ymatebwyr y cwestiwn hwn. O鈥檙 rheiny, roedd 81% (377) o鈥檙 ymatebion yn cefnogi cyflwyno trosedd neu gosb ar gyfer tor-amodau mechn茂aeth. Mynegodd 3% (13), gan gynnwys rhanddeiliaid allweddol yn y system cyfiawnder troseddol, farn na ddylid gwneud tor-amodau mechn茂aeth yn drosedd.

Derbyniwyd cynrychioladau cryf gan ystod o ymatebwyr, gan gynnwys grwpiau cymorth i ddioddefwyr, elusennau, cyn swyddogion heddlu a swyddogion heddlu presennol, yn dangos cefnogaeth ar gyfer cyflwyno mesurau a fydd yn gwneud tor-amodau mechn茂aeth cyn cyhuddo yn drosedd. Mae鈥檙 gefnogaeth am fesur o鈥檙 fath yn dod yn bennaf am fod amodau mechn茂aeth cyn cyhuddo yn cael eu gweld yn aneffeithiol oherwydd nad oes gan yr heddlu bwerau i鈥檞 gorfodi oni bai bod y person drwgdybiedig yn cael ei arestio a鈥檌 gyhuddo am drosedd ar wah芒n, megis bygwth tyst.

Serch hynny, mewn ymateb i鈥檙 un cwestiwn, mynegodd rhai o鈥檙 proffesiynau cyfreithiol ac aelodau鈥檙 farnwriaeth bryder am dor-amodau mechn茂aeth cyn cyhuddo yn cael ei wneud yn drosedd. Gallai wneud hyn yn drosedd awgrymu bod mechn茂aeth wedi鈥檌 chynllunio i fod yn gosbol a gallai arwain at or-droseddoli drwgdybiedigion; yn ychwanegol, gallai achosi anghysondeb yn y system gan nad yw tor-amodau mechn茂aeth yn drosedd.

Casgliadau a chamau nesaf

Mae鈥檙 Llywodraeth yn cydnabod y gefnogaeth gref i wneud cosbau ar gyfer tor-amodau mechn茂aeth cyn cyhuddo yn fwy. Er hynny, wedi ystyried yr effaith tebygol o gael trosedd unigol ar gyfer tor-amodau mechn茂aeth cyn cyhuddo, mae鈥檙 Llywodraeth wedi penderfynu nad yw hwn yn opsiwn deddfwriaethol ymarferol ar hyn o bryd. Mae鈥檙 Llywodraeth yn cadw y mater hwn dan adolygiad ac yn ceisio gwella casglu data yn y maes hwn i ddeall y mater yn well a pha gamau a allai fod yn briodol.

Rydym yn cydnabod yr adborth a dderbyniwyd am nad yw鈥檙 system gyfredol yn rhoi dull effeithiol i鈥檙 heddlu ar gyfer atal tor-amodau mechn茂aeth ac i ddiogelu鈥檙 cyhoedd, ac nad yw鈥檔 cynnig digon o ddiogelwch i ddioddefwyr a thystion. Mae鈥檙 Llywodraeth yn cynnig bod, fel rhan o鈥檙 broses mechn茂aeth cyn cyhuddo, bod dioddefwyr yn cael cymorth i ddeall unrhyw amodau mechn茂aeth cyn cyhuddo a osodir yn eu hachos, sut y bydd yr amodau hyn yn helpu i鈥檞 cadw yn ddiogel rhag niwed pellach ac rhoddir cyfle iddynt godi eu barn. Dylai dioddefwyr deimlo鈥檔 ddiogel a鈥檜 bod nhw鈥檔 cael eu hamddiffyn gan y system mechn茂aeth.

Materion eraill a鈥檆h profiad chi

Roedd y 3 chwestiwn olaf yn gwestiynau testun rhydd.

Cwestiynau

C11. A oes unrhyw faterion neu gynigion yr hoffech chi godi gyda ni yn ymwneud 芒 mechn茂aeth cyn cyhuddo neu ryddhawyd dan ymchwiliad?

O鈥檙 844 ymateb i鈥檙 ymgynghoriad, ymatebodd 33% (276) i鈥檙 cwestiwn hwn. Gwnaeth nifer o ymatebwyr ailadrodd materion neu sylwadau a godwyd mewn cwestiynau blaenorol a chodwyd pwyntiau tebyg mewn ychydig o鈥檙 ymatebion.

Cododd nifer o ymatebwyr bryderon am RUI. O鈥檙 rheiny a ymatebodd, roedd 7% (19) am i RUI gael ei ddiddymu, roedd 9% (25) am i RUI gael ei ddiwygio a chododd 5% (13) bryderon am y system gw欧s trwy鈥檙 post ar gyfer drwgdybiedigion pan ddefnyddir RUI. Soniwyd am ystyried dioddefwyr hefyd gyda 12% (34) o ymatebwyr yn codi materion yn ymwneud 芒 hawliau dioddefwyr ac eisiau rhoi mwy o ystyriaeth iddynt o fewn y fframwaith.

Mynegodd 11% (30) o鈥檙 ymatebwyr farn y dylai tor-amodau mechn茂aeth gael rhyw fath o sancsiwn ffurfiol. Mynegodd 10% (28) o鈥檙 ymatebwyr awydd am well arweiniad, hyfforddiant a chyllid i wella鈥檙 defnydd o fechn茂aeth cyn cyhuddo/RUI a gwella amseroedd ymchwilio. Mynegodd lleiafrif bach o 8% (21) rwystredigaeth am oedi a achoswyd gan y CPS ac roedd 5% (14) yn feirniadol o鈥檙 newidiadau a gyflwynwyd gan Ddeddf Plismona a Throseddu 2017.

C12. Sut ydych chi wedi cael eich effeithio鈥檔 bersonol gan 鈥榤echn茂aeth cyn cyhuddo鈥� neu 鈥榬hyddhawyd dan ymchwiliad鈥�?

Ni atebodd un o鈥檙 ymatebwyr y cwestiwn hwn.

C13. Os dych chi wedi cael eich effeithio, sut ydych chi鈥檔 meddwl y gellid gwella鈥檙 system?

O鈥檙 844 ymateb i鈥檙 ymgynghoriad, atebodd 10% (86) y cwestiwn hwn. Ailadroddodd llawer faterion a godwyd mewn cwestiynau blaenorol ac nid oedd them芒u cynhwysfawr i鈥檞 weld mewn ymatebion. Y farn fwyaf cyffredin a fynegwyd oedd y dylid cynnal ymchwiliadau yn gyflymach, a mynegodd 20% (17) farn bod yr amserlenni presennol yn rhy hir. Awgrymwyd y canlynol hefyd: rhagdybiaeth ar gyfer defnyddio mechn茂aeth cyn cyhuddo 15% (13), gweithio鈥檔 well rhwng y sefydliadau cyfiawnder troseddol 15% (13) a dylai fod cosbau ar gyfer tor-amodau PCB 12% (10).

Casgliadau a chamau nesaf

Nodwyd gan lleiafrif sylweddol o ymatebwyr bod siom am sut roedd newidiadau 2017 i鈥檙 system mechn茂aeth wedi鈥檜 gweithredu, gyda beirniadaeth am y lefel o hyfforddiant a chyfarwyddyd a ddarparwyd ar gyfer gorfodi鈥檙 gyfraith ar y pryd. Mae鈥檙 Llywodraeth yn ymrwymedig i ddysgu gwersi o weithredu diwygiadau 2017 a bydd yn gweithio gyda rhanddeiliaid heddlu a grwpiau eraill yn sicrhau bod y gweithredu o unrhyw ddwygiadau newydd yn cael eu gwneud ar y cyd 芒 digon o hyfforddiant a chyfarwyddyd.

Un o鈥檙 them芒u cyffredin mewn nifer o gwestiynau ac ymatebion oedd y lefel o rannu gwybodaeth mewn perthynas 芒 dioddefwyr a phobl bregus. Mae鈥檙 Llywodraeth yn ystyried opsiynau sydd ar gael ar gyfer rhannu gwybodaeth gwell rhwng lluoedd a sefydliadau. Mae鈥檔 cynnwys datblygu cyfarwyddyd a hyfforddiant ar gyfer yr heddlu a chyrff eraill o鈥檙 Llywodraeth i rannu a manteisio ar arferion gorau yn y maes hwn.

Bydd y Llywodraeth yn ceisio cyflwyno鈥檙 diwygiadau deddfwriaethol a nodir uchod mewn bil cyn y Senedd ar y cyfle cyntaf posibl yn 2021. Bydd cyfarwyddyd newydd yn cael ei roi i gynorthwyo 芒 gweithredu鈥檙 newidiadau hyn mewn da bryd.

Egwyddorion ymgynghori

Mae鈥檙 egwyddorion y dylai adrannau鈥檙 Llywodraeth a chyrff cyhoeddus eraill eu mabwysiadau wrth ymgysylltu 芒 rhanddeiliaid wrth ddatblygu polis茂au a deddfwriaeth, yn cael eu nodi yn .

Atodiad A 鈥� Crynodeb o鈥檙 ymatebwyr

Ateb	Nifer o ymatebion a dderbyniwyd	Canran o ymatebion
Academwyr	4	1%
Elusennau a Gwasanaethau Dioddefwyr	45	5%
Cyfreithwyr a鈥檙 Barnwriaeth	23	3%
Aelodau鈥檙 Cyhoedd	205	24%
Cyrff llywodraeth eraill	18	2%
Asiantaethau Gorfodi鈥檙 Gyfraith eraill	7	1%
Lluoedd Heddlu a Swyddogion Heddlu	545	64%