Cronfa Perchnogaeth Gymunedol: prosbectws (Ddim mewn defnydd)
Diweddarwyd 23 Rhagfyr 2024
Ni ddylid defnyddio鈥檙 prosbectws hwn ar gyfer ymgeisio am y gronfa. Gweler y fersiwn diweddaraf o鈥檙 prosbectws drwy鈥檙 linc ganlynol.
Rhagair y gweinidog
Mae鈥檙 ffordd ryfeddol y mae cymunedau wedi dod ynghyd i gefnogi鈥檙 naill a鈥檙 llall drwy鈥檙 pandemig wedi bod yn ysbrydoledig a diymhongar fel ei gilydd.
Wrth i ni symud o ymateb i adfer, mae鈥檔 bwysig, fel y dywedodd y Prif Weinidog, nad ydym yn mynd yn 么l i鈥檙 status quo. Mae鈥檔 rhaid i ni harneisio鈥檙 ysbryd hwnnw o wytnwch, anhunanoldeb a chymdogrwydd i adeiladu鈥檔 么l yn well: i ymdrechu鈥檔 arbennig o galed i wneud y mwyaf o gyfleoedd a ffyniant i adeiladu鈥檙 Deyrnas Unedig sy鈥檔 fwy teg, cryf ac unedig.
I鈥檙 perwyl hwnnw, rydym yn anelu ac yn buddsoddi鈥檔 uchel ym mhob rhan o鈥檙 DU, yn enwedig yn yr ardaloedd hynny heb eu gwasanaethu鈥檔 ddigonol yn hanesyddol, drwy ein Cronfa Codi鈥檙 Gwastad 拢4.8 biliwn - gan adeiladu ar lwyddiant ein Cronfa Trefi 拢3.6 biliwn - a鈥檔 Cronfa Adfywio Cymunedol 拢220 miliwn.
Ond yn ein hymdrechion i ail-ategu balchder lleol ynghyd ag ymdeimlad o berthyn cenedlaethol, mae鈥檔 iawn ein bod yn meddwl yn lleol hefyd. Ein bod yn ystyried y seilwaith bob dydd - y canolfannau cymunedol, tafarndai, y strydoedd mawr - sy鈥檔 gwneud gwahaniaeth mawr i ansawdd ein bywyd. Dyna鈥檔 union y mae ein Cronfa Perchnogaeth Gymunedol 拢150 miliwn newydd yn anelu ei wneud drwy sicrhau bod cymunedau ledled y Deyrnas Unedig yn gallu bod yn berchen ar asedau cymunedol lleol sy鈥檔 cael eu trysori fwyaf a鈥檜 rheoli.
P鈥檜n a yw鈥檙 dafarn ar y stryd fawr sy鈥檔 wynebu gorfod cau, siop y pentref neu d卯m chwaraeon lleol a allai golli ei gae - dyma gyfle i grwpiau eu cymryd drosodd a鈥檜 rhedeg fel busnesau gan y gymuned, i鈥檙 gymuned.
Dyma鈥檙 sefydliadau, y glud yn ein gwead cymdeithasol, sy鈥檔 rhoi cyfle i bobl gwrdd 芒鈥檜 cymdogion a chyfeillion a meithrin cysylltiad dros gariad cyffredin at eu bro. Sefydliadau sy鈥檔 cadarnhau cysylltiadau pwerus rhwng hunaniaeth a lle, rhwng y gorffennol a鈥檙 dyfodol a rhwng cymuned a diben.
Wrth i ni adfer o鈥檙 pandemig, rydym yn benderfynol o weld y lleoedd arbennig hyn a鈥檙 bobl sy鈥檔 gofalu amdanynt, yn ffynnu drwy鈥檙 Gronfa hon. Edrychaf ymlaen at weld uchelgais a chreadigrwydd y cynigion a dderbyniwn.
Y Gwir Anrhydeddus Robert Jenrick AS Ysgrifennydd Gwladol dros Dai, Cymunedau a Llywodraeth Leol
Trosolwg
Mae鈥檙 Gronfa Perchnogaeth Gymunedol 拢150 miliwn i gymunedau ledled y Deyrnas Unedig. Sefydlwyd i helpu cymunedau i gymryd perchnogaeth o asedau ac amwynderau sydd mewn perygl o gau. Bydd yn rhedeg am 4 blynedd.
Mae鈥檙 cylch ymgeisio cyntaf yn agor ar 15 Gorffennaf 2021.
Gall sefydliadau gwirfoddol a chymunedol ymgeisio am arian cyfatebol.
Gall cyllid gefnogi costau prynu a/neu adnewyddu asedau ac amwynderau cymunedol, yn amodol ar y meini prawf cymhwysedd llawn a amlinellir yn y prosbectws hwn.
Bydd y gronfa yn cefnogi ystod o gynigion am berchnogaeth gymunedol. Er enghraifft, gall prosiectau gynnwys:
- cyfleusterau chwaraeon a hamdden
- 蝉颈苍别尘芒耻 a theatrau
- lleoliadau cerddoriaeth
- amgueddfeydd
- orielau
- parciau
- tafarndai
- adeiladau swyddfa鈥檙 post
- siopau
Bydd angen i gynigion brofi gwerth yr ased i鈥檙 bobl leol ac y gall yr ased redeg yn gynaliadwy er budd y gymuned yn yr hirdymor.
Mae鈥檙 prosbectws hwn yn amlinellu gwybodaeth am y:
- cyllid ar gael
- sut i ymgeisio
- cymhwysedd
- meini prawf asesu
Dyddiadau allweddol
Bydd y Gronfa yn rhedeg tan 2024/25 a bydd o leiaf 8 cylch ymgeisio i gyd.
Mae鈥檙 prosbectws hwn yn cynnwys manylion ar gyfer cylch 1.
Mae dyddiadau allweddol eraill fel a ganlyn:
- 13 Awst 2021 - dyddiad cau ar gyfer cyflwyno ceisiadau i鈥檙 cylch ymgeisio cyntaf
- Rhagfyr 2021 - cylch 2 yn agor
- Rhagfyr 2022 - cylch 3 yn agor
Byddwn yn cyhoeddi rhagor o fanylion a phrosbectws a nodiadau cyfarwyddyd wedi鈥檜 diweddaru ar gyfer cylch 2 yn yr hydref.
Os nad ydych yn credu y byddwch yn barod ar gyfer y cylch cyntaf, rydym yn bwriadu cynnal cylchoedd ymgeisio rheolaidd yn ystod y flwyddyn.
Bydd y Llywodraeth yn dysgu o鈥檙 cylch ymgeisio cyntaf ac yn diwygio鈥檙 meini prawf asesu yn 么l yr angen i sicrhau bod gan y Gronfa鈥檙 cyrhaeddiad ac effaith a fwriadwyd i gefnogi cymunedau.
Diben y Gronfa
Cronfa 拢150 miliwn dros 4 blynedd yw鈥檙 Gronfa Perchnogaeth Gymunedol, i gefnogi grwpiau cymunedol ledled Cymru, Lloegr, yr Alban a Gogledd Iwerddon i gymryd perchnogaeth o asedau sydd mewn perygl o gael eu colli i鈥檙 gymuned.
Mae鈥檔 ffurfio rhan o becyn sylweddol o ymyriadau codi鈥檙 gwastad ledled y DU, gan helpu i gefnogi adferiad, adeiladu cyfleoedd a grymuso cymunedau i wella eu lleoedd lleol.
Gall perchnogaeth gymunedol o asedau fod yn gatalydd ar gyfer dod 芒 phobl ynghyd a helpu cymunedau i ffynnu. Ond mae tuedd hirdymor o gymunedau yn colli amwynderau sy鈥檔 meithrin ymdeimlad o falchder cymunedol a dod 芒 phobl ynghyd. Mae hyn yn cael sgil-effaith ar foddhad pobl gyda鈥檙 ardal lle maent yn byw, a chryfder cymunedau lleol.
Gall perchnogaeth gymunedol fod yn fodel cynaliadwy ar gyfer amddiffyn asedau a chyfleusterau lleol. Gall ddatgloi buddion ychwanegol i鈥檙 gymuned a helpu cymunedau i siapio鈥檙 pethau sydd bwysicaf iddynt. Gall fod yn anodd, weithiau, i grwpiau cymunedol godi鈥檙 arian sy鈥檔 ofynnol i brynu鈥檙 ased fel y gallant ei redeg yn gynaliadwy er budd y gymuned yn yr hirdymor. Bydd y Gronfa Perchnogaeth Gymunedol yn cefnogi pobl leol i achub asedau ac amwynderau cymunedol lleol sydd mewn perygl.
Mae鈥檙 gronfa ar agor i grwpiau cymunedol ledled y Deyrnas Unedig. Dylai fod gan gymunedau sy鈥檔 ymgeisio weledigaeth gref ar gyfer dyfodol yr ased yn yr hirdymor, ei ddiben a photensial ym mywyd y gymuned, a chynllun ar gyfer sut y gall yr ased ffynnu o dan berchnogaeth gymunedol.
Amcanion strategol
Mae gan y Gronfa Perchnogaeth Gymunedol 4 amcan strategol:
-
darparu buddsoddiad wedi鈥檌 dargedu i gymunedau i achub asedau cymunedol a fyddai fel arall yn cael eu colli
-
cryfhau capasiti a gallu mewn cymunedau i鈥檞 cefnogi i siapio eu lleoedd a datblygu busnesau cymunedol cynaliadwy
-
grymuso cymunedau mewn lleoedd wedi鈥檜 gadael ar 么l i godi鈥檙 gwastad
-
cryfhau cysylltiadau uniongyrchol rhwng lleoedd ledled y DU a Llywodraeth y DU
Canlyniadau鈥檙 rhaglen
At ddibenion y Gronfa hon, mae perchnogaeth gymunedol yn cyfeirio at berchnogaeth a rheolaeth o asedau ac amwynderau cymunedol lleol gan sefydliad cymunedol er mwyn darparu buddion i鈥檙 gymuned a lle. Er mwyn bod yn gymwys am fuddsoddiad gan y Gronfa, rhaid i delerau鈥檙 berchnogaeth gymunedol fod naill ai鈥檔 berchnogaeth o鈥檙 rhydd-ddaliad neu鈥檔 lesddaliad hirdymor am bum mlynedd ar hugain o leiaf (heb unrhyw gymalau terfynu).
Gall perchnogaeth gymunedol o asedau roi hwb i gymunedau lleol, cyfranogiad ac ymdeimlad o falchder lle, a chryfhau gwytnwch cymunedol. Drwy fuddsoddi yng nghapasiti cymunedau ledled y Deyrnas Unedig i gymryd perchnogaeth o鈥檙 lleoedd a mannau sy鈥檔 bwysig iddynt, byddwn yn cryfhau鈥檙 seilwaith cymdeithasol sy鈥檔 helpu cymunedau i ffynnu.
Rhaid i bob ymgeisydd ddangos potensial eu prosiectau i gyflawni yn erbyn pob un o鈥檙 canlyniadau canlynol:
-
amddiffyn ased neu amwynder cymunedol sydd mewn perygl a gwarchod ei werth cymunedol
-
datblygu model gweithredu cynaliadwy i sicrhau dyfodol yr ased cymunedol yn yr hirdymor o dan berchnogaeth gymunedol
-
diogelu鈥檙 defnydd o asedau ac amwynderau cymunedol lleol cysylltiedig
Rhaid i bob ymgeisydd ddangos hefyd sut y bydd eu prosiect yn helpu i gyflawni un neu fwy o鈥檙 canlyniadau canlynol ar gyfer eu lle:
-
cynyddu ymdeimlad o falchder a gwella canfyddiadau o鈥檙 ardal leol fel lle i fyw
-
gwella ymddiriedaeth gymdeithasol, cydlyniad ac ymdeimlad o berthyn
-
cynyddu cyfranogiad lleol ym mywyd y gymuned, y celfyddydau a diwylliant a/neu chwaraeon
-
creu canlyniadau economaidd lleol eraill - yn cynnwys creu swyddi, cyfleoedd gwirfoddoli a gwella cyflogadwyedd a lefelau sgiliau yn y gymuned leol
-
creu canlyniadau llesiant a chymdeithasol eraill - yn cynnwys cael effaith gadarnhaol ar iechyd meddwl a/neu gorfforol a lleihau unigedd ac arwahanrwydd cymdeithasol
Byddwn yn buddsoddi mewn prosiectau perchnogaeth gymunedol lle mae鈥檙 asedau ac amwynderau hyn yn gwneud y gwahaniaeth mwyaf i鈥檙 lle lleol. Dengys ymchwil a gomisiynwyd gan Power to Change a鈥檙 Weinyddiaeth Dai, Cymunedau a Llywodraeth Leol (MHCLG) nad yw argaeledd mannau ac amwynderau cymunedol wedi鈥檌 ddosbarthu鈥檔 deg, gydag ardaloedd mwy cyfoethog yn elwa ar fwy o fynediad.
Gwyddom hefyd fod absenoldeb a dirywiad seilwaith dinesig, diwylliannol a chymunedol yn cyfrannu at leoedd yn teimlo eu bod yn cael eu gadael ar 么l.
Fel rhan o鈥檙 meini prawf asesu, bydd angen i ymgeiswyr ddangos sut y bydd buddion yr ased cymunedol yn mynd i鈥檙 afael ag angen cymunedol yn eu lle lleol.
Darllenwch ein [dogfennau canllaw] (/government/publications/community-ownership-fund-assessment-criteria-guidance) a fydd yn helpu ymgeiswyr i ddeall sut y gallant arddangos eu potensial i gyflawni鈥檙 canlyniadau hyn yn eu cynigion cyllido.
Cryfhau perchnogaeth gymunedol ledled y Deyrnas Unedig
Bydd y Gronfa yn cael ei darparu鈥檔 uniongyrchol gan Lywodraeth y DU yng Nghymru, Lloegr, yr Alban a Gogledd Iwerddon.
Mae Llywodraeth y DU wedi ymrwymo i gyfleoedd teg i gael mynediad at gyllid drwy鈥檙 Gronfa Perchnogaeth Gymunedol ledled y DU. O ganlyniad, bydd Cymru, yr Alban a Gogledd Iwerddon yn elwa ar ddyraniad gwarantedig yn unol 芒 dosbarthiad fesul pen o鈥檙 boblogaeth. Bydd hyn yn golygu isafswm o 拢12.3 miliwn yn yr Alban, 拢7.1 miliwn yng Nghymru, a 拢4.3 miliwn yng Ngogledd Iwerddon.
Bydd ceisiadau yn cael eu hasesu yn unol 芒 fframwaith cyson. Mae dyluniad y gronfa yn cydnabod bod tirweddau gwahanol ar gyfer perchnogaeth gymunedol ledled y Deyrnas Unedig, gyda deddfwriaeth wahanol ac yn cefnogi cyd-destunau yng Nghymru, Lloegr a Gogledd Iwerddon. Mae cymhwysedd ar gyfer y gronfa a meini prawf ymgeisio yn gyson ar draws pob rhan o鈥檙 Deyrnas Unedig.
Blaenoriaethau ar gyfer cylch ymgeisio 1
Rydym yn cydnabod y bydd cymunedau ledled y Deyrnas Unedig sydd 芒 diddordeb yn y gronfa hon ar gamau gwahanol. Byddwn yn cynnal o leiaf 8 cylch ymgeisio, i roi cyfle i bob cymuned gyflwyno cais ar yr adeg iawn iddynt.
Y blaenoriaethau ar gyfer y cylch cyntaf yw buddsoddi mewn prosiectau sy鈥檔 barod i gael mynediad at gyllid cyfalaf a chwblhau eu prosiectau o fewn chwe mis. Rhaid cyflwyno pob cais ar gyfer y cylch 1af erbyn 13 Awst 2021.
Bydd y cylch ymgeisio hwn yn fwyaf addas i grwpiau cymunedol sydd wedi gwneud gwaith rhagarweiniol ac yn meddu ar gynllun busnes hyfyw i gymryd perchnogaeth o鈥檙 ased neu鈥檙 amwynder lleol mewn perygl.
Rhaid i ymgeiswyr allu dangos bod yr ased mewn perygl, 芒 siawns gwirioneddol o gael ei brynu neu drosglwyddo o fewn 6 mis i ymgeisio i鈥檙 Gronfa, a gallu darparu cynllun busnes llawn ar gyfer sut y bydd yr ased cymunedol yn cael ei redeg yn gynaliadwy.
Darllen y meini prawf cymhwysedd llawn
Bydd grantiau cyfatebol hyd at 拢250,000 ar gael i鈥檙 rhan fwyaf o brosiectau. Mewn achosion eithriadol, bydd grantiau cyfatebol hyd at 拢1 miliwn ar gael i helpu i sefydlu clwb chwaraeon o dan berchnogaeth y gymuned neu helpu i brynu clwb chwaraeon neu gyfleusterau chwaraeon mewn perygl o gael eu colli.
Bydd y Gronfa Perchnogaeth Gymunedol yn darparu hyd at 50% o gyfanswm y costau cyfalaf, gan ddarparu cyllid cyfatebol ar gyfer cyllid ac adnoddau eraill a godir gan y cleient. Bydd angen i ymgeiswyr arddangos eu bod wedi codi arian arall i dalu am gyfanswm costau cyfalaf eu prosiect. Ar gyfer y cylch cyllido hwn, bydd angen i ymgeiswyr ddangos y byddant yn barod i ddefnyddio cyllid cyfalaf gan y Gronfa Perchnogaeth Gymunedol o fewn 6 mis i鈥檞 cais.
Mae Llywodraeth y DU yn cydnabod bod cymryd perchnogaeth o ased cymunedol a鈥檌 redeg fel busnes cymunedol cynaliadwy yn gofyn am y gymysgedd gywir o gyllid refeniw ynghyd 芒 grantiau cyfalaf. Gall ymgeiswyr felly ymgeisio am beth cyllid refeniw i helpu gyda鈥檙 costau refeniw sy鈥檔 gysylltiedig 芒 chymryd perchnogaeth o ased cymunedol.
Ni fydd rhaid cael arian cyfatebol ar gyfer refeniw a gall ymgeiswyr ymgeisio am grantiau hyd at uchafswm o 拢50,000) (a dim mwy na 20% o gyfanswm y costau cyfalaf yr ymgeiswyd amdanynt drwy鈥檙 Gronfa) cyhyd ag y gallant ddangos sut y bydd y cyllid hwn yn eu cefnogi i gwblhau eu prosiect a datblygu model gweithredu cynaliadwy.
Darllen mwy am y cyllid ar gael
Cylchoedd ymgeisio yn y dyfodol
Dylai grwpiau cymunedol sydd 芒 diddordeb nad ydynt yn barod i ymgeisio yn y cylch cyntaf ddechrau meddwl am gylchoedd yn y dyfodol.
Bydd yr ail gylch ymgeisio yn agor ym mis Rhagfyr 2021, a鈥檙 trydydd ym mis Mai 2022.
Bydd o leiaf 8 cylch ymgeisio dros y 4 blynedd ac ni fydd yr un cylch yn fwy manteisiol na鈥檙 llall.
Bydd y Llywodraeth yn edrych pa wersi y gellir eu dysgu o鈥檙 cylch ymgeisio cyntaf, ac os oes angen, yn diwygio鈥檙 meini prawf asesu ar gyfer cylchoedd yn y dyfodol i sicrhau bod gan y Gronfa鈥檙 cyrhaeddiad ac effaith a fwriadwyd i gefnogi cymunedau.
Mewn cylchoedd yn y dyfodol, gallwn hefyd gynnig grantiau cymorth ychwanegol i grwpiau cymunedol yn gynharach yn y broses ddatblygu, i helpu i ddeall a yw eu prosiect perchnogaeth gymunedol yn hyfyw ai peidio.
Bydd hyn yn fwy addas i gymunedau sydd wedi adnabod ased lleol mewn perygl ac sydd 芒 syniad am sut i鈥檞 gymryd drosodd fel perchnogaeth gymunedol gynaliadwy ond nad ydynt wedi llunio modelau gweithredu a chynigion manwl i gymryd drosodd a rheoli鈥檙 ased.
Gall mynediad at gyllid a chymorth drwy gylchoedd dilynol fod ar gael i helpu cymunedau gyda chynlluniau cynnar i ddatblygu cynigion hyfyw a bod yn barod ar gyfer buddsoddiad.
Camau nesaf
Mae dogfen ganllaw lawn i ymgeiswyr wedi鈥檌 chyhoeddi yn gov.uk.
Bydd y porth ar-lein ar gyfer ceisiadau yn agor ar 30 Gorffennaf 2021. Mae templed ymgeisio llawn wedi鈥檌 gyhoeddi yn gov.uk. Dylai ymgeiswyr ddefnyddio鈥檙 templed a dogfen ganllaw i baratoi鈥檙 holl wybodaeth sy鈥檔 ofynnol ar gyfer eu cais, cyn cyflwyno drwy鈥檙 porth ar-lein o 30 Gorffennaf 2021 ymlaen.
Byddwn yn cynnal gweminarau ar gyfer ymgeiswyr drwy gydol fis Gorffennaf ac yn ystod wythnosau cyntaf mis Awst. Bydd manylion llawn yn cael eu cyhoeddi a diweddaru ar gov.uk.
Gallwch e-bostio COF@communities.gov.uk os nad ydych yn gallu dod o hyd i鈥檙 ateb i鈥檆h ymholiad yn y dogfennau hyn, a bydd cynghorydd MHCLG yn gallu helpu.
Meini prawf cymhwysedd
Mae鈥檙 Gronfa Perchnogaeth Gymunedol ar agor i geisiadau gan gymunedau i brynu neu gymryd drosodd asedau ac amwynderau cymunedol lleol mewn perygl o gael eu colli a鈥檜 rhedeg fel busnesau o dan berchnogaeth y gymuned.
Yr hyn y byddwn yn ei gyllido
Er mwyn bod yn gymwys am gyllid, rhaid i ymgeiswyr ddangos bod yr ased cymunedol y maent am ei achub yn bodloni鈥檙 meini prawf canlynol:
Mae perygl o鈥檌 golli heb ymyrraeth gan y gymuned
Gallai fod mewn perygl o gael ei gau, gwerthu, esgeuluso a gadael o dan berchnogaeth bresennol, neu weithrediadau anghynaladwy o dan y model busnes preesennol. Mae angen i ymgeiswyr arddangos natur y risg sy鈥檔 wynebu鈥檙 ased. Bydd hyn yn cynnwys tystiolaeth y byddai鈥檙 ased neu鈥檙 amwynder yn cael ei golli, heb ymyrraeth gan y gymuned.
Gwerth cymunedol
Bydd angen i ymgeiswyr ddangos cyfraniad yr ased i鈥檞 cymuned yn cynnwys i lesiant cymdeithasol neu ddiddordebau chwaraeon, hamdden neu ddiwylliannol y lle lleol.
Defnydd cymunedol
Bydd yr ased yn cael ei ddefnyddio a鈥檌 fwynhau gan y gymuned, neu bydd wedi cael ei ddefnyddio gan y gymuned yn y gorffennol, y bydd angen i ymgeiswyr ddangos yn eu cais. Gallwn gyllido ceisiadau yn ymwneud ag asedau sy鈥檔 dadfeilio, fodd bynnag bydd angen tystiolaeth sy鈥檔 dangos bod yr ased wedi cael ei ddefnyddio gan y gymuned o fewn y 5 mlynedd diwethaf.
Cynaliadwyedd hirdymor
Bydd gofyn i ymgeiswyr arddangos cynllun clir ar gyfer sut y gall yr ased fod yn gynaliadwy o dan berchnogaeth gymunedol yn yr hirdymor.
Bydd y Gronfa hefyd yn cefnogi prosiectau sy鈥檔 bodoli un neu gyfuniad o鈥檙 canlynol:
-
caffael ased neu gyfleuster cymunedol ffisegol mewn perygl, megis tir ac adeiladau sy鈥檔 darparu budd i bobl leol
-
adnewyddu, atgyweirio neu ailwampio鈥檙 ased, dim ond pan mae hyn yn rhan o werthiant neu drosglwyddiad i achub ased cymunedol mewn perygl ac mae hyn yn hanfodol i achub yr ased a鈥檌 wneud yn gynaliadwy
-
sefydlu busnes cymunedol newydd neu brynu busnes sydd eisoes yn bodoli er mwyn achub ased neu amwynder o bwys i鈥檙 gymuned
-
Prynu stoc, casgliadau neu eiddo deallusol cysylltiedig, lle mae鈥檔 gysylltiedig 芒 phrynu ased ffisegol neu brynu busnes i achub amwynder
-
symud amwynder cymunedol i leoliad newydd, mwy priodol o fewn yr un gymuned. Gallai hyn fod oherwydd bod lleoliad gwahanol yn cynnig gwerth gwell i barhau 芒鈥檙 amwynder, neu oherwydd bod y lleoliad ei hun yn ased o werth cymunedol
Ni fyddwn yn cyhoeddi rhestr bendant o asedau neu amwynderau cymunedol sydd o fewn cwmpas y Gronfa. Mae鈥檔 bwysig i gymunedau amlinellu鈥檙 hyn sydd bwysicaf iddynt, a鈥檙 budd y mae鈥檙 ased y maent yn dymuno ei achub yn ei gyflwyno i鈥檞 lle.
Gall prosiectau gynnwys y canlynol, (ond nid ydynt yn gyfyngedig iddynt):
- canolfannau cymunedol
- cyfleusterau chwaraeon a hamdden
- 蝉颈苍别尘芒耻
- theatrau
- lleoliadau cerddoriaeth
- amgueddfeydd
- orielau
- parciau
- tafarndai
- adeiladau swyddfa鈥檙 post
- siopau
I brosiectau yn Lloegr, byddai unrhyw adeilad neu dir sydd wedi cael ei restru gan awdurdod lleol fel ased o werth cymunedol, o fewn cwmpas y gronfa.
I brosiectau yn ymwneud ag asedau chwaraeon neu asedau sydd o dan berchnogaeth y sector cyhoeddus ar hyn o bryd, mae set o feini prawf ychwanegol i鈥檞 darllen yn fanwl cyn ymgeisio.
Yr hyn na fyddwn yn ei gyllido
Ni fydd y Gronfa Perchnogaeth Gymunedol yn darparu cyllid i鈥檙 canlynol:
- talu dyledion busnesau neu brynu busnes mewn dyled
- prynu asedau tai
- prosiectau adeiladu newydd i ddatblygu asedau neu amwynderau newydd, nad ydynt yn ymwneud ag achub neu warchod ased neu amwynder sydd eisoes yn bodoli
- refeniw cyffredinol ar gyfer gweithgareddau neu ddigwyddiadau cymunedol nad ydynt yn ymwneud 芒 chaffael neu drosglwyddo ased neu amwynder cymunedol
- costau prynu asedau o dan berchnogaeth gyhoeddus.
Pwy all ymgeisio
Bydd y Gronfa Perchnogaeth Gymunedol yn ystyried ceisiadau gan sefydliadau gwirfoddol a chymunedol o bob rhan o鈥檙 Deyrnas Unedig sydd 芒 chynllun hyfyw ar gyfer cymryd perchnogaeth o ased cymunedol mewn perygl a鈥檌 redeg yn gynaliadwy er budd y gymuned.
Dim ond gan sefydliadau corfforedig sydd wedi鈥檜 sefydlu i gyflawni diben elusennol, diben cymdeithasol neu fudd cyhoeddus y derbynnir ceisiadau am gyllid . Mae hyn er mwyn sicrhau ein bod yn cyllido sefydliadau sydd 芒鈥檙 aeddfedrwydd iawn i reoli鈥檙 ased cymunedol a chyflawni buddion i鈥檙 gymuned.
Dim ond mewn prosiectau sy鈥檔 arddangos sut y bydd yr ased yn cael ei amddiffyn er budd y gymuned yn yr hirdymor y byddwn yn buddsoddi.Rhaid i sefydliadau ddangos hyn drwy eu
diben elusennol a/neu glo ased o fewn eu dogfennau llywodraethu.
Ymhlith strwythurau cyfreithiol y sefydliadau ledled y Deyrnas Unedig y gallwn ddisgwyl iddynt ymgeisio mae:
- Sefydliad corfforedig elusennol (CIO)
- Sefydliad corfforedig elusennol yn yr Alban (CIO)
- Cwmn茂au cydweithredol yn cynnwys Cymdeithasau Budd Cymunedol
- Cwmni Buddiant Cymunedol (CIC)
- Cwmni cyfyngedig drwy warant nid-er-elw
Er mwyn bod yn gymwys am gyllid, bydd rhaid i ymgeiswyr ddangos hefyd eu bod yn atebol i鈥檙 lle a/neu鈥檙 gymuned leol a gynrychiolant, sut y byddant yn gweithredu er budd y gymuned ehangach mewn ffyrdd diriaethol, a sut y byddant yn defnyddio鈥檙 ased i gael effaith ar y gymuned.Dylid ailfuddsoddi enillion o鈥檙 ased a busnesau cymunedol i ddarparu budd i鈥檙 gymuned.
Ni fydd awdurdodau lleol, cynghorau tref, plwyf a chymuned yn gymwys i ymgeisio. Fodd bynnag, rydym yn gobeithio y bydd cynghorau ledled y Deyrnas Unedig yn chwarae r么l weithredol wrth gefnogi eu grwpiau cymunedol lleol i ymgeisio.
Ni fyddwn yn cyllido sefydliadau anghorfforedig nac unigolion preifat.
Asedau chwaraeon
O ganlyniad i鈥檙 costau uwch sydd ynghlwm 芒 rhai asedau yn gysylltiedig 芒 chwaraeon, bydd terfyn uwch o hyd at 拢1 miliwn o gyllid cyfalaf cyfatebol ar gael i helpu i sefydlu clwb chwaraeon o dan berchnogaeth y gymuned neu helpu i brynu clwb chwaraeon neu gyfleusterau chwaraeon mewn perygl o gael eu colli heb ymyrraeth gan y gymuned.
Mae grantiau refeniw bach hyd at 拢50k ar gyfer astudiaeth ddichonoldeb, datblygu busnes neu refeniw a chyfalaf gweithio ar 么l caffael ar gael hefyd i鈥檙 asedau chwaraeon hyn, sy鈥檔 gyson ag elfennau eraill y Gronfa.
Prosiectau sy鈥檔 gymwys am y terfyn arian uwch
Ymgeiswyr a all fod yn gymwys i ymgeisio am swm uwch o gyllid yn ymwneud 芒 phrosiectau sy鈥檔 anelu at wneud y canlynol:
Cefnogi clybiau sydd mewn perygl o gau: lle mae clwb chwaraeon lleol yn cau neu mewn perygl o gael ei golli, byddai grwpiau yn gymwys am gymorth i brynu鈥檙 clwb a/neu asedau cysylltiedig neu ystyried sefydlu clwb newydd o dan berchnogaeth y gymuned. Ni fyddai hyn yn cynnwys cyllid i brynu busnes mewn dyled neu glirio dyledion.
Prynu caeau neu leoliadau cysylltiedig 芒 chlybiau lleol: I alluogi gr诺p cymunedol i brynu ased mewn perygl o gael ei golli. Er enghraifft, i glwb rygbi neu b锚l-droed o dan berchnogaeth y cefnogwyr i brynu cae chwarae sy鈥檔 cael ei werthu pan gaiff clwb ei ddirwyn i ben, ond lle mae鈥檙 gymuned eisoes wedi sefydlu clwb p锚l-droed arall yn yr ardal leol.
Meini prawf eraill
Law yn llaw 芒鈥檙 meini prawf asesu a chymhwysedd llawn y manylir arnynt yn y prosbectws hwn, er mwyn cael mynediad at y swm uwch hwn o gyllid, bydd angen i brosiectau chwaraeon cymwys arddangos meini prawf eraill:
-
bydd angen i ymgeiswyr arddangos bod cyfanswm costau cyfalaf ar gyfer prynu ac unrhyw adnewyddiadau cysylltiedig yn fwy na 拢500k i fod yn gymwys i ymgeisio am y terfyn arian uwch. Nid yw costau rhedeg wedi鈥檜 cynnwys yn yr ystyriaeth o gostau cyfalaf. Bydd y Gronfa yn darparu hyd at 50% o gostau cyfalaf i brosiectau llwyddiannus, hyd at derfyn o 拢1 miliwn.
-
bydd angen i ymgeiswyr am brosiectau i gefnogi clwb chwaraeon neu leoliad chwaraeon mewn perygl arddangos y gefnogaeth a鈥檙 gydnabyddiaeth i bwysigrwydd yr ased i hunaniaeth neu ymdeimlad o falchder lle鈥檙 gymuned ehangach
-
bydd angen i ymgeiswyr arddangos bod yr ased neu glwb yn cael ei ddefnyddio ac yn darparu buddion i鈥檙 gymuned yn gyffredinol (e.e. gweithgareddau estyn allan i鈥檙 gymuned ar draws y dref gyfan neu鈥檙 gymuned ehangach). Gallai hyn gynnwys tystiolaeth am raddfa鈥檙 budd a ddarperir yn erbyn y fframwaith canlyniadau, er enghraifft:
- cyfranogiad mewn chwaraeon ac ym mywyd y gymuned
- canlyniadau iechyd a llesiant
- canlyniadau cyflogaeth a sgiliau
-
i gydnabod cymhlethdod y mathau hyn o brosiectau, bydd angen i grwpiau sydd 芒 diddordeb arddangos bod ganddynt yr arbenigedd priodol, yn cynnwys sefydlu prosesau llywodraethu cadarn fel rhan o unrhyw fuddsoddiad posibl
-
dylai prosiectau arddangos eu bod wedi ystyried yr amodau a/neu ofynion cynghrair priodol a osodwyd gan gyrff chwaraeon, lle bo鈥檔 berthnasol i鈥檞 cynlluniau busnes
Ni fydd y Gronfa Perchnogaeth Gymunedol yn darparu cyllid i glirio dyledion busnesau na phrynu busnes mewn dyled. Mae hyn hefyd yn berthnasol i bob ased chwaraeon.
Asedau o dan berchnogaeth gyhoeddus
Lle mae ceisiadau ar gyfer cyllid yn ymwneud ag asedau cymunedol sydd o dan berchnogaeth gyhoeddus ar hyn o bryd, bydd meini prawf cymhwysedd eraill yn berthnasol.
Nid yw asedau yn ymwneud 芒 gwasanaethau statudol o fewn y cwmpas
Mae gan awdurdodau lleol yng Nghymru, Lloegr, yr Alban a Gogledd Iwerddon nifer o swyddogaethau statudol sy鈥檔 ei gwneud yn ofynnol iddynt ddarparu gwasanaethau amrywiol i鈥檞 cymunedau. Mae鈥檙 rhain yn wahanol i wasanaethau y gall awdurdod lleol ddewis eu gwneud. Un enghraifft esboniadol o鈥檙 hyn y gall y gwasanaethau hyn eu cynnwys yw gwasanaethau addysg; gofal cymdeithasol a diogelwch plant; gofal cymdeithasol oedolion; gwasanaethau llyfrgell, llesiant a hamdden a chasglu gwastraff. Fodd bynnag, awdurdodau lleol sydd i benderfynu a ydynt yn gweithredu鈥檔 unol 芒鈥檜 swyddogaethau statudol.
At ddibenion y Gronfa, ni fyddai unrhyw ased y mae ei ddefnydd pennaf a phresennol yn darparu unrhyw ffurf ar wasanaeth statudol annewisol yn gymwys am gyllid gan y Gronfa Perchnogaeth Gymunedol.
Fel enghraifft, ni fyddai asedau sy鈥檔 darparu gwasanaethau statudol 鈥測nghlwm鈥 芒 sefydliad penodol ar hyn o bryd (megis ysgolion, sefydliadau gofal cymdeithasol a llety gwarchod) yn gymwys am fuddsoddiad.
Asedau o fewn y cwmpas
Byddai angen i asedau o dan berchnogaeth gyhoeddus sydd o fewn cwmpas y Gronfa fodloni un o鈥檙 meini prawf canlynol:
-
Defnyddir yr ased ar hyn o bryd i wasanaeth nad oes gofyniad cyfreithiol ar awdurdod lleol i鈥檞 ddarparu (h.y. gwasanaethau statudol annewisol).
-
I asedau yn gysylltiedig 芒 dyletswyddau statudol annewisol, rhaid i鈥檙 gwasanaeth fod wedi cau cyn ymgeisio i鈥檙 gronfa, a heb ymyrraeth gan y gymuned byddai鈥檙 ased a鈥檌 werth amwynderol i鈥檙 gymuned yn cael eu colli.
-
Mae鈥檙 awdurdod lleol wedi trefnu i gael gwared ar yr ased, gan nad yw鈥檔 cael fawr o effaith yn lleol ac nid yw鈥檔 darparu unrhyw ffurf ar wasanaeth statudol, boed yn ddewisol neu annewisol. Gallai enghraifft o hyn gynnwys adeilad swyddfa. Ni waeth beth fo defnydd presennol yr ased, byddai angen i鈥檙 gymuned amlinellu eu cynllun ar gyfer sut y gellid ei drawsnewid, o dan eu perchnogaeth, yn ased lleol gwerthfawr a fydd yn darparu budd i鈥檙 gymuned ehangach.
Lle mae asedau o dan berchnogaeth gyhoeddus ac o fewn cwmpas y gronfa fel yr amlinellir uchod, dim ond ar gyfer costau adnewyddu ac ailwampio, ynghyd 芒 phrynu neu drosglwyddo鈥檙 ased y gellir defnyddio grantiau cyfalaf gan y Gronfa Perchnogaeth Gymunedol. Ni fydd y Gronfa yn cyllido costau prynu asedau o鈥檙 fath, lle byddai awdurdod cyhoeddus yn cael derbyniad cyfalaf. Er enghraifft, bydd y Gronfa yn gweithio law yn llaw 芒 fframweithiau Trosglwyddo Ased Cymunedol ledled y Deyrnas Unedig i gefnogi gwaith cyfalaf ac ailwampio fel rhan o gytundeb trosglwyddo ased, lle mae鈥檙 ased mewn perygl o gael ei golli heb gyllid.
Ystyriaethau eraill
Er mwyn bod yn gymwys am fuddsoddiad gan y Gronfa, rhaid i delerau鈥檙 berchnogaeth gymunedol fod naill ai鈥檔 bryniant/trosglwyddiad o鈥檙 rhydd-ddaliad neu鈥檔 lesddaliad hirdymor am bum mlynedd ar hugain o leiaf (heb unrhyw gymalau terfynu).
Ni fyddwn yn cyllido prosiectau sy鈥檔 cynnwys trosglwyddo rhwymedigaethau anghynaladwy (er enghraifft costau cynnal a chadw neu staffio uchel heb gynllun ar gyfer talu鈥檙 rhain) i sefydliadau cymunedol a鈥檙 rheiny a all arwain at leihad gwasanaethau y mae gan y cyngor ddyletswydd statudol i鈥檞 darparu.
Y risg sy鈥檔 wynebu鈥檙 ased
Dim ond mewn asedau cymunedol a fyddai fel arall yn cael eu colli, y bydd y gronfa yn buddsoddi. Bydd angen tystiolaeth arnom felly gan y perchennog cyhoeddus presennol ac ymgeisydd am statws presennol yr ased a pham mae ei ddyfodol mewn perygl.
Rhesymeg dros berchnogaeth gymunedol a鈥檙 effaith ar ddarpariaeth gwasanaeth
Byddwn yn dymuno adolygu tystiolaeth gan y perchennog cyhoeddus (er enghraifft yr awdurdod lleol) a鈥檙 sefydliad cymunedol am y rhesymeg dros drosglwyddo neu werthu鈥檙 ased i鈥檙 gymuned, neu鈥檙 rhesymeg dros gau gwasanaeth statudol annewisol yn flaenorol, os yw鈥檔 berthnasol.
Ymarferoldeb a chynaliadwyedd
Ni fyddwn yn buddsoddi mewn prosiectau lle鈥檙 ydym yn asesu trosglwyddo rhwymedigaethau sy鈥檔 gysylltiedig 芒鈥檙 ased yn anhydrin. Fel tystiolaeth ategol, byddem yn gofyn am sicrwydd ysgrifenedig gan yr awdurdod sy鈥檔 trosglwyddo bod gan y gr诺p cymunedol sy鈥檔 cymryd perchnogaeth o鈥檙 ased y gallu i wneud hynny a heb eu hymyrraeth mae鈥檙 ased mewn perygl o gael ei golli.
Byddwn yn edrych ar dystiolaeth bod gan y sefydliad cymunedol gynllun busnes sydd wedi nodi pob cost sy鈥檔 gysylltiedig 芒鈥檙 ased; a ffynonellau cyllid neu amcanestyniadau incwm realistig ar gyfer blynyddoedd i ddod. Byddwn hefyd yn edrych am dystiolaeth bod gan y sefydliad y sgiliau cywir, profiad a threfniadau llywodraethu sy鈥檔 briodol i raddfa鈥檙 prosiect.
Cyllid a chymorth
Bydd y Gronfa Perchnogaeth Gymunedol yn cefnogi cymunedau ym mhob rhan o鈥檙 Deyrnas Unedig ac ar ei thraws i brynu asedau ac amwynderau cymunedol a鈥檜 rhedeg fel busnesau cymunedol cynaliadwy.
Cyllid ar gael ar gyfer Cylch 1
Ar gyfer y cylch cyllido cyntaf, rhaid i ymgeiswyr allu arddangos bod siawns realistig y gall yr ased neu鈥檙 amwynder gael ei werthu neu ei drosglwyddo i鈥檙 perchennog cymunedol o fewn chwe mis i ymgeisio i鈥檙 Gronfa. Bydd ymgeiswyr eisoes wedi cwblhau gwaith dichonoldeb a rhaid iddynt allu darparu cynllun busnes llawn ar gyfer sut y bydd yr ased cymunedol yn cael ei redeg yn gynaliadwy.
Darllen y canllawiau ar sut yr asesir hyn drwy鈥檙 meini prawf asesu.
Efallai y bydd angen rhagor o gymorth ar ymgeiswyr i sicrhau bod yr adeilad a model busnes yn ateb y diben cyn prynu neu drosglwyddo. Fodd bynnag, rhaid i gynllun busnes llawn arddangos y bydd y prosiect yn barod i ddefnyddio cyfalaf o fewn 6 mis i鈥檙 cais.
Gall ymgeiswyr ymgeisio am gyfuniad o鈥檙 cyllid canlynol:
-
cyllid cyfalaf i gymryd perchnogaeth (yn cynnwys caffael yr adeilad; costau ailwampio ynghyd 芒 phrynu neu drosglwyddo). Bydd cyfalaf cyfatebol hyd at 拢250,000 ar gael i鈥檙 rhan fwyaf o asedau. Mewn achosion eithriadol, bydd ymgeiswyr yn gallu cyflwyno鈥檙 ddadl dros gael hyd at 拢1 miliwn o gyllid cyfatebol i helpu i sefydlu clwb chwaraeon o dan berchnogaeth y gymuned neu helpu i brynu clwb chwaraeon neu gyfleusterau chwaraeon mewn perygl o gael eu colli.
-
cyllid ar gyfer datblygu prosiect - gallai hyn gynnwys ffioedd proffesiynol ar gyfer cyngor technegol gan benseiri neu syrfewyr neu gyngor cyfreithiol. Gallai hefyd gynnwys costau ar gyfer rheoli prosiect i oruchwylio gwaith cyfalaf lle mae hyn yn rhan o gais
-
cyllid ar gyfer cymorth ar 么l caffael yn ystod y flwyddyn gyntaf o weithredu, lle mae achos cryf y bydd hyn yn helpu i gefnogi model busnes cynaliadwy yn yr hirdymor
Mae hyd at 拢50,000 (a dim mwy na 20% o gyfanswm y costau cyfalaf yr ymgeiswyd amdanynt drwy鈥檙 Gronfa) ar gael ar gyfer costau datblygu prosiect a chymorth ar 么l caffael.
Gofynion cyllid cyfatebol
Bydd gofyn i ymgeiswyr godi ffynonellau eraill o gyllid, law yn llaw 芒 buddsoddiad gan y Gronfa Perchnogaeth Gymunedol. Gall cael ystod o gyllidwyr yn cyfrannu at brosiect arddangos ansawdd y prosiect a鈥檙 gefnogaeth o fewn y gymuned.
Bydd y Gronfa Perchnogaeth Gymunedol yn darparu hyd at 50% o gyfanswm y cyfalaf sy鈥檔 ofynnol.
Bydd angen i ymgeiswyr amlinellu cyfanswm costau鈥檙 prosiect, cyllid eisoes wedi鈥檌 sicrhau a chynlluniau i godi unrhyw gyllid arall sy鈥檔 ofynnol.
Bydd ffynonellau cymwys o gyllid cyfatebol yn cynnwys cyllid gan y canlynol:
- cyrff cyhoeddus
- ymddiriedolaethau elusennol
- cyllidwyr y loteri genedlaethol
- cyfranddaliadau cymunedol
- buddsoddwyr cymdeithasol
- darparwyr benthyciadau eraill.
Fel rhan o ddiwydrwydd dyladwy, bydd aseswyr yn adolygu amodau unrhyw gyllid drwy fenthyciadau a godir gan y sefydliad.
Bydd y cyllid cyfatebol 鈥榤ewn nwyddau鈥 canlynol (a elwir hefyd yn 鈥榗yllid cyfatebol di-arian鈥) yn cyfrif fel ffynhonnell gymwys o gyllid cyfatebol:
- cyfraniad nwyddau
- adeiladau neu wasanaethau proffesiynol, yn cynnwys gan:
- Unigolion
- Grwpiau cymunedol
- Cyllidwyr
- Busnesau
Ni fydd elfennau Rhodd Cymorth cyfraniadau yn gymwys. Bydd gwerth gostyngiad ar lesddaliad hirdymor neu rydd-ddaliad, er enghraifft fel rhan o drosglwyddo ased, yn cael ei ystyried yn ffynhonnell gymwys o gyllid cyfatebol.
Ni fydd amser gwirfoddol yn ffynhonnell gymwys o gyllid cyfatebol at ddibenion y gronfa hon; fodd bynnag, bydd cynnwys gwirfoddolwyr mewn prosiect yn helpu ymgeiswyr i arddangos cymorth a chefnogaeth y gymuned.
Nid yw鈥檔 ofynnol i ymgeiswyr sicrhau pob ffynhonell cyllid cyfatebol ar adeg ymgeisio.
Gellir dyfarnnu cyllid cyfalaf ar gyfer prosiectau llwyddiannus mewn egwyddor. Fodd bynnag, ar gyfer y cylch cyllido hwn, bydd angen i ymgeiswyr llwyddiannus arddangos eu bod yn gallu sicrhau鈥檙 cyllid prosiect llawn o fewn 6 mis i鈥檙 cais.
Os na all ymgeiswyr arddangos cynnydd rhesymol tuag at sicrhau鈥檙 cyllid hwn, mae鈥檙 llywodraeth yn cadw鈥檙 hawl i dynnu鈥檙 cynnig o gyllid yn 么l.
Proses ar gyfer ymgeisio
Bydd ceisiadau ar gyfer y cylch cyntaf yn cau ar 13 Awst 2021.
Gall ymgeiswyr ddisgwyl clywed am ganlyniad eu cais oddeutu 2 fis ar 么l y dyddiad cau.
Fel rhan o amodau dyfarnu cyllid, bydd cerrig milltir a thargedau prosiect yn cael eu cytuno, ynghyd 芒 chyfnodau adolygu a monitro safonol. Bydd hyn yn cael ei bennu mewn cytundeb grant ffurfiol. Bydd pob ymgeisydd llwyddiannus yn mynd drwy wiriadau diwydrwydd dyladwy a diogelu rhag twyll ychwanegol.
Rhaid defnyddio grantiau i鈥檙 diben a fwriadwyd fel yr amlinellir yn yr amodau ar gyfer y dyfarniad. Bydd hyn yn ddarostyngedig i fonitro ac adolygiad terfynol. Gallai methu 芒 chydymffurfio ag amodau鈥檙 dyfarniad arwain at gyllid yn cael ei dynnu鈥檔 么l neu ei adfachu.
Ceisiadau aflwyddiannus
Bydd ymgeiswyr aflwyddiannus yn derbyn hysbysiad drwy e-bost yn amlinellu鈥檙 penderfyniad ynghyd 芒 chrynodeb o adborth. Bydd y penderfyniad hwn yn derfynol.
Mae croeso i ymgeiswyr ailymgeisio mewn cylch ymgeisio yn y dyfodol.
Cyllid ar gael mewn cylchoedd cyllido yn y dyfodol
Yn ychwanegol i鈥檙 cyllid a amlinellir uchod, gallwn hefyd gynnig grantiau cymorth ychwanegol i grwpiau cymunedol yn gynharach yn y broses ddatblygu nad ydynt yn barod i ymgeisio gydag achos busnes llawn, o bosibl.
Bydd hyn yn fwy addas i gymunedau sydd wedi adnabod ased lleol mewn perygl ac sydd 芒 syniad am sut i鈥檞 gymryd drosodd fel perchnogaeth gymunedol gynaliadwy ond nad ydynt yn barod i gymryd drosodd a rheoli鈥檙 ased, o bosibl. Bydd mynediad at gyllid a chymorth yn helpu cymunedau gyda chynlluniau cynnar i ddatblygu cynigion hyfyw a bod yn barod ar gyfer buddsoddiad.
Gall cylchoedd ymgeisio yn y dyfodol gynnig cyfuniad o gyllid drwy fenthyciadau a grantiau cyfalaf hefyd i gefnogi cynigion am berchnogaeth gymunedol.
Meini prawf asesu
Bydd Llywodraeth y DU yn asesu cynigion o bob cwr o鈥檙 Deyrnas Unedig yn erbyn fframwaith asesu cyffredin. Bydd ceisiadau yn cael eu sgorio yn defnyddio鈥檙 fframwaith hwn, a bydd penderfyniadau terfynol ynghylch cyllid yn cael eu gwneud gan y Weinyddiaeth Dai, Cymunedau a Llywodraeth Leol (MHCLG).
Darllen mwy am y broses ar gyfer gwneud penderfyniadau.
Cynghorir ymgeiswyr yn gryf i ddarllen y canllawiau ategol yn ofalus cyn dechrau ar eu ceisiadau.
Meini prawf porth y DU gyfan.
Bydd pob cais yn mynd drwy feini prawf asesu porth pasio/methu.
Rhaid anfon pob cais erbyn 13 Awst 2021 a rhaid cwblhau ffurflenni cais yn llawn.
Bydd proses hidlo gychwynnol yn asesu鈥檙 meini prawf porth canlynol ar sail pasio neu fethu. Ni fydd ymgeiswyr sy鈥檔 methu ag arddangos y rhain yn mynd ymlaen i鈥檙 cam nesaf.
Mae鈥檙 meini prawf porth ar gyfer y cylch cyllido cyntaf fel a ganlyn:
-
mae鈥檙 ased o fewn y cwmpas ac yn gymwys am fuddsoddiad (gweler 鈥榊r hyn y byddwn yn ei gyllido鈥). Cynghorir ymgeiswyr yn gryf i wirio bod eu prosiect yn gymwys cyn ymgeisio. Rhaid bod yr ased neu鈥檙 amwynder cymunedol mewn perygl o gael ei golli, a rhaid cael tystiolaeth ategol i gefnogi hyn.
-
mae siawns realistig o brynu neu drosglwyddo鈥檙 ased o fewn chwe mis i鈥檙 cais. Dylai ymgeiswyr allu dangos y byddent yn gallu gwario cyllid cyfalaf o fewn chwe mis i鈥檞 cais.
-
mae鈥檙 ymgeisydd yn gymwys. Rhaid i geisiadau gael eu gwneud gan sefydliad corfforedig cymwys (gweler 2.3). Ni fyddwn yn cyllido ceisiadau gan sefydliadau anghorfforedig, unigolion preifat, cynghorau plwyf nac awdurdodau lleol.
Darllen y nodiadau cyfarwyddyd ar y ffurflen gais am ragor o wybodaeth i ymgeiswyr yngl欧n 芒鈥檙 math o dystiolaeth y gallant ei darparu i arddangos bod yr ased neu鈥檙 amwynder cymunedol mewn perygl ac 芒 siawns gwirioneddol o gael ei brynu.
Rhestr meini prawf
Ein blaenoriaethau ar gyfer buddsoddi yn y cylch ymgeisio 1af yw buddsoddi mewn prosiectau a sefydliadau cymunedol hyfyw ac o ansawdd da, yn barod i gymryd perchnogaeth a rheolaeth o ased cymunedol a鈥檌 redeg fel busnes cymunedol cynaliadwy.
Bydd ceisiadau ar gyfer cyllid prosiect yn cael eu hasesu ar sail y 4 maen prawf canlynol:
1.Achos strategol: dylai ymgeiswyr ddangos y byddai鈥檙 ased, heb ymyrraeth, yn cael ei golli i鈥檙 gymuned, yr effeithiau y byddai hyn yn eu cael a鈥檙 gefnogaeth sydd ganddynt gan y gymuned a phartneriaid eraill.
2.Achos rheoli: dylai ymgeiswyr ddangos amcanion ac ymarferoldeb y prosiect a sut y bydd yr ased neu amwynder yn cael ei redeg yn gynaliadwy.
3.Potensial i ddarparu budd i鈥檙 gymuned: gan ddefnyddio鈥檙 fframwaith canlyniadau, dylai ymgeiswyr ddangos sut y bydd yr ased yn darparu buddion i鈥檙 gymuned o dan berchnogaeth gymunedol.
4.Gwerth ychwanegol yr ased cymunedol yn seiliedig ar angen cymunedol: gan ddefnyddio gwybodaeth a data lleol ynghylch angen cymunedol, dylai ymgeiswyr allu dangos gwerth ychwanegol yr ased neu amwynder cymunedol i鈥檙 gymuned.
1. Achos strategol
Bydd yr achos strategol yn cyfrif am 30% o gyfanswm yr asesiad a bydd yn cynnwys:
Yr achos dros ymyrraeth gan y gymuned
Yn cynnwys gwerthusiad o鈥檙 risg sy鈥檔 wynebu鈥檙 ased, pwysigrwydd yr ased i鈥檙 gymuned, sut y byddai鈥檔 cael ei golli i鈥檙 gymuned, heb ymyrraeth, a鈥檙 effeithiau y byddai hyn yn eu cael.
Cefnogaeth y gymuned
Cefnogaeth amlwg gan y gymuned i鈥檙 prosiect, yn cynnwys tystiolaeth o ymgysylltiad 芒鈥檙 gymuned sydd wedi siapio cynigion.
Partneriaethau lleol a chysylltiadau 芒 chynlluniau lleol eraill
Gallai hyn gynnwys cefnogaeth rhanddeiliaid o鈥檙 cyngor, neu dystiolaeth o sut mae鈥檙 prosiect yn cyfrannu at gynlluniau neu strategaethau lleol ehangach.
Cynaliadwyedd amgylcheddol
Rydym yn croesawu prosiectau a all gefnogi鈥檙 daith at sero-net ac yn ymgorffori dulliau di-garbon neu garbon isel. Rydym hefyd yn croesawu prosiectau sy鈥檔 ystyried eu heffaith ar yr amgylchedd naturiol a mesurau lliniaru priodol.
2. Achos rheoli
Bydd yr achos rheoli yn cyfrif am 30% o gyfanswm yr asesiad a bydd yn arddangos sut y bydd yr ased yn cael ei redeg yn gynaliadwy yn nwylo鈥檙 gymuned. Bydd yn cynnwys:
Hyfywedd ariannol y model busnes
Bydd angen i ymgeiswyr gynnwys cynllun busnes llawn a fydd yn arddangos ystyriaeth o risgiau a thargedau cyflawnadwy, cynlluniau ar gyfer cynhyrchu incwm a darparu adnoddau ar gyfer rheoli鈥檙 ased. Dylai ddangos sut y bydd y model yn hyfyw yn ystod y blynyddoedd cyntaf o weithredu.
Rhaid i bob prosiect allu dangos sut y byddant yn gynaliadwy heb ragor o fuddsoddiad gan y llywodraeth, yn cynnwys sut y byddai unrhyw gymorth refeniw ar gyfer y flwyddyn gyntaf o weithredu yn cefnogi鈥檙 ased i redeg yn gynaliadwy.
Bydd asesiad risg o鈥檙 ased, yn cynnwys cyflwr atgyweirio, rhwymedigaeth a statws perchnogaeth, yn ofynnol. Dylai ymgeiswyr arddangos eu bod wedi gwerthuso鈥檙 risgiau hyn yn llawn a chymryd camau i鈥檞 lliniaru.
Cyllid cyfatebol a chostau llawn y prosiect
Bydd angen i ymgeiswyr ddarparu manylion am gostau llawn y prosiect, yn cynnwys dadansoddiad o gostau yr ymgeiswyd amdanynt drwy鈥檙 Gronfa Perchnogaeth Gymunedol. Os yw ymgeiswyr yn ymgeisio am gyllid refeniw cyn caffael, bydd angen iddynt ddarparu cynllun cyllid ar gyfer defnyddio cyfalaf o fewn chwe mis i鈥檙 cais.
Gellir ymrwymo cyllid gan y Gronfa Perchnogaeth Gymunedol 鈥榤ewn egwyddor鈥, cyn i ymgeiswyr sicrhau grantiau neu fenthyciadau eraill.
Fodd bynnag, ar gyfer y cylch cyllido cyntaf, rhaid i ymgeiswyr allu arddangos y bydd ganddynt gyllid cyfatebol llawn yn ei le o fewn chwe mis i鈥檞 cais.
Sgiliau ac adnoddau sy鈥檔 ofynnol i reoli鈥檙 prosiect
Sut y bydd y sefydliad yn cyflawni amcanion arfaethedig y prosiect. Gallai hyn gynnwys tystiolaeth o allu a hanes blaenorol.
Rheolaeth, atebolrwydd a chynhwysiant y gymuned
Dylai ymgeiswyr arddangos eu bod yn atebol i鈥檙 gymuned a gynrychiolant. Rhaid i ymgeiswyr ddangos hefyd eu bod wedi ystyried sut y bydd yr ased cymunedol yn hygyrch a chynhwysol i holl aelodau鈥檙 gymuned, yn cynnwys grwpiau heb gynrychiolaeth ddigonol, sut maent wedi ystyried cefnogi ystod amrywiol o bobl i ddefnyddio鈥檙 ased, a sut y byddai hyn yn cefnogi integreiddiad yn yr ardal leol.
3. Potensial i ddarparu budd i鈥檙 gymuned
Bydd y potensial i ddarparu budd i鈥檙 gymuned yn cyfrif am 30% o gyfanswm yr asesiad.
Dylai ymgeiswyr allu darparu manylion yngl欧n 芒 sut y bydd buddion cymunedol yr ased yn cael eu cynnal a gwella drwy berchnogaeth gymunedol. Dylai鈥檙 buddion hyn ymwneud ag un neu fwy o鈥檙 buddion cymunedol a amlinellir yn fframwaith canlyniadau COF, yn cynnwys:
-
cynyddu ymdeimlad o falchder a gwella canfyddiadau o鈥檙 ardal leol fel lle i fyw
-
gwella ymddiriedaeth gymdeithasol, cydlyniad ac ymdeimlad o berthyn ar draws y gymuned gyfan
-
cynyddu cyfranogiad lleol ym mywyd y gymuned, y celfyddydau a diwylliant a/neu chwaraeon
-
creu canlyniadau economaidd lleol eraill - yn cynnwys creu swyddi, cyfleoedd gwirfoddoli a gwella cyflogadwyedd a lefelau sgiliau
-
creu canlyniadau llesiant a chymdeithasol eraill - yn cynnwys gwella iechyd meddwl a/neu gorfforol a lleihau unigedd ac arwahanrwydd cymdeithasol
Dylai ymgeiswyr ddangos pa grwpiau yn y gymuned sy鈥檔 defnyddio鈥檙 ased neu amwynder ar hyn o bryd, a sut y byddent yn elwa ar amddiffyn yr ased. Rhaid i ymgeiswyr ddangos sut y bydd yr ased yn gynhwysol ac yn darparu buddion i aelodau鈥檙 gymuned ehangach o dan berchnogaeth gymunedol.
Efallai fod un prif gr诺p o fuddiolwyr o fewn y gymuned sy鈥檔 elwa鈥檔 bennaf ar yr ased, ond bydd angen i ymgeiswyr llwyddiannus arddangos bod yr ased yn gwasanaethu鈥檙 gymuned ddaearyddol ehangach ac nid cymuned o ddiddordeb yn unig.
4. Gwerth ychwanegol yr ased cymunedol yn seiliedig ar angen cymunedol
Bydd gwerth ychwanegol yr ased cymunedol yn seiliedig ar angen cymunedol yn cyfrif am 10% o gyfanswm yr asesiad.
Bydd angen i ymgeiswyr ddarparu asesiad o werth ychwanegol yr ased yn seiliedig ar angen cymunedol yn defnyddio ystadegau cymdogaeth lleol, yn cynnwys data perthnasol lleol sy鈥檔 helpu i arddangos pam mae鈥檙 ased yn bwysig i鈥檙 angen cymunedol.
Er enghraifft, gallai ymgeiswyr ddefnyddio pyrth IMD unigol i werthuso eu hangen perthynol a dangos sut y gallai鈥檙 ased a phrosiect fynd i鈥檙 afael 芒 her benodol ar gyfer eu lle - er enghraifft, iechyd neu gyflogaeth. Dylai ymgeiswyr ystyried ystod o heriau lleol megis cysylltiadau trafnidiaeth a mynediad at asedau.
Mae rhagor o ganllawiau ar sut mae arddangos y meini prawf asesu hyn, yn cynnwys drwy鈥檙 fframwaith canlyniadau, ar gael yn ein nodiadau cyfarwyddyd llawn.
Amodau dyfarniad cyfalaf
Cyn i ni ryddhau ceisiadau cyllid cyfalaf, bydd angen i chi arddangos prawf o berchnogaeth neu lesddaliad (o 25 mlynedd o leiaf) mewn egwyddor.
Bydd dogfennau eraill sy鈥檔 ofynnol cyn cael mynediad at gyllid (os nad ydynt eisoes wedi鈥檜 cyflenwi fel rhan o鈥檙 cais llawn) yn cynnwys:
- prisiad annibynnol o鈥檙 adeilad
- arolwg strwythurol annibynnol
- tystiolaeth o unrhyw ganiat芒d cynllunio, trwyddedu a threfniadau caniat芒d eraill wedi鈥檜 sicrhau
Bydd angen i bob ymgeisydd fodloni鈥檙 rhwymedigaethau yn unol 芒 Deddf Cydraddoldeb 2010, ac ystyriaethau cydraddoldeb eraill sy鈥檔 berthnasol yng Ngogledd Iwerddon.
Bydd camau diwydrwydd dyladwy llawn yn cael eu cymryd ar y prosiect ac ymgeisydd ar 么l i geisiadau gael eu cyflwyno a chyn rhyddhau unrhyw gyllid.
Arian cymorth/Cymorth Gwladwriaethol
Os defnyddir y Gronfa Perchnogaeth Gymunedol i roi arian cymorth, rhaid i鈥檙 gwariant gydymffurfio 芒 rhwymedigaethau鈥檙 DU ynghylch rheolaeth arian cymorth.
Rhaid i bob cais a ystyrir ar gyfer arian cymorth ystyried sut y bydd yn cyflawni yn unol 芒 rheolaeth arian cymorth (neu Gymorth Gwladwriaethol am gymorth yng nghwmpas Protocol Gogledd Iwerddon). Dylai ymgeiswyr gyfeirio at ganllawiau llywodraeth y DU ar arian cymorth.
Rhaid i bob cynnig a gefnogir gan y Gronfa Perchnogaeth Gymunedol gydymffurfio 芒 phob deddfwriaeth berthnasol y Deyrnas Unedig.
Dyletswydd Cydraddoldeb y Sector Cyhoeddus
Fel corff y sector cyhoeddus, mae鈥檔 ofynnol i鈥檙 Weinyddiaeth Dai, Cymunedau a Llywodraeth Leol gydymffurfio 芒 Dyletswydd Cydraddoldeb y Sector Cyhoeddus, fel y nodir yn Neddf Cydraddoldeb 2010. I sicrhau ein bod yn ystyried effaith bosibl y cyllid ar unigolion gyda nodweddion gwarchodedig, byddwn yn rhoi ystyriaeth ddyledus i Ddyletswydd Cydraddoldeb y Sector Cyhoeddus ar adegau penderfynu allweddol.
Cydnabyddwn bwysigrwydd nid yn unig bodloni ein rhwymedigaethau cyfreithiol o dan Ddeddf Cydraddoldeb 2010 ond hefyd rhoi ystyraeth ddyledus i鈥檙 ystyriaethau cydraddoldeb ychwanegol sy鈥檔 berthnasol yng Ngogledd Iwerddon.
Gwneud penderfyniadau
Bydd penderfyniadau ynghylch cyllid yn cael eu gwneud gan Weinidogion MHCLG, gan ddilyn cyngor gan swyddogion a Gweinidogion o adrannau perthnasol eriall y llywodraeth.
Bydd pob cais sy鈥檔 pasio鈥檙 broses hidlo gychwynnol yn cael ei sgorio gan swyddogion MHCLG yn erbyn y meini prawf asesu. Ceisir cyngor ar asesu ceisiadau gan swyddogion o adrannau eraill y llywodraeth a gweinyddiaethau datganoledig, er enghraifft i gynghori ar geisiadau yng Nghymru, yr Alban a Gogledd Iwerddon. Bydd yr Adran dros Dechnoleg Ddigidol, Diwylliant, y Cyfryngau a Chwaraeon (DCMS) yn cynghori ar geisiadau yn ymwneud 芒 chwaraeon, diwylliant, y celfyddydau a threftadaeth.
Bydd swyddogion yn rhoi rhestr fer o geisiadau sydd i gyd yn bodloni鈥檙 meincnod ac y bernir bod modd eu cyllido yn seiliedig ar eu sgorau yn erbyn y meini prawf asesu, i Weinidogion.
Bydd Ysgrifennydd Gwladol MHCLG yn gwneud penderfyniad ynghylch pa rai o鈥檙 prosiectau hyn ar y rhestr fer fydd yn cael eu cyllido. Bydd yn arfer disgresiwn ar y rhestr ganlynol o ffactorau yn unig, gan sicrhau:
- gwasgariad cytbwys o leoliadau prosiect ar draws pob rhan o鈥檙 Deyrnas Unedig
- gwasgariad cymesur o ran lleoliadau prosiect rhwng ardaloedd gwledig a threfol
- rhaniad thematig rhesymol o fathau o asedau yn cael eu cefnogi gan y rhaglen
Bydd yn ceisio cyngor gan Banel Adolygu Gweinidogol ar y rhestr fer hon o geisiadau. Bydd y Panel yn cynnwys gweinidogion o MHCLG, y Trysorlys, a DCMS.
Bydd y Panel yn gwneud argymhellion ar geisiadau, yn seiliedig ar y 4 ffactor a amlinellir uchod. Lle mae prosiectau wedi鈥檜 lleoli yn etholaeth Gweinidog, byddant yn tynnu eu hunain o鈥檙 drafodaeth a phroses gwneud penderfyniadau a byddant yn gallu dirprwyo i Weinidog arall yn yr adran honno.
Monitro a gwerthuso
Bydd yn ofynnol i ymgeiswyr llwyddiannus gydymffurfio 芒 gofynion monitro a gwerthuso鈥檙 rhaglen, a fydd yn cael eu hamlinellu鈥檔 llawn pan fydd y gronfa yn agor ar gyfer ceisiadau.
Gofynion monitro a gwerthuso
Bydd cynnydd prosiectau yn cael ei fonitro bob chwarter o leiaf, yn unol 芒 cherrig milltir cytunedig. Bydd datganiad o ddefnydd o鈥檙 grant a archwilir yn annibynnol gan gyfrifydd ar gyfer ein prosesau sicrwydd, yn unol 芒 cherrig milltir cytunedig y prosiect, yn ofynnol.
Bydd cyfrifon ariannol yn ofynnol 6 mis ar 么l cwblhau鈥檙 prosiect, a hyd at 3 blynedd ar 么l hynny.
Bydd data effaith ar eich prosiect yn ofynnol ar 么l 1 flwyddyn. Bydd templed a chanllawiau safonol yn cael eu darparu i鈥檆h cefnogi i arddangos effaith eich prosiect a chyflawni yn erbyn eich cynllun busnes gwreiddiol.
Gallai hyn gynnwys:
- diogelu a gwella defnydd o ased cymunedol
- cefnogi sefydliadau a busnesau cymunedol
- creu swyddi a chyfleoedd gwirfoddoli
- mathau o wasanaethau, asedau ac amwynderau wedi鈥檜 sefydlu o fewn yr ased
- gwelliannau o ran mynediad at wasanaethau
Bydd templedi a chanllawiau ar gael i gefnogi casglu data ansoddol a meintiol i arddangos effaith.
Ein hymagwedd at werthuso cenedlaethol
Mae Llywodraeth y DU yn cydnabod pwysigrwydd canolog gwerthuso o safon uchel, sy鈥檔 hanfodol i ddeall beth sy鈥檔 gweithio. I gefnogi hyn, ar lefel genedlaethol rydym yn datblygu ein strategaeth gwerthuso rhaglen a fydd yn cael ei chyhoeddi yn yr hydref.
Bydd y gwerthusiad hwn yn ein helpu i ddeall llwyddiant y rhaglen, beth sy鈥檔 gweithio鈥檔 dda mewn prosiectau perchnogaeth gymunedol llwyddiannus, ac yn helpu i lywio penderfyniadau buddsoddi yn y dyfodol.
Bydd ein hymagwedd at werthuso鈥檙 rhaglen yn defnyddio cyfuniad o ddata gweinyddol o fonitro鈥檙 rhaglen a gallai gynnwys arolygon lle ac astudiaethau achos ar lefel prosiect. Bydd y rhain yn ein helpu i werthuso llwyddiant a gwerth am arian y rhaglen yn erbyn y meini prawf canlynol:
- nifer yr asedau wedi鈥檜 cefnogi drwy鈥檙 rhaglen
- cyfradd oroesi asedau cymunedol - mesurir hyn gan y nifer sy鈥檔 dal i weithredu o dan berchnogaeth gymunedol ar 么l blwyddyn
- lefelau o ddefnydd cynyddol o asedau cymunedol, a gwasanaethau ac amwynderau cysylltiedig - mesurir hyn gan nifer yr ymwelwyr, tenantiaethau cynyddol a/neu ddefnydd o gr诺p cymunedol
- lefelau o deimladau cynyddol o falchder a gwella canfyddiadau o鈥檙 ardal leol fel lle i fyw
- lefelau o ymddiriedaeth gymdeithasol, cydlyniad ac ymdeimlad cynyddol o berthyn ar draws y gymuned gyfan
- lefelau o gyfranogiad lleol cynyddol ym mywyd y gymuned, y celfyddydau a diwylliant a chwaraeon
-
effaith ar ganlyniadau economaidd eraill yn cynnwys:
- swyddi wedi鈥檜 hachub a/neu greu
- cyfleoedd gwirfoddoli newydd
- gwelliannau o ran cyflogaeth
- lefelau sgiliau yn lleol
- effaith ar ganlyniadau cymdeithasol eraill: yn cynnwys gwella iechyd meddwl a/neu gorfforol a lleihau unigedd ac arwahanrwydd cymdeithasol
Rhestr termau
Trosglwyddo Ased Cymunedol
Ledled y Deyrnas Unedig, mae fframweithiau polisi Trosglwyddo Ased Cymunedol (CAT) yn cefnogi trosglwyddo asedau cymunedol o awdurdodau cyhoeddus i sefydliadau cymunedol. Mae鈥檙 ddeddfwriaeth a chyd-destunau polisi yn gweithio fymryn yn wahanol ym mhob rhan o鈥檙 Deyrnas Unedig.
Lloegr
Asedau o Werth Cymunedol
Yn Lloegr, cyflwynodd Deddf Lleoliaeth 2011 yr hawl i grwpiau cymunedol enwebu adeiladau neu dir i鈥檞 hawdurdod lleol fel ased o werth cymunedol. Pe bai鈥檙 awdurdod lleol yn cytuno bod yr enwebiad yn bodloni鈥檙 prawf o fod yn dir o werth cymunedol, byddai鈥檙 cyngor yn gosod yr ased ar y rhestr o asedau o werth cymunedol am gyfnod o 5 mlynedd.
Cyflwynodd hyn hawl y gymuned i ymgeisio. Os yw perchennog ased wedi鈥檌 restru yn penderfynu eu bod yn dymuno gwerthu鈥檙 ased yn ystod y cyfnod rhestru o 5 mlynedd, yna rhaid iddynt roi gwybod i鈥檙 awdurdod lleol a fyddai鈥檔 rhoi gwybod i鈥檙 gr诺p cymunedol a enwebodd. Yna byddai gan y gr诺p yr hawl i sbarduno moratoriwm hyd at 6 mis i godi鈥檙 arian ar gyfer prynu. Ar ddiwedd y cyfnod moratoriwm mae perchennog yr ased yn rhydd i werthu i bwy bynnag a ddymunant.
Yn Lloegr mae awdurdodau lleol yn gyfrifol am reoli eu cynllun ased o werth cymunedol eu hunain.
Cymru a Lloegr
Mae Deddf Llywodraeth Leol 1972: Caniat芒d Gwaredu Cyffredinol (Cymru) 2003 yn galluogi awdurdodau lleol i drosglwyddo asedau i berchnogaeth gymunedol, am bris is na gwerth y farchnad neu ddim cost, ar sail y rhagdybiaeth o sicrhau budd cymdeithasol, economaidd neu amgylcheddol hirdymor. Gall fod gan awdurdodau lleol unigol eu polis茂au CAT eu hunain sy鈥檔 pennu鈥檙 amcanion a phrosesau penodol ar gyfer yr ardal leol honno.
Yr Alban
Mae Deddf Grymuso鈥檙 Gymuned (2015) yn rhoi鈥檙 hawl i gyrff cymunedol wneud ceisiadau i bob awdurdod lleol, Gweinidogion yr Alban ac ystod o gyrff cyhoeddus am unrhyw dir neu adeiladau y teimlant y gallent wneud defnydd gwell ohonynt.
Gogledd Iwerddon
Mae fframwaith polisi Trosglwyddo Ased Cymunedol (2014) yn amlinellu鈥檙 broses ar gyfer newid rheolaeth a/neu berchnogaeth o dir neu adeiladau, gan gyrff cyhoeddus i gymunedau. Mae鈥檙 fframwaith wedi鈥檌 ddatblygu fel arf ar gyfer buddsoddi mewn adfywio a chanlyniadau cymdeithasol, economaidd ac amgylcheddol cadarnhaol.
Termau allweddol eraill
Lesddaliad
Yr hawl, a amlinellir mewn contract, i feddiannu tir neu adeilad am gyfnod penodol o amser.
Rhydd-ddaliad
Perchnogaeth lwyr o dir a/neu eiddo.
Gwaith cyfalaf
Cyfeiria at y gwaith adeiladu a all fod yn ofynnol ar yr ased i ailwampio, er enghraifft ar gyfer newid defnydd yr ased.
Rhent hedyn pupur
Cytundeb rhentu ar les lle mae鈥檙 ffi yn nominal. Gall hyn fod yn gytundeb cyffredin ar gyfer les hirdymor i鈥檙 gymuned fel rhan o Drosglwyddo Ased Cymunedol.
Cyn yr astudiaeth ddichonoldeb
Prosiect sydd eto i gwblhau gwaith dichonoldeb manwl (gweler isod) a鈥檙 cymorth a all fod yn ofynnol i helpu i brofi syniadau cychwynnol a datblygu opsiynau ar gyfer cynllun busnes.
Astudiaeth ddichonoldeb
Dadansoddiad sy鈥檔 profi gallu鈥檙 prosiect i gyflawni ei amcanion. Dylai brofi鈥檙 cyd-destun ac adnoddau y mae鈥檙 prosiect yn gweithredu ynddynt, yn cynnwys dadansoddiad o鈥檙 farchnad, ac a yw鈥檙 galluoedd ariannol, technegol a rheolaethol yn ddigon cryf i gyflawni鈥檙 ystod o ddefnydd a fwriadwyd ar gyfer yr ased. Dylid profi hyfywedd a chynaliadwyedd y prosiect yn yr hirdymor. Dylid defnyddio astudiaethau dichonoldeb i ddatblygu cynllun busnes cryf.
Model busnes
Model a ddefnyddia鈥檙 sefydliad i gynhyrchu incwm neu werth o鈥檌 weithgareddau. Gallai hyn gynnwys gwerthu nwyddau a gwasanaethau, contractau darparu neu incwm rhent.
Cyfalaf gweithio
Cyllid gweithredol sy鈥檔 ofynnol i dalu鈥檙 costau yn ystod camau cynnar masnachu, wrth i鈥檙 model busnes ennill ei blwyf, a gweithgareddau ddatblygu. Dylai prosiectau ddisgwyl allu talu am golledion yn y cyfnod cynnar hwn, wrth i ffynonellau incwm dyfu, a dylent gynllunio ar gyfer digon o gyfalaf gweithio i sicrhau bod arian digonol i dalu cyflogau, anfonebau a chostau eraill.