Canllawiau

Cyfarwyddyd ymarfer 76: gorchmynion t芒l

Diweddarwyd 8 Ebrill 2025

Yn berthnasol i Loegr a Chymru

Sylwer bod cyfarwyddiadau ymarfer Cofrestrfa Tir EF wedi eu hanelu鈥檔 bennaf at gyfreithwyr a thrawsgludwyr eraill. Maent yn aml yn delio 芒 materion cymhleth ac yn defnyddio termau cyfreithiol.

1. Cyflwyniad

Mae arwystl a osodir gan orchymyn t芒l yn dod i rym fel arwystl ecwit茂ol (adran 3(4) o Ddeddf Gorchmynion T芒l 1979) naill ai:

  • ar yr ystad gyfreithiol, neu
  • ar fudd llesiannol o dan ymddiried tir

Gellir gwarchod gorchymyn t芒l sy鈥檔 arwystlo鈥檙 ystad gyfreithiol trwy gofnodi rhybudd (adran 32 o o Ddeddf Cofrestru Tir 2002). Ni ellir gwarchod gorchymyn t芒l sy鈥檔 arwystlo budd llesiannol o dan ymddiried tir trwy rybudd ond gellir ei warchod trwy gofnodi cyfyngiad (Mae adran 33(a)(i) o Ddeddf Cofrestru Tir 2002 yn rhagwahardd cofnodi rhybudd mewn perthynas 芒 budd o dan ymddiried tir). Ni fydd cofnodi rhybudd yn gwarantu dilysrwydd y budd ond, cyn belled 芒 bod y budd yn ddilys, bydd yn gwarchod ei flaenoriaeth at ddibenion adran 29 o Ddeddf Cofrestru Tir 2002. Gellir gwarchod y gorchymyn t芒l interim a鈥檙 gorchymyn t芒l terfynol trwy gofnodi rhybudd neu gyfyngiad, fel y bo鈥檔 briodol.

Fodd bynnag, gall person 芒 budd gorchymyn t芒l dros fudd llesiannol mewn tir cofrestredig a ddelir o dan ymddiried tir wneud cais i gofnodi cyfyngiad safonol Ffurf K (adran 42(1)(c) o Ddeddf Cofrestru Tir 2002, rheol 93(k) o Reolau Cofrestru Tir 2003)).

Gall pennu a yw gorchymyn t芒l wedi arwystlo鈥檙 ystad gyfreithiol ai peidio fod yn gymhleth, fel yr eglurir yn y canllawiau manwl sy鈥檔 dilyn. Rhaid ystyried nifer o ffactorau, yn cynnwys ffurf y gorchymyn a wnaed, a ddelir yr eiddo ar ymddiried ar gyfer personau ac eithrio鈥檙 perchennog (perchnogion) cofrestredig, ac a yw buddion llesiannol cydberchnogion wedi鈥檜 llyffetheirio. Yn aml, ni fydd y gofrestr yn rhoi ateb terfynol i鈥檙 cwestiynau hyn, ond bydd rhai cofnodion, yn enwedig cyfyngiadau, yn rhoi dynodiad. Yn y rhan fwyaf o achosion, bydd y sefyllfa fel y鈥檌 heglurir yn y 2 algorithm isod, er bod yn rhaid ystyried unrhyw dystiolaeth ychwanegol sydd ar gael hefyd.

Algorithm 1: unig berchennog yn gofrestredig

Algorithm 2: cydberchnogion yn gofrestredig

I gael rhagor o wybodaeth am effaith rhybudd neu gyfyngiad a gytunwyd, neu rybudd neu gyfyngiad unochrog, a sut i wneud cais i鈥檞 cofnodi neu i鈥檞 tynnu ymaith, gweler cyfarwyddyd ymarfer 19: rhybuddion, cyfyngiadau a gwarchod buddion trydydd parti yn y gofrestr.

2. Pryd y mae gorchymyn t芒l yn arwystlo鈥檙 ystad gyfreithiol

Mae鈥檔 werth dyfynnu geiriau perthnasol adran 2 o Ddeddf Gorchmynion T芒l 1979:

鈥2 Property which may be charged
(1) 鈥︹︹︹. a charge may be imposed by a charging order only on鈥
(a) any interest held by the debtor beneficially鈥
(i) in any asset of a kind mentioned in subsection(2) below, or
(ii) under any trust; or
(b) any interest held by a person as trustee of a trust (鈥渢he trust鈥), if the interest is in such an asset or is an interest under another trust and鈥
(i) the judgment or order in respect of which a charge is to be imposed was made against that person as trustee of the trust, or
(ii) the whole beneficial interest under the trust is held by the debtor unencumbered and for his own benefit, or
(iii) in a case where there are two or more debtors all of whom are liable to the creditor for the same debt, they together hold the whole beneficial interest under the trust unencumbered and for their own benefit.
(2) The assets referred to in subsection (1) above are鈥
(a) land,鈥︹︹︹︹..鈥

Yn achos cydberchnogion tir, byddant bob amser yn dal yr ystad gyfreithiol fel ymddiriedolwyr ymddiried tir, y gallent hefyd fod yn cael budd ohono, neu beidio. Mae鈥檔 bosibl hefyd, er yn llai arferol, i berchennog unigol fod yn ymddiriedolwr.

2.1 Tir a ddelir gan unig berchennog nad yw鈥檔 ymddiriedolwr

Bydd gorchymyn t芒l a wneir yn erbyn unig berchennog nad yw鈥檔 ymddiriedolwr yn arwystlo鈥檙 ystad gyfreithiol (adran 2(1)(a)(i) o Ddeddf Gorchmynion T芒l 1979).

2.2 Tir a ddelir gan ymddiriedolwr neu ymddiriedolwyr

Yn y sefyllfa hon, ni ellir gwneud gorchymyn t芒l o dan adran 2(1)(a)(i) o Ddeddf Gorchmynion T芒l 1979 (Clark v Chief Land Registrar [1993] 2 All ER 936 at 943). Yn hytrach, gall y gorchymyn osod arwystl ar fudd llesiannol y dyledwr o dan adran 2(1)(a)(ii) o Ddeddf Gorchmynion T芒l 1979, ac yn yr achos hwn ni ellir cofnodi rhybudd, neu gall arwystlo鈥檙 ystad gyfreithiol a ddelir gan yr ymddiriedolwr(wyr) o dan adran 2(1)(b) o Ddeddf Gorchmynion T芒l 1979.

Mae adran 2(1)(b) yn darparu ar gyfer 3 sefyllfa lle bydd gorchymyn t芒l yn erbyn tir a ddelir gan ymddiriedolwr neu ymddiriedolwyr yn dod i rym fel arwystl ar yr ystad gyfreithiol.

  • Os yw鈥檙 dyfarniad neu orchymyn sy鈥檔 sail i osod yr arwystl wedi鈥檌 wneud yn erbyn y perchennog (perchnogion) cofrestredig fel ymddiriedolwr(wyr) yr ymddiried (adran 2(1)(b)(i) o Ddeddf Gorchmynion T芒l 1979). (Mae鈥檔 anarferol i orchymyn t芒l gael ei wneud yn erbyn perchennog (perchnogion) 鈥渇el ymddiriedolwr(wyr)鈥. Anaml y bydd y dyfarniad y mae鈥檙 gorchymyn t芒l yn ei orfodi yn datgan yn ffurfiol fod y dyfarniad yn erbyn y dyledwyr fel ymddiriedolwyr. Dylai ceisydd sy鈥檔 dymuno dibynnu ar adran 2(1)(b)(i) ar gyfer cofnodi rhybudd gynnwys digon o dystiolaeth gefnogol i ddangos bod y dyfarniad wedi鈥檌 wneud yn erbyn y perchennog (perchnogion) fel ymddiriedolwr(wyr).)

  • Os gwnaed y gorchymyn t芒l yn erbyn dyledwr unigol sy鈥檔 unig berchennog llesiannol o dan ymddiried a bod ei fudd llesiannol yn rhydd o lyffethair (adran 2(1)(b)(ii) o Ddeddf Gorchmynion T芒l 1979). (Dylai ceisydd am rybudd sy鈥檔 dymuno dibynnu ar adran 2(1)(b)(ii) ddarparu tystiolaeth gefnogol ychwanegol (a) bod y perchennog (perchnogion) cofrestredig yn dal y budd ar ymddiried ar ran y dyledwr, (b) mai鈥檙 dyledwr yw unig fuddiolwr yr ymddiried ac (c) bod budd llesiannol y dyledwr yn rhydd o lyffethair.)

  • Os gwneir gorchymyn t芒l yn erbyn 2 neu fwy o ddyledwyr, sy鈥檔 atebol, bob un ohonynt, i鈥檙 credydwr am yr un ddyled ac sydd gyda鈥檌 gilydd yn dal yr holl fudd llesiannol o dan yr ymddiried yn rhydd o lyffethair er eu budd eu hunain (adran 2(1)(b)(iii) o Ddeddf Gorchmynion T芒l 1979). (Mae adran 2(1)(b)(iii) yn gymwys mewn achosion lle delir tir gan gydberchnogion sy鈥檔 dal y tir er eu budd eu hunain yn ogystal ag achosion lle delir tir ar ymddiried dros 2 neu fwy o fuddiolwyr a lle gwnaed gorchymyn t芒l yn erbyn y buddiolwyr hynny. Os nad y dyledwyr yw鈥檙 perchennog (perchnogion) cofrestredig, dylid cyflwyno tystiolaeth i ddangos (a) mai鈥檙 perchennog (perchnogion) cofrestredig sy鈥檔 dal y budd ar ymddiried ar ran y dyledwyr, (b) mai鈥檙 dyledwyr yw鈥檙 unig berchnogion llesiannol ac (c) bod eu buddion yn rhydd o lyffethair.)

Noder na fydd arwystl sydd eisoes yn bodoli ar yr ystad gyfreithiol yn atal gorchymyn t芒l rhag dod i rym fel arwystl ar yr ystad gyfreithiol gan fod adran 2(1)(b)(ii) a (iii) yn mynnu mai鈥檙 budd llesiannol yn hytrach na鈥檙 ystad gyfreithiol ddylai fod yn rhydd o lyffethair.

3. Ceisiadau i gofnodi rhybudd

Bydd cais i gofnodi rhybudd mewn perthynas 芒 gorchymyn t芒l nad yw鈥檔 ymddangos ei fod yn arwystlo鈥檙 ystad gyfreithiol yn cael ei wrthod. Wrth benderfynu a yw hyn yn wir ai peidio, bydd y cofrestrydd yn ystyried:

  • yn erbyn pwy y gwnaed y gorchymyn
  • ym mha rinwedd yr ymddengys bod y perchnogion cofrestredig yn dal y tir, fel y dynodir gan unrhyw gyfyngiadau a chofnodion eraill ar y gofrestr (Er enghraifft, bydd y cofrestrydd hefyd yn ystyried unrhyw rybuddiadau yn erbyn deliadau a gofnodwyd o dan Ddeddf Cofrestru Tir 1925. Rhoddir ystyriaeth i鈥檙 budd a hawlir yn y cais gwreiddiol i gofnodi鈥檙 rhybuddiad. Os yw鈥檙 budd a hawlir yn fudd o dan ymddiried, bydd y cofrestrydd yn bwrw ymlaen fel pe na bai鈥檙 budd hwnnw wedi鈥檌 warchod gan gyfyngiad.)
  • unrhyw dystiolaeth gefnogol a uwchlwythwyd gyda鈥檙 cais

Bydd y camau a roddir ar waith gan y cofrestrydd os ceir cyfyngiad nad yw鈥檔 pennu鈥檔 derfynol pa un a oes buddion sy鈥檔 atal y gorchymyn t芒l rhag creu arwystl ar ystad gyfreithiol yn dibynnu ai cais am rybudd a gytunwyd neu rybudd unochrog a wneir fel yr eglurir yn yr adrannau sy鈥檔 dilyn.

Dim ond cop茂au ardystiedig o weithredoedd neu ddogfennau yr ydych yn eu hanfon atom gyda cheisiadau Cofrestrfa Tir EF sydd eu hangen arnom. Unwaith y byddwn wedi gwneud copi o鈥檙 dogfennau a anfonir atom, byddwn yn eu dinistrio. Mae hyn yn wir am y gwreiddiol a chop茂au ardystiedig.

Wrth uwchlwytho dogfennau, byddwch yn gallu ardystio unrhyw ddogfennau wedi eu sganio trwy gadarnhau eu bod yn gopi gwir o鈥檙 gwreiddiol gan ddefnyddio鈥檙 datganiadau ardystio sydd ar gael.

3.1 Effaith cyfyngiadau sy鈥檔 bodoli

Yn amodol ar unrhyw gofnodion perthnasol eraill yn y gofrestr, os na chofnodir cyfyngiadau yn y gofrestr a bod y gorchymyn t芒l wedi鈥檌 wneud yn erbyn unig berchennog cofrestredig, neu bob un o鈥檙 perchnogion cofrestredig, fel arfer bydd y cofrestrydd yn bwrw ymlaen ar y sail bod y gorchymyn yn arwystlo鈥檙 ystad gyfreithiol o dan adran (1)(a)(i) neu adran 2(1)(b)(iii) o Ddeddf Gorchmynion T芒l 1979.

Gallai amryw o gyfyngiadau sy鈥檔 bodoli ddynodi bod yr ystad gofrestredig yn cael ei dal, neu y gallai fod yn cael ei dal, ar ymddiried ar gyfer trydydd parti, neu y gallai budd llesiannol y dyledwr fod wedi鈥檌 lyffetheirio. Ond mae鈥檔 annhebygol y gall Cofrestrfa Tir EF benderfynu鈥檔 derfynol ar gais i gofnodi rhybudd i warchod gorchymyn t芒l pa un a yw hyn yn wir ai peidio, oherwydd hyd yn oed yn achos cyfyngiad sy鈥檔 dynodi鈥檔 gryf fod y tir wedi鈥檌 gadw ar ymddiried ar gyfer trydydd parti, gallai鈥檙 ymddiried fod wedi dod i ben, neu wedi newid mewn rhyw ffordd arall, ers cofnodi鈥檙 cyfyngiad. Yn yr un modd, nid yw absenoldeb unrhyw gyfyngiad yn y gofrestr yn brawf terfynol nad yw鈥檙 tir yn cael ei ddal ar ymddiried ar gyfer trydydd parti 鈥 er enghraifft, gallai olygu鈥檔 syml fod y perchennog cofrestredig wedi methu 芒 gwneud cais i gofnodi cyfyngiad pan oedd o dan ymrwymiad i wneud hynny (gallai ymrwymiad o鈥檙 fath i wneud cais i gofnodi cyfyngiad fod wedi codi o dan reol 94 o Reolau Cofrestru Tir 2003).

Fodd bynnag, os yw cyfyngiad yn dynodi鈥檔 gryf fod yr ystad gofrestredig yn cael ei dal, neu y gallai fod yn cael ei dal, ar ymddiried ar gyfer trydydd parti, neu y gallai budd llesiannol y dyledwr fod wedi鈥檌 lyffetheirio, bydd cais i gofnodi naill ai rhybudd a gytunwyd neu rybudd unochrog, yn cael ei wrthod, oni uwchlwythir tystiolaeth i鈥檙 gwrthwyneb, neu i ddangos bod y gorchymyn yn arwystlo鈥檙 ystad gyfreithiol yn rhinwedd adran 2(1)(b)(i) o Ddeddf Gorchmynion T芒l 1979. Y rheswm am hyn yw na all y gorchymyn t芒l yn y sefyllfa hon fod yn arwystl ar yr ystad gyfreithiol o dan adrannau 2(1)(a)(i) neu 2(1)(b)(iii) o Ddeddf Gorchmynion T芒l 1979. Os yw鈥檙 cyfyngiad yn dynodi鈥檔 fwy amwys, bydd cais i gofnodi rhybudd unochrog yn cael ei dderbyn, ond gallai cais i gofnodi rhybudd a gytunwyd gael ei ddileu yn absenoldeb tystiolaeth bellach i ddangos nad yw鈥檙 gorchymyn t芒l yn arwystlo鈥檙 ystad gyfreithiol.

3.1.1 Perchennog unigol

3.1.1.1 4.1.1.1 Enghreifftiau o gyfyngiadau a fydd fel arfer, yn absenoldeb tystiolaeth ychwanegol, yn cael eu cymryd fel dynodiad cryf y gallai鈥檙 tir fod wedi鈥檌 ddal ar ymddiried ar gyfer trydydd parti

  • cyfyngiad safonol Ffurf A
  • cyfyngiad safonol Ffurf B
  • cyfyngiad safonol Ffurf C
  • cyfyngiad safonol Ffurf Q
  • cyfyngiad safonol Ffurf II

3.1.1.2 Enghreifftiau o gyfyngiadau a fydd fel arfer yn cael eu trin fel rhai mwy amwys

  • cyfyngiad safonol Ffurf K

Yn absenoldeb unrhyw gyfyngiad arall i ddynodi y gallai鈥檙 tir fod wedi鈥檌 ddal ar ymddiried, bydd cyfyngiad safonol Ffurf K a wnaed mewn perthynas 芒 gorchymyn t芒l cynharach yn ymwneud 芒 dyled wahanol, gan arwystlo budd y perchennog unigol yn yr eiddo, yn cael ei gymryd fel dynodiad mwy amwys. Efallai bod y credydwr a wnaeth gais am y gorchymyn t芒l cynharach yn gwybod bod yr unig berchennog yn dal y tir ar ymddiried ar gyfer trydydd parti ac nad oedd y gorchymyn t芒l felly鈥檔 creu arwystl ar yr ystad gyfreithiol. Fel arall, efallai bod y credydwr wedi gwneud cais am y cyfyngiad yn syml am nad oedd yn gwerthfawrogi bod y gorchymyn t芒l yn arwystlo鈥檙 ystad gyfreithiol ac y gellid ei warchod trwy gofnodi rhybudd. Dylid nodi hefyd na fydd cofnodi cyfyngiad Ffurf K mewn perthynas 芒 gorchymyn t芒l interim yn atal rhag cofnodi rhybudd mewn perthynas 芒鈥檙 gorchymyn t芒l terfynol sy鈥檔 ymwneud 芒鈥檙 un ddyled, cyn belled 芒 bod y gorchymyn yn cael ei wneud yn erbyn yr unig berchennog ac nad oes dim arall sy鈥檔 dynodi y gallai鈥檙 tir fod wedi鈥檌 ddal ar ymddiried ar gyfer trydydd parti.

3.1.2 Cydberchnogion

3.1.2.1 Enghreifftiau o gyfyngiadau a fydd fel arfer, yn absenoldeb tystiolaeth ychwanegol, yn cael eu cymryd fel dynodiad cryf y gallai鈥檙 tir fod wedi鈥檌 ddal ar ymddiried ar gyfer trydydd parti neu y gallai鈥檙 buddion llesiannol fod wedi鈥檜 llyffetheirio

  • cyfyngiad safonol Ffurf B
  • cyfyngiad safonol Ffurf C
  • cyfyngiad safonol Ffurf K

Os caiff ei gofnodi mewn perthynas 芒 gorchymyn t芒l cynharach yn ymwneud 芒 dyled wahanol lle gwnaed y gorchymyn yn erbyn un yn unig o 2 neu fwy o gydberchnogion. Fel arall, os gwnaed y gorchymyn t芒l cynharach yn erbyn pob un o鈥檙 cydberchnogion, cymerir bod cofnodi cyfyngiad Ffurf K mewn perthynas 芒鈥檙 gorchymyn hwnnw yn rhoi dynodiad mwy amwys. Efallai bod y credydwr a wnaeth gais i gofnodi鈥檙 cyfyngiad yn gwybod bod y cydberchnogion yn dal y tir ar ymddiried ar gyfer trydydd parti neu fod y buddion llesiannol wedi鈥檜 llyffetheirio, ac nad oedd y gorchymyn t芒l felly鈥檔 creu arwystl ar yr ystad gyfreithiol. Fel arall, efallai bod y credydwr wedi gwneud cais am y cyfyngiad yn syml am ei fod wedi methu 芒 gwerthfawrogi bod y gorchymyn yn arwystlo鈥檙 ystad gyfreithiol ac y gellid ei warchod trwy gofnodi rhybudd. Dylid nodi hefyd na fydd cofnodi cyfyngiad Ffurf K mewn perthynas 芒 gorchymyn t芒l interim yn atal rhag cofnodi rhybudd mewn perthynas 芒鈥檙 gorchymyn t芒l terfynol sy鈥檔 ymwneud 芒鈥檙 un ddyled, cyn belled 芒 bod y gorchymyn wedi鈥檌 wneud yn erbyn pob un o鈥檙 cydberchnogion a bod dim arall sy鈥檔 dynodi neu鈥檔 awgrymu y gallai鈥檙 tir fod wedi鈥檌 ddal ar ymddiried ar gyfer trydydd parti neu y gallai鈥檙 buddion llesiannol fod wedi鈥檜 llyffetheirio.

  • cyfyngiad safonol Ffurf Q
  • cyfyngiad safonol Ffurf II

3.1.2.2 Enghreifftiau o gyfyngiadau a fydd fel arfer yn cael eu trin fel rhai mwy amwys

  • cyfyngiad safonol Ffurf A

Yn achos cydberchnogion, gallai cyfyngiad safonol Ffurf A ddangos bod y perchnogion cofrestredig yn dal eiddo ar ymddiried ar gyfer trydydd parti. Ond gallai ddynodi鈥檔 syml eu bod yn dal y budd llesiannol i gyd iddynt eu hunain fel tenantiaid cydradd yn hytrach na chyd-denantiaid mewn ecwiti, neu na chyflwynwyd tystiolaeth i鈥檙 cofrestrydd yngl欧n 芒鈥檙 buddion llesiannol.

Wrth benderfynu sut i warchod gorchymyn t芒l yn y gofrestr, mae鈥檔 dilyn fod yn rhaid ystyried cofnodion yn y gofrestr a allai ddynodi nad yw鈥檙 gorchymyn t芒l wedi arwystlo鈥檙 ystad gyfreithiol, a鈥檙 math o gais y dylid ei wneud er mwyn gwarchod y gorchymyn t芒l.

3.2 Penderfynu rhwng gwneud cais am rybudd a gytunwyd neu rybudd unochrog

Ni ellir cofnodi rhybudd a gytunwyd na rhybudd unochrog os nad yw鈥檙 budd yn effeithio ar yr ystad gyfreithiol. Wrth gofnodi rhybudd a gytunwyd rhaid i鈥檙 cofrestrydd fod yn fodlon hefyd yngl欧n 芒 dilysrwydd cais y ceisydd, oni fo鈥檙 cais yn cael ei wneud gan, neu gyda chaniat芒d, y perchennog cofrestredig neu berson sydd 芒 hawl i gael ei gofrestru鈥檔 berchennog (adran 34(3)(c) o Ddeddf Cofrestru Tir 2002). Mae鈥檙 cyfarwyddyd hwn yn cymryd y bydd cais gan gredydwr yn cael ei wneud heb ganiat芒d y perchennog. Yng nghyd-destun cais i warchod gorchymyn t芒l trwy rybudd a gytunwyd, nid oes angen cydsyniad y perchennog beth bynnag, oherwydd ei fod yn barti yn yr achos llys y gwnaed y gorchymyn t芒l ynddo, felly gall y cofrestrydd dderbyn gorchymyn t芒l fel tystiolaeth ddigonol o ddilysrwydd budd y credydwr sy鈥檔 gwneud cais. Fodd bynnag, golyga hyn fod yn rhaid i鈥檙 cofrestrydd fod yn fodlon o hyd bod y gorchymyn t芒l yn arwystlo鈥檙 ystad gyfreithiol. Gan hynny:

  • os yw cyfyngiad yn dynodi鈥檔 gryf y gallai鈥檙 eiddo fod wedi鈥檌 ddal ar ymddiried ar gyfer trydydd parti neu y gallai鈥檙 budd llesiannol fod wedi鈥檌 lyffetheirio, bydd y cofrestrydd yn gwrthod y cais pa un a yw鈥檙 cofnod ar gyfer rhybudd a gytunwyd neu rybudd unochrog, oni chyflwynir tystiolaeth ychwanegol gyda鈥檙 cais i ddangos bod y gorchymyn t芒l yn arwystlo鈥檙 ystad gyfreithiol
  • os yw cyfyngiad yn y gofrestr yn awgrymu, ond heb fod yn dynodi鈥檔 gryf, y gallai鈥檙 eiddo fod wedi鈥檌 ddal ar ymddiried ar gyfer trydydd parti neu y gallai鈥檙 budd llesiannol fod wedi鈥檌 lyffetheirio, yna, oni chyflwynir tystiolaeth ychwanegol fod y gorchymyn t芒l yn arwystlo鈥檙 ystad gyfreithiol, gall y cofrestrydd gymeradwyo cais i gofnodi rhybudd unochrog mewn perthynas 芒鈥檙 gorchymyn t芒l hwnnw ond bydd yn dileu cais i gofnodi rhybudd a gytunwyd

Os gwneir cais am rybudd unochrog a chaiff ei gofnodi yn y gofrestr, mae gan y perchennog cofrestredig hawl statudol, yn rhinwedd adran 36 o Ddeddf Cofrestru Tir 2002, i wneud cais ar unrhyw adeg i ddileu鈥檙 rhybudd, heb roi rheswm dros wneud hynny. I gael rhagor o wybodaeth am hyn, gweler cyfarwyddyd ymarfer 19: rhybuddion, cyfyngiadau a gwarchod buddion trydydd parti yn y gofrestr.

Mae adran 77(1)(b) o Ddeddf Cofrestru Tir 2002 yn gosod dyletswydd ar geisydd i beidio ag arfer yr hawl i wneud cais i gofnodi rhybudd heb achos rhesymol. Felly, ni ddylai ceisydd wneud cais i gofnodi rhybudd oni bai ei fod yn credu鈥檔 rhesymol fod y gorchymyn t芒l yn arwystlo鈥檙 ystad gyfreithiol.

3.3 Dyledwr nad yw鈥檔 berchennog cofrestredig

Os nad y dyledwr y gwnaed y gorchymyn t芒l yn ei erbyn yw鈥檙 perchennog cofrestredig a lle honnir bod arwystl ar yr ystad gyfreithiol wedi codi o dan adrannau 2(1)(b)(ii) neu (iii) o Ddeddf Gorchmynion T芒l 1979, dylid cyflwyno鈥檙 dystiolaeth y cyfeiriwyd ati yn Tir a ddelir gan ymddiriedolwr neu ymddiriedolwyr gyda鈥檙 cais i gofnodi rhybudd mewn perthynas 芒鈥檙 gorchymyn t芒l. Bydd y cofrestrydd yn ystyried unrhyw gofnodion sy鈥檔 bodoli yn y gofrestr, megis cyfyngiadau, wrth benderfynu a yw鈥檙 dystiolaeth yn dangos yn ddigon da mai鈥檙 dyledwr(wyr) yw unig fuddiolwr neu fuddiolwyr yr ymddiried y delir y tir arno ac a yw鈥檙 budd llesiannol wedi鈥檌 lyffetheirio ai peidio. Felly, os oes cyfyngiad yn bodoli yn y gofrestr sy鈥檔 cyfeirio at fudd llesiannol rhywun ac eithrio鈥檙 dyledwr, dylai鈥檙 dystiolaeth a gyflwynir ystyried y budd llesiannol hwnnw.

3.4 Gwybodaeth sydd ei hangen gyda鈥檙 cais i gofnodi rhybudd

Dylid cyflwyno copi ardystiedig o鈥檙 gorchymyn t芒l gyda鈥檙 cais am rybudd a gytunwyd. Nid oes angen cyflwyno copi o鈥檙 gorchymyn t芒l gyda chais am rybudd unochrog, ond os na wnewch hynny, rhaid ichi gynnwys manylion y llys (neu fanylion Canolfan Hawliadau Ariannol y Llys Sirol), dyddiad y gorchymyn, cyfeirnod llawn y llys a鈥檙 part茂on ym mhaneli 11 neu 12 ar ffurflen UN1. Os cyflwynir copi o鈥檙 gorchymyn t芒l bydd Cofrestrfa Tir EF yn ei ddal fel dogfen gyhoeddus. Mae cyfarwyddyd ymarfer 19: rhybuddion, cyfyngiadau a gwarchod buddion trydydd parti yn y gofrestr yn cynnwys gwybodaeth gyffredinol yngl欧n 芒 sut i wneud cais i gofnodi rhybudd.

4. Ceisiadau i gofnodi cyfyngiad Ffurf K

I wneud cais i gofnodi cyfyngiad Ffurf K, dylech gynnwys trafodiad 鈥榗yfyngiad (geiriad safonol)鈥 yn eich cais ac uwchlwytho ffurflen RX1, ynghyd 芒 chopi ardystiedig o鈥檙 gorchymyn arwystlo. Caiff hwn ei gadw gan Gofrestrfa Tir EF fel dogfen gyhoeddus.

Dim ond cwsmeriaid Cofrestrfa Tir EF 芒 chytundeb mynediad rhwydwaith sy鈥檔 gallu gwneud cais i gofnodi cyfyngiad, pan fo鈥檙 ceisydd yn berchennog cofrestredig neu sydd 芒 chydsyniad y perchennog cofrestredig, neu鈥檔 berson sydd 芒 hawl i鈥檞 gofrestru鈥檔 berchennog, felly bydd yn anarferol i gais i gofnodi cyfyngiad Ffurf K gael ei wneud yn electronig trwy ein Gwasanaethau Rhwydwaith.

Os byddwch, wrth gyflwyno cais, yn darparu gwybodaeth yn anonest neu鈥檔 gwneud datganiad y gwyddoch ei fod, neu a allai fod yn anwir neu鈥檔 gamarweiniol, ac yn bwriadu, trwy wneud hynny, gynnig mantais i hci neu rywun arall, neu achosi colled neu鈥檙 risg o golled i berson arall, gallech fod yn cyflawni鈥檙 trosedd o dwyll o dan adran 1 o Ddeddf Twyll 2006, a鈥檙 uchafgosb ar gyfer hyn yw carchar o 10 mlynedd neu ddirwy ddiderfyn, neu鈥檙 ddau.

Os ydych yn rhoi gwybodaeth mewn modd anonest neu鈥檔 gwneud datganiad y gwyddoch ei fod, neu a allai fod yn anwir neu鈥檔 gamarweiniol, ac yn bwriadu, trwy wneud hynny, gynnig mantais i chi neu rywun arall, neu achosi colled neu鈥檙 risg o golled i rywun arall, gallech fod yn cyflawni鈥檙 trosedd o dwyll o dan adran 1 o Ddeddf Twyll 2006, a鈥檙 uchafgosb ar gyfer hyn yw carchar o 10 mlynedd neu ddirwy ddiderfyn, neu鈥檙 ddau

Mae cyfarwyddyd ymarfer 19: rhybuddion, cyfyngiadau a gwarchod buddion trydydd parti yn y gofrestr yn cynnwys gwybodaeth gyffredinol yngl欧n 芒 sut i wneud cais i gofnodi rhybudd.

Ystyrir bod gan berson sydd 芒 hawl i fudd gorchymyn t芒l o ran budd o dan ymddiried hawliau hefyd mewn perthynas ag eiddo鈥檙 ymddiried (adran 42(4) o Ddeddf Cofrestru Tir 2002). Mae rheol 93(k) o Reolau Cofrestru Tir 2003 yn cadarnhau bod digon o fudd gan berson o鈥檙 fath i wneud cais o dan adran 43(1)(c) o Ddeddf Cofrestru Tir 2002 i gofnodi cyfyngiad Ffurf K. Ni ddylid gwneud cais er mwyn gwarchod, trwy gyfyngiad, blaenoriaeth gorchymyn t芒l sydd, neu a allai fod, yn destun rhybudd.

Byddwn yn dileu cyfyngiad safonol ffurf K yn awtomatig ar 么l cydymffurfio ag ef wrth gofrestru trosglwyddiad o鈥檙 ystad gofrestredig am gydnabyddiaeth werthfawr (ac eithrio lle bo鈥檙 trosglwyddiad i un neu ragor o鈥檙 perchnogion presennol). Byddwn yn cymryd yn ganiataol os na fydd y ddyled a sicrhawyd gan y gorchymyn t芒l wedi ei thalu, y bydd budd eich cleient wedi dod i ben wrth ohirio budd llesiannol a arwystlwyd o dan adran 29 o Ddeddf Cofrestru Tir 2002.

Os gwneir cais mewn perthynas 芒 gorchymyn t芒l sy鈥檔 arwystlo budd person nad yw鈥檔 un o鈥檙 perchnogion cofrestredig, dylid uwchlwytho tystiolaeth bod gan y person fudd llesiannol yn yr eiddo.

Os gwnaed gorchmynion ar wah芒n yn erbyn cydberchnogion cofrestredig yn yr un achos, bydd y gorchmynion yn cael effaith fel arwystl ar fudd llesiannol y perchnogion unigol yn hytrach nag ar y cyd gan greu un arwystl dros yr ystad gyfreithiol. Yn y sefyllfa hon, gellir gwneud cais i gofnodi cyfyngiadau Ffurf K ar wah芒n mewn perthynas 芒 phob gorchymyn t芒l.

5. Achosion tir arfaethedig

Mae cais i鈥檙 llys (gan gynnwys un i Ganolfan Hawliadau Ariannol y Llys Sirol) am orchymyn t芒l ar yr ystad gyfreithiol yn achos tir arfaethedig, a gellir ei warchod trwy gofnodi rhybudd (adran 87(1) o Ddeddf Cofrestru Tir 2002 a rheol 172 o Reolau Cofrestru Tir 2003).

Ni ellir gwarchod cais i鈥檙 llys (gan gynnwys un i Ganolfan Hawliadau Ariannol y Llys Sirol) am orchymyn t芒l mewn perthynas 芒 budd llesiannol o dan ymddiried yn unig am nad yw鈥檔 ymddangos fel pe bai鈥檔 achos tir arfaethedig, gan fod y ceisydd yn ceisio gorchymyn t芒l dros fudd ar ymddiried ac nid mewn tir (o fewn adran 17(1) o Ddeddf Pridiannau Tir 1972). Gan nad yw cais i鈥檙 llys (gan gynnwys un i Ganolfan Hawliadau Ariannol y Llys Sirol) yn rhoi budd llesiannol i鈥檙 ceisydd, ni ellir gwarchod cais o鈥檙 fath trwy gyfyngiad.

Y dystiolaeth arferol fydd ei hangen i gefnogi cais am rybudd a gytunwyd fydd copi ardystiedig o鈥檙 ffurflen gais ac unrhyw lythyr i鈥檙 llys neu Ganolfan Hawliadau Ariannol y Llys Sirol ynghyd 芒 sicrwydd ysgrifenedig y gwnaed y cais.

Dylai鈥檙 sawl sy鈥檔 gwneud cais i gofnodi rhybudd unochrog gadarnhau yn y ffurflen UN1 manylion byr yn ymwneud 芒 gwneud y cais am y gorchymyn t芒l i鈥檙 llys neu Ganolfan Hawliadau Ariannol y Llys Sirol, a鈥檙 dyddiad y gwnaed y cais.

6. Dileu a thynnu rhybuddion o鈥檙 gofrestr

Gweler adran 2.7 o gyfarwyddyd ymarfer 19: rhybuddion, cyfyngiadau a gwarchod buddion trydydd parti yn y gofrestr.

Yng nghyd-destun dileu rhybuddion a gytunwyd, y dystiolaeth addas i鈥檞 huwchlwytho gyda ffurflen CN1 yw un o鈥檙 canlynol.

  • Gorchymyn llys yn rhyddhau鈥檙 gorchymyn t芒l.

  • Derbynneb am dalu鈥檙 arian a sicrhawyd. Gellir cymeradwyo hyn ar gopi o鈥檙 gorchymyn t芒l. Rhaid i statws y llofnodwr fod yn glir.

  • Rhyddhad 鈥 gall hwn fod ar ffurflen DS1 wedi ei newid yn addas.

  • Lle mai鈥檙 credydwr gwreiddiol yw鈥檙 ceisydd, datganiad wedi ei lofnodi gan y ceisydd neu ei gyfreithiwr:

    • yn tynnu sylw鈥檔 glir at y rhybudd a gytunwyd mewn perthynas 芒鈥檙 gorchymyn t芒l, ac
    • yn nodi bod yr holl arian a sicrhawyd gan y gorchymyn wedi ei dalu i鈥檙 ceisydd.
  • Os nad oes derbynneb neu ryddhad wedi eu llofnodi gan y credydwr gwreiddiol, rhaid ichi uwchlwytho tystiolaeth briodol o aseinio鈥檙 ddyled. Gallai hyn fod, er enghraifft:

    • yn gopi ardystiedig o鈥檙 ddogfen aseinio

    • yn gopi ardystiedig o鈥檙 rhybudd o鈥檙 aseinio a roddwyd i鈥檙 perchennog cofrestredig sy鈥檔 ddyledwr.

7. Dileu a thynnu cyfyngiadau o鈥檙 gofrestr

Gweler adran 3.7 o gyfarwyddyd ymarfer 19: rhybuddion, cyfyngiadau a gwarchod buddion trydydd parti yn y gofrestr.

Ar gyfer ceisiadau i ddileu cyfyngiad, bydd angen ichi uwchlwytho鈥檙 dystiolaeth a nodir uchod ar gyfer dileu rhybudd a gytunwyd.

Fel rheol, byddwn yn dileu cyfyngiad Ffurf K ar drosglwyddiad am werth heb gais, unwaith y cydymffurfir 芒鈥檙 gofyniad am y dystysgrif (gweler adran 3.7.5 o gyfarwyddyd ymarfer 19: rhybuddion, cyfyngiadau a gwarchod buddion trydydd parti yn y gofrestr. Fodd bynnag, ni fyddwn yn gwneud hyn os yw鈥檔 ymddangos y gallai arian fod wedi ei dalu am gyfran lesiannol yn yr eiddo.

8. Aseinio dyfarniad

Efallai bydd buddiolwr dyfarniad arian yn aseinio budd y dyfarniad hwnnw i drydydd parti. Os yw, bydd yr aseiniad hefyd yn trosglwyddo budd unrhyw:

  • gais am orchymyn t芒l sy鈥檔 aros i鈥檞 brosesu, a/neu
  • orchymyn t芒l presennol sy鈥檔 sicrhau鈥檙 symiau sy鈥檔 ddyledus.

Bydd y ceisiadau sy鈥檔 angenrheidiol i adlewyrchu hyn ar y gofrestr yn dibynnu ar yr amgylchiadau.

8.1 Rhybudd a gytunwyd ar y gofrestr

Nid yw cofnod rhybudd a gytunwyd yn nodi buddiolwr y budd a warchodir gan y rhybudd. Mae鈥檙 cofnod yn cofnodi manylion y ddogfen neu鈥檙 gweithredu a arweiniodd at y budd a nodwyd yn unig. O ganlyniad, ni allwn dderbyn cais i ddiweddaru鈥檙 rhybudd os yw鈥檙 buddiolwr yn newid.

8.2 Rhybudd unochrog ar y gofrestr

Gweler adran 2.8.2 o gyfarwyddyd ymarfer 19: rhybuddion, cyfyngiadau a gwarchod buddion trydydd parti yn y gofrestr.

Un o鈥檙 canlynol yw鈥檙 dystiolaeth bod y budd a hawlir wedi breinio yn y ceisydd:

  • tystysgrif gan drawsgludwr ym mhanel 11 ffurflen UN3 yn rhoi manylion yr aseiniad
  • cop茂au ardystiedig o鈥檙 dogfennau sy鈥檔 peri鈥檙 aseiniad, neu
  • datganiad o wirionedd neu ddatganiad statudol yn rhoi manylion yr aseiniad honedig ac sy鈥檔 atodi unrhyw dystiolaeth gefnogol

Pan fo鈥檙 rhybudd unochrog yn ymwneud ag achos tir arfaethedig, dylai tystysgrif y trawsgludwr neu dystiolaeth arall ddangos hefyd bod yr aseinai wedi cymryd unrhyw gamau sy鈥檔 angenrheidiol o dan y Rheolau Trefniadaeth Sifil yn lle鈥檙 aseiwr neu wedi ymuno fel parti yn yr achos (yn 么l y digwydd).

8.3 Cyfyngiad Ffurf K

Dylai鈥檙 ceisydd wneud cais am newid i ddiweddaru鈥檙 cyfyngiad ar y sail bod yr hawl neu fudd a warchodir gan y cyfyngiad wedi eu trosglwyddo. Gweler adran 3.8 o gyfarwyddyd ymarfer 19: rhybuddion, cyfyngiadau a gwarchod buddion trydydd parti i gael rhagor o wybodaeth am sut i wneud cais.

Os nad oes cais am newid wedi ei wneud, pan fydd y ddyled wedi ei had-dalu, dim ond y buddiolwr a enwir yn y cyfyngiad all wneud cais i dynnu鈥檙 cyfyngiad Ffurf K yn 么l, gan ddefnyddio ffurflen RX4.

Felly, lle mae dyled dyfarniad wedi ei haseinio i drydydd parti, (hynny yw, nid y buddiolwr a enwir yn y cyfyngiad Ffurf K), ac nad yw鈥檙 cyfyngiad wedi ei ddiweddaru yn dilyn yr aseiniad, y cais priodol gan yr aseinai fyddai gwneud cais i ddileu鈥檙 cyfyngiad gan ddefnyddio ffurflen RX3. Yn ogystal 芒鈥檙 ffurflen RX3, dylai gyflwyno鈥檙 dystiolaeth briodol o aseinio budd unrhyw orchmynion t芒l sy鈥檔 aros i鈥檞 prosesu neu sy鈥檔 bodoli. Gweler cyfarwyddyd ymarfer 19: rhybuddion, cyfyngiadau a gwarchod buddion trydydd parti i gael rhagor o wybodaeth am sut i wneud cais.

8.4 Diweddariadau eraill

I gael arweiniad ar gadw cofnodion yn gyfredol ac eithrio dilyn aseiniad, gweler adrannau 2.8.2 a 3.8 o gyfarwyddyd ymarfer 19: rhybuddion, cyfyngiadau a gwarchod buddion trydydd parti yn y gofrestr.

9. Pethau i鈥檞 cofio

Er mwyn osgoi ymholiadau, cyn cyflwyno eich cais inni, gwnewch yn siwr:

  • eich bod yn uwchlwytho鈥檙 ffurflen briodol ynghyd 芒 thystiolaeth ddigonol o鈥檙 budd
  • eich bod yn uwchlwytho copi ardystiedig o鈥檙 gorchymyn arwystlo
  • y gwneir cais i gofnodi cyfyngiad Ffurf K trwy ein gwasanaethau rhwydwaith dim ond os gwneir hynny gan neu gyda chydsyniad y perchennog cofrestredig

Dim ond gwybodaeth ffeithiol a chyngor diduedd ynghylch ein gweithdrefnau rydym yn eu darparu. Darllenwch ragor am y cyngor rydym yn ei roi.