Yngl欧n 芒鈥檙 canllawiau hyn a chynllunio ar gyfer rheoli draenio a d诺r gwastraff
Cyhoeddwyd 20 Mai 2025
Yn berthnasol i Loegr a Chymru
1. Yngl欧n 芒鈥檙 canllawiau hyn
Mae鈥檙 canllawiau hyn ar gyfer cwmn茂au d诺r sy鈥檔 gyfrifol am ddarparu gwasanaethau carthffosiaeth yn unol 芒 Deddf y Diwydiant D诺r 1991, adran 94 (鈥榶mgymerwyr carthffosiaeth鈥). Maent hefyd yn ddefnyddiol ar gyfer Awdurdodau Rheoli Risg (RMAau) eraill sy鈥檔 gweithio gydag ymgymerwyr carthffosiaeth.
Mae Deddf y Diwydiant D诺r 1991 yn datgan bod ymgymerwyr carthffosiaeth yn gyfrifol am:
- Darparu, gwella ac ymestyn system o garthffosydd cyhoeddus (boed y tu mewn i鈥檞 ardal neu yn rhywle arall), a glanhau a chynnal a chadw鈥檙 carthffosydd hynny (ac unrhyw ddraeniau ochrol sy鈥檔 perthyn i鈥檙 ymgymerwr neu鈥檔 breinio iddo) i sicrhau bod yr ardal honno鈥檔 cael ei draenio鈥檔 effeithiol, ac yn parhau i gael ei draenio.
- Gwneud darpariaeth ar gyfer gwagio鈥檙 carthffosydd hynny a darpariaeth bellach o鈥檙 fath (boed y tu mewn i鈥檞 ardal neu yn rhywle arall) sy鈥檔 angenrheidiol o bryd i鈥檞 gilydd ar gyfer delio鈥檔 effeithiol, drwy waith gwaredu carthion neu fel arall, 芒 chynnwys y carthffosydd hynny.
Rhaid i ymgymerwyr carthffosiaeth roi sylw hefyd i:
- rhwymedigaethau presennol a thebygol yn y dyfodol i ganiat谩u arllwys elifion masnach i鈥檞 garthffosydd cyhoeddus a
- yr angen i ddarparu ar gyfer gwaredu elifiant masnach sy鈥檔 cael ei ollwng felly
Yn dilyn cychwyn adran 79 o Ddeddf yr Amgylchedd 2021, mae鈥檔 ofyniad statudol o dan adran 94A o Ddeddf y Diwydiant D诺r 1991 (鈥淒eddf 1991鈥) i ymgymerwyr carthffosiaeth baratoi, cyhoeddi a chynnal Cynllun Rheoli Draenio a Charthffosiaeth (a elwir o hyn ymlaen yn Gynllun Rheoli Draenio a D诺r Gwastraff neu DWMP). Mae鈥檙 canllawiau hyn yn nodi sut y gellir bodloni鈥檙 rhwymedigaethau hynny.
Cyhoeddwyd y cylch cyntaf o DWMPau yn 2023 ac fe鈥檜 cwblhawyd yn erbyn canllawiau ar wah芒n. Mae鈥檙 dogfennau hyn yn darparu canllawiau wedi鈥檜 diweddaru ar gyfer datblygu Cynlluniau Rheoli Gwastraff Safle yn seiliedig ar wersi a ddysgwyd o鈥檙 cylch cyntaf o ddatblygu cynlluniau, ac i roi鈥檙 canllawiau diweddaraf nawr bod DWMPau wedi dod yn statudol.
Diben y canllawiau hyn yw eich cynorthwyo i ddatblygu cynlluniau sy鈥檔 cydymffurfio 芒 rhwymedigaethau statudol perthnasol a pholisi鈥檙 llywodraeth sy鈥檔 ymwneud 芒 DWMPau. Nid yw鈥檙 canllawiau yn hollgynhwysfawr, ac fe鈥檆h anogir i fod yn arloesol ac yn uchelgeisiol wrth gynllunio. Mae鈥檙 dogfennau hyn yn defnyddio鈥檙 derminoleg ganlynol drwyddi draw:
Mae 鈥楻haid鈥 yn dynodi gofyniad statudol. Os na fyddwch yn dilyn 鈥榬haid鈥 ni fydd eich cynllun yn cydymffurfio鈥檔 gyfreithiol.
鈥楳ae 鈥楧ylai鈥 yn nodi cam gweithredu a argymhellir i fodloni 鈥楻haid鈥 a chynhyrchu cynllun digonol. Os byddwch yn penderfynu cymryd agwedd wahanol dylech ddangos yn glir sut mae eich cynllun yn parhau i fodloni eich rhwymedigaethau.
Mae 鈥楪allai鈥 yn nodi dulliau gweithredu neu gamau a allai gryfhau eich cynllun ymhellach ac y gellid eu hystyried yn dibynnu ar flaenoriaethau鈥檙 cwmni, yr ardal a鈥檙 rhanddeiliaid. Mae gennych hyblygrwydd wrth archwilio dulliau amgen.
2. Gofynion cyfreithiol
Mae鈥檙 DWMP yn gynllun ar gyfer sut y bydd yr ymgymerwr carthffosiaeth yn rheoli ac yn datblygu ei system ddraenio a鈥檌 system garthffosiaeth er mwyn gallu, a pharhau i allu, cyflawni ei rwymedigaethau o dan Ran IV o Ddeddf y Diwydiant D诺r 1991.
Pan fyddwch yn paratoi ac yn cyhoeddi DWMP, rhaid i chi gydymffurfio 芒 gofynion adrannau 94A-E o Ddeddf y Diwydiant D诺r 1991, ac unrhyw is-ddeddfwriaeth berthnasol a wneir. Mae adran 94A(3)(a-g) yn nodi鈥檙 hyn y mae鈥檔 rhaid i鈥檆h DWMP fynd i鈥檙 afael ag ef, yn benodol:
- cynhwysedd eich system ddraenio a charthffosiaeth
- asesiad o鈥檙 galw presennol ac yn y dyfodol ar eich system ddraenio a charthffosiaeth
- cadernid eich system ddraenio a charthffosiaeth
- y mesurau yr ydych yn bwriadu eu cymryd neu eu parhau er mwyn cyflawni eich rhwymedigaethau statudol
- y drefn a鈥檙 amseru tebygol ar gyfer gweithredu鈥檙 mesurau hynny
- risgiau amgylcheddol perthnasol a sut i liniaru鈥檙 risgiau hynny
- unrhyw faterion eraill a nodir mewn cyfarwyddiadau
Mae鈥檙 Ddeddf D诺r (Mesurau Arbennig) yn cyflwyno gofyniad ychwanegol ar gyfer DWMPau a fydd, unwaith y byddant wedi鈥檜 cychwyn, yn ei gwneud yn ofynnol i chi fynd i鈥檙 afael 芒鈥檙 defnydd a wneir o atebion, technolegau a chyfleusterau sy鈥檔 seiliedig ar natur yn eich system ddraenio a charthffosiaeth. Mae鈥檙 Llywodraeth yn bwriadu cychwyn y gofyniad hwn yn ddiweddarach eleni a bydd yn gymwys mewn perthynas 芒鈥檙 cylch hwn o DWMPau.
Bob blwyddyn rhaid ichi adolygu eich cynllun ac anfon datganiad o gasgliadau鈥檙 adolygiad hwn at y Gweinidog. Dylech hefyd anfon hwn i:
- Asiantaeth yr Amgylchedd (AA) (cwmn茂au o Loegr)
- Cyfoeth Naturiol Cymru (CNC) (cwmn茂au Cymreig)
- Ofwat (Cwmn茂au Cymreig a o Loegr)
Os bydd yr adolygiad blynyddol hwn yn nodi newid sylweddol mewn amgylchiadau, neu os bydd y Gweinidog yn cyfarwyddo i wneud hynny, rhaid ichi baratoi a chyhoeddi cynllun diwygiedig. Rhaid gwneud hyn ddim hwyrach na 5 mlynedd ar 么l i鈥檆h cynllun diwethaf gael ei gyhoeddi.
Beth bynnag, mae angen cynllun diwygiedig heb fod yn hwyrach na diwedd y cyfnod o 5 mlynedd sy鈥檔 dechrau ar y dyddiad y cyhoeddwyd y cynllun (neu鈥檙 cynllun diwygiedig) ddiwethaf.
2.1 System ddraenio a charthffosiaeth
Eich DWMP yw鈥檙 cynllun ar gyfer sut y byddwch yn rheoli ac yn datblygu:
- Eich system ddraenio, sef strwythur a gynlluniwyd i dderbyn d诺r glaw a d诺r wyneb arall, ac eithrio cwrs d诺r naturiol, yr ydych yn ei gynnal a鈥檌 gadw a鈥檌 weithredu, ac nad yw鈥檔 rhan o鈥檆h system garthffosiaeth.
- Eich system garthffosiaeth h.y. y system sy鈥檔 cynnwys y system o garthffosydd cyhoeddus, y cyfleusterau ar gyfer gwagio carthffosydd cyhoeddus a鈥檙 gwaith gwaredu carthion a chyfleusterau eraill ar gyfer ymdrin yn effeithiol 芒 chynnwys carthffosydd cyhoeddus y mae鈥檔 ofynnol i chi eu darparu gan adran 94 o Ddeddf y Diwydiant D诺r 1991.
- Y draeniau ochrol y mae鈥檔 ofynnol i chi eu cynnal o dan adran 94.[1]
Ategir eich dyletswydd cyffredinol i ddarparu system garthffosiaeth yn adran 94 o Ddeddf y Diwydiant D诺r 1991 gan y gofynion yn rheoliad 4 o Reoliadau Trin D诺r Gwastraff Trefol (Cymru a Lloegr) 1994.
Mae eich systemau draenio a charthffosiaeth yn cynnwys asedau a systemau fel carthffosiaeth fudr a chyfunol, carthffosiaeth d诺r wyneb, a chyfleusterau trin carthion.
Dylai ffocws eich DWMP fod ar asedau sy鈥檔 eiddo i chi, fel yr ymgymerwr carthffosiaeth. Dylai eich cynllun hefyd ystyried y cymunedau a鈥檙 tirweddau y maent wedi鈥檜 lleoli ynddynt, ac effaith systemau a llwybrau draenio eraill ar berfformiad eich systemau (ac i鈥檙 gwrthwyneb) er mwyn sicrhau eich bod yn deall ac yn rheoli鈥檙 risgiau 鈥榠鈥 ac 鈥榦ddi wrth鈥 eich systemau yn effeithiol.
Er mwyn deall y rhyngweithiadau hyn, bydd angen cydweithredu ag RMAau eraill ac alinio datblygiad eich DWMP 芒鈥檜 strategaethau rheoli draenio a rheoli perygl llifogydd.
Wrth baratoi eich cynllun, dylech ystyried r么l maint llawn eich asedau, gan gynnwys gwaith trin d诺r gwastraff. Dylai eich cynllun ystyried y risgiau i鈥檙 gwasanaeth y mae鈥檔 ofynnol i chi ei ddarparu o dan Ddeddf y Diwydiant D诺r 1991, sy鈥檔 deillio o ddyfodol presennol neu ddyfodol posibl: diffyg cynhwysedd, methiant asedau neu system (鈥榠echyd asedau gwael鈥), neu ddiffyg gallu i wrthsefyll pwysau allanol.
Dylech hefyd ystyried gweithredu, cynnal a chadw a gwella eich systemau ac asedau i gwrdd 芒 heriau鈥檙 presennol a鈥檙 dyfodol.
Yng Nghymru, er nad oes dyletswydd ar ymgymerwyr carthffosiaeth i ddraenio priffyrdd mabwysiedig (oni bai drwy gytundeb), mae rheolaeth integredig o dd诺r ffo wyneb trwy weithio mewn partneriaeth ag awdurdodau lleol yn hanfodol i ddiwallu anghenion draenio presennol ac yn y dyfodol ar draws cymunedau.
Dylai鈥檙 DWMP ddangos sut yr ydych wedi ymgysylltu鈥檔 rhagweithiol 芒鈥檙 awdurdod lleol wrth ystyried atebion i wella perfformiad asedau, gan gynnwys opsiynau ar gyfer gweithio mewn partneriaeth. Mae partneriaethau o鈥檙 fath yn cyflwyno gwell cyfleoedd i reoli鈥檙 gwaith o dargedu a thynnu d诺r wyneb o鈥檙 rhwydwaith carthffosiaeth a fabwysiadwyd ar y cyd mewn modd mwy cynaliadwy, yn ogystal 芒 darparu cyfleoedd i gyd-greu ymyriadau ag RMAau eraill i sicrhau buddion cymunedol ehangach.聽
3. Cynhwysedd sydd ar gael
Mae cynhwysedd sydd ar gael yn derm cymharol. Nid yw鈥檙 system ddraenio a charthffosiaeth yn llawn drwy鈥檙 amser; mae鈥檙 systemau wedi鈥檜 cynllunio i fod 芒 chynhwysedd sb芒r a ddefnyddir yn unig mewn achosion o lifoedd brig (fel glawiad uchel neu alw gan gwsmeriaid). Mae gan bob system ddraenio derfyn o ran faint o dd诺r y gallant ei ddal a beth y gellir ei drosglwyddo i weithfeydd trin d诺r gwastraff a chyrsiau d诺r.
Wrth i fewnbynnau i seilwaith carthffosiaeth gynyddu dros amser yn aml, ar adegau pan fydd cynhwysedd sb芒r yn lleihau, a systemau鈥檔 llenwi鈥檔 amlach, felly mae鈥檙 siawns o lifogydd a gorlifiadau storm yn cynyddu hyd at bwynt pan fydd yr ymgymerwr carthffosiaeth yn gweithredu ac yn gwneud gwelliannau i鈥檙 system.
Gallai鈥檙 gostyngiad hwn mewn capasiti sb芒r gael ei achosi gan gynnydd yn y twf poblogaeth (a thrwy hynny fwy o ddefnyddwyr ar gyfer y seilwaith, heb uwchraddio鈥檙 cynhwysedd yn gyson i gyflawni hyn); newid hinsawdd yn creu achosion mwy rheolaidd o lawiad eithafol; a chynyddu datblygiad trefol gan waethygu problemau d诺r ffo arwyneb i garthffosydd cyfun gan sbarduno gorlifiadau storm.
Mae鈥檔 rhaid i鈥檆h DWMP nodi鈥檙 camau yr ydych yn bwriadu eu cymryd neu barhau i鈥檞 cymryd, er mwyn meithrin gallu digonol i fodloni鈥檙 galw presennol a鈥檙 galw yn y dyfodol. Mae sicrhau bod digon o gynhwysedd yn eich rhwydwaith i ateb y galw yn allweddol i gyflawni eich dyletswydd o dan adran 94 o Ddeddf y Diwydiant D诺r 1991 i ddraenio eich ardal yn effeithiol. Mae hyn yn cynnwys nodi meysydd o bwysau difrifol a datblygiadau arfaethedig drwy ymgysylltu鈥檔 gynnar ag Awdurdodau Cynllunio Lleol (ACLlau).
Er ei bod yn bwysig eich bod yn cynllunio鈥檔 rhagweithiol ar gyfer anghenion cynhwysedd yn y dyfodol yn wyneb heriau megis newid yn yr hinsawdd, twf yn y boblogaeth ac ymlediad trefol, dylai eich DWMP gydnabod y gall iechyd asedau gwael presennol a pherfformiad gweithredol gwael leihau cynhwysedd dylunio鈥檙 system ddraenio a charthffosiaeth.
Gallai llai o gynhwysedd arwain at fethiant i ddraenio鈥檔 effeithiol a bodloni gofynion eich dyletswydd cyffredinol i ddarparu system garthffosiaeth o dan Reoliadau Trin D诺r Gwastraff Trefol (Cymru a Lloegr) 1994.
Dylech ystyried cynhwysedd eich gwaith trin d诺r gwastraff, cynhwysedd carthffosydd a gallu eich rhwydwaith i gludo d诺r wyneb a d诺r llifogydd yn ystod glawiad uchel a thywydd eithafol arall. Dylech ystyried effaith newid yn yr hinsawdd ar berfformiad eich asedau ac, o ganlyniad, gallu鈥檙 system.
4. Galw presennol ac yn y dyfodol
Wrth asesu鈥檙 galw presennol ac yn y dyfodol ar eich system ddraenio a charthffosiaeth, dylech ystyried cyflwr eich asedau a鈥檜 gallu i ymdopi 芒:
- y galw presennol a鈥檙 galw a ragwelir yn y dyfodol yn seiliedig ar gyfrifiadau twf poblogaeth
- datblygiad cynlluniedig hysbys yn eich ardal megis trefi newydd neu ddatblygiadau trefol mawr
- effaith newid hinsawdd a ffactorau risg eraill megis tywydd eithafol
Wrth asesu galw, dylech ystyried cydymffurfiad eich asedau 芒 Rheoliadau Trin D诺r Gwastraff Trefol (Cymru a Lloegr) 1994. Dylech ystyried gallu eich asedau i gasglu, trin a throsglwyddo d诺r gwastraff trefol, domestig a diwydiannol.
5. Cadernid presennol ac yn y dyfodol
Cadernid yw鈥檙 gallu i ymdopi ag amhariad ar weithrediad arferol, ac adfer yn ei sgil. Yn ogystal, mae鈥檔 ymdrin 芒 rhagweld tueddiadau ac ystwythder addas i gynnal gwasanaethau i bobl a diogelu鈥檙 amgylchedd naturiol nawr, ac yn y dyfodol.
Rhaid i鈥檆h DWMP fynd i鈥檙 afael 芒 chadernid eich system ddraenio a charthffosiaeth yn awr ac yn y dyfodol. I wneud hyn, dylech ddeall eich asedau a chynllunio a gweithredu鈥檔 briodol i sicrhau cadernid tymor byr a hwy.聽
Er mwyn cynnal a gwella cadernid bydd angen i chi nodi a rheoli ystod gymhleth o risgiau i wneud yn si诺r bod eich asedau鈥檔 gweithredu鈥檔 effeithiol i ddiwallu anghenion gwasanaeth nawr ac yn y dyfodol. Mae hyn yn cynnwys rheoli asedau鈥檔 llwyddiannus, sy鈥檔 aml yn pontio cenedlaethau mewn bywyd, a systemau gweithredol o ddydd i ddydd tra hefyd yn sicrhau bod mesurau lliniaru ar waith i reoli effaith digwyddiadau tebygolrwydd isel, effaith uchel.
Mae鈥檙 gweithgareddau cwmni craidd hyn yn hanfodol i weithrediad effeithiol system d诺r gwastraff, ond efallai na fyddant yn amlwg nac yn weladwy i gwsmeriaid neu randdeiliaid ehangach. Gallwch ddangos cadernid trwy ystyried a chymhwyso
- Gwrthsafiad 鈥 gallu systemau i beidio 芒 chael eu heffeithio gan ddigwyddiadau allanol neu fewnol o dan ystod o amodau.
- Dibynadwyedd 鈥 gallu asedau i barhau i weithredu鈥檔 ddi-fai o dan ystod o amodau.
- Afreidrwydd 鈥 darparu cynhwysedd a/neu ddyblygu asedau neu systemau i barhau i ddarparu gwasanaeth er gwaethaf methiannau.
- Ymateb ac adferiad 鈥 y gweithgareddau i ailddechrau gwasanaeth yn gyflym ac effeithiol er gwaethaf methiannau.
Dylech ystyried cadernid eich asedau a鈥檆h systemau i bwysau allanol, gan gynnwys pob ffynhonnell o lifogydd ac erydu arfordirol, eithafion hinsawdd, toriadau p诺er a methiannau cyfleustodau eraill, er enghraifft toriadau cyfathrebu symudol.
Nid oes angen i risgiau lefel gorfforaethol, megis pandemigau a seiber-ymosodiadau, gael eu cynnwys yn benodol yn eich DWMP, ond dylid eu cynnwys yng nghynlluniau cadernid ehangach y cwmni, o ystyried eu perthnasedd i gadernid gweithredol. Wrth ystyried cadernid dylech ddefnyddio egwyddorion rheoli asedau fel y Sefydliad Rhyngwladol ar gyfer Safoni (ISO)
5.1 Iechyd asedau
Mae iechyd asedau yn cyfeirio at allu eich asedau draenio a charthffosiaeth i fodloni gofynion gwasanaeth tra鈥檔 cynnal eu cyflwr ffisegol, gan ystyried ffactorau gweithredol ac amgylcheddol presennol ac yn y dyfodol.
Mae iechyd asedau yn ddangosydd o allu cwmni i barhau i gyflawni ei swyddogaethau er budd cwsmeriaid, yr amgylchedd a鈥檙 gymdeithas ehangach nawr ac yn y dyfodol.
Iechyd asedau gwael yw pan fydd asedau鈥檔 dirywio i bwynt lle mae鈥檙 risg o fethiannau (a fydd yn effeithio ar gwsmeriaid, yr amgylchedd a鈥檙 gymdeithas ehangach) yn fwy na goddefiant risg y cwmni. Mae iechyd asedau cwmn茂au yn elfen hanfodol o sicrhau cadernid yn y sector d诺r a d诺r gwastraff yng Nghymru a Lloegr.
Wrth fynd i鈥檙 afael 芒 chadernid eich systemau draenio a charthffosiaeth yn eich cynllun, dylech ystyried effeithiau posibl ar berfformiad eich systemau draenio a d诺r gwastraff sy鈥檔 deillio o iechyd asedau. Er enghraifft:
- Gall gwaith trin, gorsafoedd pwmpio ac arllwysfeydd rwystro neu ddioddef methiant mecanyddol neu drydanol gan arwain at lygredd oherwydd gorlifoedd brys, llifogydd carthffosydd, neu fethiant i fodloni amodau trwydded gollwng elifion wedi鈥檜 trin.
- Rhwystrau mewn carthffosydd yw achos mwyaf cyffredin gorlifo carthffosydd, a gallant hefyd achosi llygredd. Gall rhwystrau gael eu hachosi gan gyfuniad o gamddefnyddio carthffosydd (fel cael gwared ar weipiau gwlyb yn amhriodol neu fraster/olew/saim coginio) a diffygion sylfaenol yn y garthffos.
- Mae Ofwat yn disgwyl i ymgymerwyr carthffosiaeth gynllunio鈥檔 strategol i fynd i鈥檙 afael 芒 rhwystrau mewn carthffosydd trwy raglenni glanhau arferol yn seiliedig ar fonitro, data perfformiad a modelau dirywiad.
- Gall carthffosydd yn dymchwel (gan gynnwys ffrwydriadau pibellau ymgodol) achosi llifogydd a llygredd, ond gall hefyd amharu ar draffig a bywyd cymunedol trwy gau ffyrdd a glanhau neu adfer.
- Mae Ofwat yn disgwyl i ymgymerwyr carthffosiaeth leihau effaith dymchwel carthffosydd trwy raglen archwilio ac adsefydlu ar sail risg.
- Gall cyflwr carthffosydd gwael fod yn achos ymdreiddiad gormodol o dd诺r daear sy鈥檔 cymryd cynhwysedd hydrolig a thrin y systemau, a gall hefyd arwain at fwy o ollyngiadau wrth orlifau, a mwy o berygl llifogydd o garthffosydd.
- Gall cyflwr carthffosydd gwael hefyd o bosibl achosi llygredd i dd诺r daear trwy all-hidlo.
Dylai eich DWMP ffurfioli a dogfennu cynllun o ymyriadau strategol, seiliedig ar risg i fynd i鈥檙 afael 芒 materion iechyd asedau, yn ogystal 芒 nodi maint y gwariant sydd ei angen.
Dylai eich cynllun gwmpasu鈥檙 holl ymyriadau a gweithgareddau arfaethedig sy鈥檔 ofynnol i:
- ymestyn systemau draenio a d诺r gwastraff i ardaloedd nad ydynt yn cael eu gwasanaethu ar hyn o bryd gan gynnwys carthffosiaeth tro cyntaf lle bo鈥檔 briodol a datblygiadau newydd
- cynnal a gwella perfformiad systemau draenio a d诺r gwastraff i fodloni gofynion rheoleiddio a disgwyliadau cymdeithasol cyfredol ac sydd ar ddod
- cynnal a gweithredu鈥檙 systemau draenio a d诺r gwastraff gan gynnwys triniaeth i sicrhau bod yr ardal yn ac yn parhau i gael ei draenio鈥檔 effeithiol
6. Mesurau yr ydych yn bwriadu eu cymryd neu eu parhau
Rhaid i鈥檆h cynllun nodi鈥檙 camau yr ydych yn bwriadu eu cymryd, neu鈥檔 parhau i鈥檞 cymryd, at ddibenion bodloni (a pharhau i gyflawni) eich rhwymedigaethau fel ymgymerwr carthffosiaeth o dan Ran IV o Ddeddf y Diwydiant D诺r 1991. O dan adran 94(1) rhaid i chi:
- Darparu, gwella ac ehangu system o garthffosydd cyhoeddus o鈥檙 fath (boed y tu mewn i鈥檆h ardal neu yn rhywle arall) ac felly glanhau a chynnal y carthffosydd hynny [ac unrhyw ddraeniau ochrol sy鈥檔 perthyn i chi neu鈥檔 breinio iddo] i sicrhau bod yr ardal honno鈥檔 cael ei draenio鈥檔 effeithiol, ac yn parhau i gael ei draenio.
- Gwneud darpariaeth ar gyfer gwagio鈥檙 carthffosydd hynny ac unrhyw ddarpariaeth bellach (boed y tu mewn i鈥檆h ardal neu yn rhywle arall) sy鈥檔 angenrheidiol o bryd i鈥檞 gilydd ar gyfer delio鈥檔 effeithiol, drwy waith gwaredu carthion neu fel arall, 芒 chynnwys y carthffosydd hynny.
Ategir eich dyletswydd o dan adran 94(1) gan y gofynion yn rheoliad 4 o Reoliadau Trin D诺r Gwastraff Trefol (Cymru a Lloegr) 1994.
Rhaid i鈥檆h cynllun nodi鈥檙 drefn a鈥檙 amseru tebygol ar gyfer gweithredu鈥檙 mesurau hyn. Mae rhagor o fanylion am y broses dewis opsiynau ar gyfer nodi鈥檙 mesurau ar gael yn adrannau 11 a 14: Sut i ffurfio, cyhoeddi a chynnal eich DWMP.
Dylai eich DWMP gymryd golwg tymor byr, canolig a hir a dylai fod ganddo orwel cynllunio o 25 mlynedd o leiaf. Dylai eich cynllun ystyried tueddiadau a newidiadau yn y dyfodol o fewn y cyfnod cynllunio hwnnw gan gynnwys newidiadau posibl yn yr hinsawdd, datblygu a phoblogaeth, blaenoriaethau statudol a rheoleiddiol, economeg, newidiadau technolegol, ac ymddygiad cwsmeriaid.
Dylech ddefnyddio dull cynllunio 鈥榓ddasol鈥 i ganiat谩u ar gyfer yr ansicrwydd sylweddol yn y tueddiadau hynny yn y dyfodol. Ceir canllawiau pellach ar gynllunio addasol yn .
Gellir defnyddio llwybrau addasu i raddau amrywiol o fanylion, a defnyddir y dadansoddiad newydd helaeth a wnaed wrth baratoi eich DWMP i lywio llwybrau priodol a phenderfyniadau buddsoddi. Mae hyn yn caniat谩u ar gyfer ailwerthuso penderfyniadau cynllunio yn y dyfodol, unwaith y bydd mwy o sicrwydd ynghylch y tueddiadau hynny a strategaethau buddsoddi gwerth gorau yn gliriach. Lle mae ansicrwydd mawr yn dylanwadu鈥檔 sylweddol ar opsiynau, efallai y bydd yn briodol ystyried atebion modiwlaidd neu gynyddrannol.
Dylai eich DWMP ddarparu鈥檙 fframwaith hirdymor a鈥檙 sylfaen dystiolaeth ar gyfer datblygu cynlluniau busnes rhwydweithiau d诺r gwastraff eich cwmni bob 5 mlynedd yn y dyfodol. Dylai eich DWMP cyhoeddedig gynrychioli cyfanswm yr angen am fuddsoddiad draenio a charthffosiaeth disgwyliedig am o leiaf y 25 mlynedd nesaf, a bod 5 mlynedd gyntaf y cyfnod hwnnw yn cyfateb i鈥檙 Cynllun Rheoli Asedau (AMP) nesaf o鈥檙 adolygiad pris.
Dylai eich cynlluniau busnes ar gyfer y CRhA nesaf ystyried yr angen buddsoddi a nodwyd yn y DWMP o fewn cyd-destun cynlluniau buddsoddi ehangach eich cwmni ar draws eich holl rwymedigaethau, yn ogystal 芒 chyfyngiadau o ran cyflawni a fforddiadwyedd nad ydynt wedi鈥檜 cynnwys wrth baratoi eich DWMP.
Dylai eich DWMP hysbysu a darllen ar draws yr elfennau buddsoddi draenio a charthffosiaeth yn eich cynllun busnes ar gyfer yr adolygiad prisiau nesaf. Wrth i鈥檆h cynlluniau busnes ystyried y buddsoddiad ehangach ar draws eich holl rwymedigaethau, yn ogystal 芒鈥檙 cyfyngiadau o ran cyflawni a fforddiadwyedd, efallai y bydd cynlluniau busnes felly鈥檔 addasu鈥檙 camau gweithredu a nodir yn eich DWMP i fodloni鈥檙 cyfyngiadau hyn.
Bydd angen diweddaru eich DWMP yn rheolaidd, ond bydd angen i鈥檆h cynllun hirdymor fod wedi鈥檌 ddiffinio鈥檔 dda ac yn gadarn, gan nodi鈥檙 camau yr ydych yn bwriadu eu cymryd a鈥檙 amseriad tebygol ar gyfer cyflawni鈥檙 camau hynny.
7. Defnyddio atebion sy鈥檔 seiliedig ar natur
Fel y nodir uchod, mae鈥檙 Ddeddf D诺r (Mesurau Arbennig) yn cyflwyno gofyniad ychwanegol ar gyfer DWMPau a fydd, unwaith y byddant wedi鈥檜 cychwyn, yn ei gwneud yn ofynnol ichi fynd i鈥檙 afael 芒鈥檙 defnydd sydd i鈥檞 wneud o atebion, technolegau a chyfleusterau sy鈥檔 seiliedig ar natur yn eich system ddraenio a charthffosiaeth.
Unwaith y bydd y gofynion hynny wedi鈥檜 cychwyn, wrth benderfynu ar y mesurau yr ydych yn bwriadu eu cymryd er mwyn gallu, a pharhau i allu, cyflawni eich rhwymedigaethau, rhaid i鈥檆h DWMP ddiffinio鈥檙 defnydd sydd i鈥檞 wneud o atebion, technolegau a chyfleusterau sy鈥檔 seiliedig ar natur yn eich system ddraenio a鈥檆h system garthffosiaeth.
Yn y canllawiau hyn ystyrir bod atebion sy鈥檔 seiliedig ar natur yn gamau gweithredu i ddiogelu, rheoli ac adfer ecosystemau naturiol neu wedi鈥檜 haddasu鈥檔 gynaliadwy sy鈥檔 mynd i鈥檙 afael 芒 heriau cymdeithasol yn effeithiol ac yn addasol, gan ddarparu buddion llesiant dynol a bioamrywiaeth ar yr un pryd. Deellir y bydd atebion sy鈥檔 seiliedig ar natur yn rhan o gyfres o fesurau eraill y mae angen i鈥檙 ymgymerwr carthffosiaeth eu cymryd i barhau i fodloni rhwymedigaethau presennol ac yn y dyfodol.
Lle bo鈥檔 ymarferol, dylech chwilio am gyfleoedd ymyrraeth datrysiadau seiliedig ar natur addas o fewn y dalgylch sy鈥檔 bwydo unrhyw un o鈥檆h systemau draenio neu garthffosydd cysylltiedig.
8. Risgiau amgylcheddol perthnasol a sut y c芒nt eu lliniaru
Mae鈥檔 rhaid i鈥檆h DWMP fynd i鈥檙 afael 芒 risgiau amgylcheddol perthnasol mewn perthynas 芒鈥檆h system ddraenio a charthffosiaeth, a sut mae鈥檙 risgiau hynny i gael eu lliniaru. Rhaid i chi fanylu ar yr opsiynau yr ydych yn bwriadu eu dilyn i liniaru risgiau perthnasol nawr ac yn y dyfodol. Er mwyn helpu i fynd i鈥檙 afael 芒鈥檙 risgiau amgylcheddol perthnasol sy鈥檔 deillio o鈥檆h system ddraenio a charthffosiaeth, dylech ystyried y fersiwn ddiweddaraf o Ofynion Amgylcheddol Strategol y Diwydiant D诺r (WISER) Defra neu鈥檙 polisi dilynol wrth baratoi eich DWMP, gan gynnwys a allai opsiynau yn eich DWMP ddarparu canlyniadau trawsbynciol er budd amgylcheddol. Mae WISER yn nodi nifer o ofynion amgylcheddol statudol ac anstatudol a all fod yn berthnasol i gynllunio eich anghenion seilwaith. Ni chyfeirir at ofynion unigol WISER ar wah芒n yn y canllawiau hyn oni bai eu bod yn uniongyrchol berthnasol.
Rhoddir rhagor o fanylion am risgiau amgylcheddol a chynlluniau eraill yn adran 17, a rhoddir canllawiau ar risgiau amgylcheddol penodol y dylech eu hystyried yn adran 10: Sut i ffurfio, cyhoeddi a chynnal eich DWMP. Dylai ffocws eich DWMP fod ar asedau sy鈥檔 eiddo i chi fel yr ymgymerwr carthffosiaeth.
Mae鈥檔 bwysig nodi eich bod yn rheoli risgiau amgylcheddol y tu allan i raglenni buddsoddi er mwyn bodloni WISER. Mae gwariant ar gynnal a chadw cyfalaf a chyllid cyflenwad/galw dwr gwastraff, drwy鈥檙 Adolygiad Prisiau, hefyd yn bwysig ar gyfer diogelu鈥檙 amgylchedd. Dylai DWMPau fod yn sylfaen dystiolaeth i lywio elfennau o鈥檆h cynlluniau busnes ar gyfer Rhaglen Amgylchedd Genedlaethol y Diwydiant D诺r (WINEP) a Rhaglen Genedlaethol yr Amgylchedd (NEP), cynnal a chadw cyfalaf ac anghenion buddsoddiad cyflenwad/galw d诺r gwastraff.
9. Materion eraill i鈥檞 hystyried yn eich cynllun
Yn ogystal ag adlewyrchu sut y byddwch yn gallu ac yn parhau i allu cyflawni eich rhwymedigaethau o dan Ran IV o Ddeddf 1991, dylai eich DWMP hefyd roi sylw i rwymedigaethau statudol a gofynion polisi perthnasol eraill lle maent yn berthnasol i gyfrifoldebau draenio a charthffosiaeth a rheoli seilwaith.
Yn Lloegr, mae adran 40 o yn gosod dyletswydd bioamrywiaeth ar awdurdodau cyhoeddus, a ddiffinnir fel rhai sy鈥檔 cynnwys 鈥測mgymerwyr statudol鈥 fel y cyfeirir atynt yn Rhan 11 o Ddeddf Cynllunio Gwlad a Thref 1990. At ddibenion adran 40 o Ddeddf yr Amgylchedd Naturiol a Chymunedau Gwledig 2006, rydych chi fel ymgymerwr carthffosiaeth yn atebol i鈥檙 dyletswydd bioamrywiaeth fel 鈥渁wdurdod cyhoeddus鈥.
Er mwyn cyflawni鈥檙 ddyletswydd hon, mae鈥檔 rhaid i chi ystyried o bryd i鈥檞 gilydd pa gamau y gallwch eu cymryd, yn gyson ag arfer eich swyddogaethau鈥檔 briodol, i warchod a gwella bioamrywiaeth. Unwaith y byddwch wedi cyflawni eich ystyriaethau, rhaid i chi, cyn gynted ag y bo鈥檔 ymarferol, osod polis茂au ac amcanion priodol ar gyfer gweithredu, ac yna cymryd y camau hynny. Wrth ystyried hyn a chymryd unrhyw gamau, rhaid ichi roi sylw i unrhyw strategaeth adfer natur leol berthnasol, ac unrhyw strategaeth cadwraeth rhywogaethau berthnasol neu strategaeth safleoedd gwarchodedig a baratowyd gan Natural England. Gallwch ddarllen canllawiau ar sut y gall awdurdodau cyhoeddus gydymffurfio 芒鈥檙 ddyletswydd bioamrywiaeth ar y dudalen gysylltiedig hon gan Gov.uk. Efallai mai un ffordd o gyfrannu at gyflawni鈥檙 ddyletswydd yw gwneud yr ystyriaeth sy鈥檔 ofynnol o dan y ddyletswydd wrth baratoi eich DWMP.
Yng Nghymru, mae adran 6 o Ddeddf yr Amgylchedd (Cymru) 2016 yn gosod dyletswydd ar awdurdodau cyhoeddus i hyrwyddo bioamrywiaeth, ond gyda ffocws ehangach ar gydnerthedd ecosystemau ac integreiddio ag amcanion cynaliadwyedd eraill yng Nghymru. Mae canllawiau i awdurdodau cyhoeddus yng Nghymru i鈥檞 gweld .
Yn Lloegr, mae鈥檙 fersiwn diweddaraf o鈥檙 Cynllun Lleihau Gollyngiadau Gorlif o Stormydd (SODRP), a geir ar y dudalen gysylltiol hon ar Gov.uk, yn sbardun allweddol ar gyfer buddsoddi mewn systemau draenio a d诺r gwastraff, a dylai eich DWMP adlewyrchu targedau a chanlyniadau鈥檙 cynllun hwn.
Yng Nghymru, mae perfformiad gorlif stormydd i鈥檞 fonitro a鈥檌 seilio ar leihau niwed ecolegol. Dylai eich DWMP adlewyrchu鈥檙 sbardun hwn fel yr amlinellwyd ym mhapur Llywio Strategol y Fforwm Adolygu Prisiau a nodiadau canllaw CNC 鈥淪ut i ddosbarthu perfformiad gorlif stormydd鈥, GN066, a 鈥淕orlifoedd stormydd nas caniateir鈥, GN021, sydd ill dau yn .
Mae鈥檙 nodiadau canllaw wedi鈥檜 tanategu gan Reoliadau Trin D诺r Gwastraff Trefol (Cymru a Lloegr) 1994 sy鈥檔 pwysleisio lleihau amlder a chyfaint gollyngiadau ac wrth wneud hynny, sicrhau cydymffurfiaeth 芒 safonau ansawdd d诺r. Drwy wella seilwaith ac arferion gweithredol, byddwch yn lleihau dibyniaeth ar orlifau stormydd.
Dylai鈥檙 risgiau a aseswch yn eich DWMP, a鈥檙 opsiynau yr ydych yn eu dilyn i鈥檞 rheoli fod yn gyson 芒鈥檆h cyfrifoldebau statudol eraill o dan Reoliadau鈥檙 Amgylchedd D诺r (Cyfarwyddeb Fframwaith D诺r) (Cymru a Lloegr) (2017), Rheoliadau Cadwraeth Cynefinoedd a Rhywogaethau 2017, Deddf yr Amgylchedd 2021, Deddf Rheoli Llifogydd a D诺r 2010, Deddf Triniaeth D诺r a D诺r Trefol 1991, a Rheoliadau Trin D诺r Gwastraff Cymru 1991. Yng Nghymru, mae gofynion statudol ychwanegol wedi鈥檜 nodi yn Neddf yr Amgylchedd (Cymru) 2016 a Deddf Llesiant Cenedlaethau鈥檙 Dyfodol (Cymru) 2015. Mae鈥檙 dogfennau hyn yn cynnwys canllawiau ar sut y gellid cydweithio fel rhan o鈥檆h proses DWMP.
10. Dilyn egwyddorion arweiniol
Disgwyliwn i鈥檆h DWMP fodloni鈥檙 egwyddorion allweddol canlynol sydd wedi鈥檜 datblygu o鈥檙 Egwyddorion Arweiniol a gyhoeddwyd ar y dudalen Gov.uk hon ym mis Mawrth 2022 ac a ddiweddarwyd ym mis Awst 2022.
10.1 Arweinyddiaeth
Dylech ddangos arweinyddiaeth wrth ddatblygu a chyflawni eich DWMP a dyletswyddau cysylltiedig fel ymgymerwr carthffosiaeth. Dylech weithio gyda rhanddeiliaid eraill (fel partneriaethau dalgylch lleol, Byrddau Draenio Mewnol (IDBau), ACLlau ac Awdurdodau Llifogydd Lleol Arweiniol (LLFAau), awdurdodau cyfrifol a pherchnogion asedau draenio preifat i nodi a darparu atebion aml-fuddiol gyda chamau gweithredu a buddsoddi unigol neu ar y cyd, gan gynnwys y rheini y tu allan i gyfrifoldeb yr ymgymerwr carthffosiaeth yn unig, i lywio datblygiad a llywodraethu cydweithredol eich cynllun. Dylech geisio adeiladu ar unrhyw sefydliadau a grwpiau rhanddeiliaid sy鈥檔 bodoli eisoes, fel y rhai yr ydych wedi鈥檜 sefydlu yng Nghylch 1, yn ogystal ag ar gyfer y Pwyllgorau Rhanbarthol Llifogydd ac Arfordirol (RFCCau) a Chynlluniau Rheoli Basn Afon (RBMPau), lle bynnag y bo modd.
10.2 Llywodraethu
Dylech greu fframwaith gweithio sy鈥檔 sicrhau y gallwch chi a鈥檆h sefydliadau rhanddeiliaid:
- Cydweithio 芒鈥檆h gilydd a gyda chymunedau i sicrhau, lle bo鈥檔 ymarferol, bod eich DWMP yn cyd-fynd 芒, ac yn cefnogi, cynlluniau a pholis茂au eraill sy鈥檔 ymwneud 芒 draenio, rheoli perygl llifogydd a systemau a llwybrau llygryddion d诺r a gludir.
- Yn ogystal 芒 chynlluniau penodol i gwmn茂au, cynnwys cynlluniau rheoli perygl llifogydd a chynlluniau eraill a baratowyd gan Awdurdodau Llifogydd Lleol Arweiniol, Cynlluniau Rheoli Basn Afon a baratowyd gan Asiantaeth yr Amgylchedd yn Lloegr a CNC yng Nghymru, a chynlluniau rheoli asedau ar gyfer rhwydweithiau priffyrdd a rheilffyrdd.
- Bod yn dryloyw gyda鈥檆h gilydd a chyda鈥檙 cyhoedd wrth asesu a chyfathrebu鈥檙 risgiau presennol ac yn y dyfodol, yr opsiynau ar gyfer gwella a鈥檆h cynlluniau dewisol.
- Cyfrannu鈥檙 adnoddau angenrheidiol o bobl, arian a chyfleusterau i ddatblygu eich DWMP.
- Darparu lefel briodol o sicrwydd a llywodraethu ar gyfer eich DWMP.
10.3 Mewnbwn
- Dylai eich cynllun fod yn seiliedig ar lefel briodol o ddata a gwybodaeth wedi鈥檜 dilysu i鈥檞 wneud yn gadarn.
- Dylech rannu data a gwybodaeth (gan gynnwys cwmpas, cywirdeb a chyfyngiadau鈥檙 data a鈥檙 wybodaeth honno) mor agored 芒 phosibl.
- Dylech werthfawrogi gwybodaeth, gan ddefnyddio arbenigwyr pwnc o bob maes, i ddilysu mewnbynnau a phrosesau.
10.4 Dadansoddi
Dylai eich cynllun fod yn gynhwysfawr.
- Dylai eich cynllun nodi鈥檙 holl risgiau o鈥檆h holl systemau draenio a d诺r gwastraff, ac iddynt, gan gynnwys llwybrau risg a rhyngweithiadau risg.
- Dylai eich cynllun fod yn un hirdymor, gan amlinellu鈥檙 camau y bydd angen i chi eu cymryd yn ystod cyfnod o鈥檙 25 mlynedd nesaf o leiaf, gan ystyried newidiadau a thueddiadau posibl yn y dyfodol gan gynnwys newidiadau posibl yn yr hinsawdd, datblygiad a phoblogaeth, blaenoriaethau statudol a rheoleiddiol, economeg, newidiadau technolegol ac ymddygiad cwsmeriaid.
- Dylai eich cynllun fod yn seiliedig ar ddulliau a dadansoddiad cadarn, gan ystyried sensitifrwydd penderfyniadau鈥檙 cynllun a chanlyniadau i ansicrwydd yn y data a鈥檙 rhagdybiaethau, a sicrhau bod y dulliau a ddefnyddiwch yn gymesur 芒鈥檙 materion yr eir i鈥檙 afael 芒 hwy.
- Dylai eich cynllun fod yn gyfannol, gan ystyried yr holl risgiau, manteision a chanlyniadau mewn ffordd integredig.
10.5 Allbynnau
Dylai eich cynllun:
- Nodi鈥檙 problemau a鈥檙 heriau sy鈥檔 wynebu eich system ddraenio a charthffosiaeth yn y tymor byr, canolig a hir.
- Nodi鈥檙 atebion a鈥檙 buddsoddiad sydd eu hangen i fynd i鈥檙 afael 芒鈥檙 materion a鈥檙 heriau hynny sy鈥檔 darparu gwerth gorau teg, hirdymor, gan ystyried y gwerth i gwsmeriaid, yr amgylchedd, yr economi a gwahanol grwpiau economaidd-gymdeithasol gan gynnwys tegwch rhwng cenedlaethau.
- Bod yn gadarn i sicrhau y gallwch barhau i ddarparu鈥檙 lefel ddisgwyliedig o wasanaeth i鈥檆h cwsmeriaid yn wyneb methiannau posibl o ran asedau a digwyddiadau allanol (gan gynnwys methiannau cyfleustodau a thywydd eithafol).
- Bod yn gyflawnadwy dros y tymor byr, canolig a hir gyda chyfrifoldebau a鈥檙 cyllid, yr adnoddau a鈥檙 sgiliau angenrheidiol ar gyfer y ddarpariaeth honno wedi鈥檜 nodi.
- Bod yn gynaliadwy o ystyried yr amgylchedd, y defnydd o adnoddau ac allyriadau carbon, a cheisio defnyddio amrywiaeth o ymyriadau sy鈥檔 mynd y tu hwnt i gyfalaf gweithgynhyrchu yn unig.
10.6 Canlyniadau
Dylai eich cynllun nodi鈥檙 opsiynau sydd orau gennych er mwyn lleihau鈥檙 risgiau y mae systemau draenio a charthffosiaeth yn eu hachosi. Mewn llawer o achosion, bydd lefel risg addas yn cael ei phennu gan gyfeirio at ofynion polisi. Mewn eraill, efallai y bydd angen cytuno arno drwy ymgysylltu ag amrywiaeth o randdeiliaid. Dylech flaenoriaethu rheolaeth ar y risgiau mwyaf, ac ni ddylech ganiat谩u cynnydd annerbyniol mewn unrhyw risg unigol. Mae hyn yn cynnwys risgiau i:
- Pobl gan lifogydd a risgiau iechyd y cyhoedd.
- Yr amgylchedd (gan gynnwys cynefinoedd).
- Yr economi (gan gynnwys trafnidiaeth, datblygu, twristiaeth a hamdden).
Dylai eich cynllun sicrhau canlyniadau amgylcheddol a chymdeithasol ehangach i natur a鈥檙 gymuned o greu lleoedd, adfywio, cydnerthedd hinsawdd, gwelliannau i鈥檙 amgylchedd d诺r, a bioamrywiaeth. Dylech geisio sicrhau buddion cymdeithasol ac amgylcheddol tra鈥檔 darparu eich gwasanaethau craidd, y tu hwnt i鈥檙 isafswm sydd ei angen i fodloni rhwymedigaethau statudol. Gallai defnyddio dull cyfalaf naturiol eich cefnogi i wneud hyn.
10.7 Arloesedd
Dylai eich cynllun ystyried, a lle bo鈥檔 ymarferol, mabwysiadu dulliau ac atebion arloesol lle mae鈥檙 rhain yn cefnogi canlyniadau gwell a mwy effeithlon.
11. Alinio 芒 chynllunio rheoli perygl llifogydd
Mae鈥檙 canllawiau hyn yn rhoi cyngor ar wella trefniadau partneriaeth, gweithio gyda sefydliadau rhanddeiliaid ac RMAau llifogydd, gan alinio 芒 chynlluniau a phrosesau cynllunio eraill. Wrth reoli llifogydd d诺r wyneb, mae鈥檔 arbennig o bwysig gwella鈥檙 aliniad rhwng cynllunio a chyflawni llifogydd a d诺r. Dylid datblygu eich DWMP yn agos gyda rhanddeiliaid eraill, ac alinio a chefnogi cynlluniau, strategaethau a pholis茂au eraill sy鈥檔 ymwneud 芒 rheoli perygl llifogydd a draenio. Dylech ofalu nad yw eich DWMP yn dyblygu gwaith neu gynllunio arall, a dylech geisio sicrhau canlyniadau a rennir lle bo hynny鈥檔 berthnasol. Yn Lloegr rhaid i chi weithredu mewn modd sy鈥檔 gyson 芒鈥檙 Strategaeth Genedlaethol Rheoli Perygl Llifogydd ac Erydu Arfordirol (Strategaeth FCERM) wrth gyflawni swyddogaethau FCERM.
I gefnogi鈥檙 aliniad hwn a鈥檙 cyflawni ar y cyd, dylech ddilyn yr egwyddorion canlynol wrth baratoi eich DWMP:聽
- Ymgysylltu鈥檔 agos ag RMAau llifogydd e.e. LLFAau, Byrddau Draenio Mewnol, Asiantaeth yr Amgylchedd yn Lloegr a CNC yng Nghymru, a phart茂on eraill 芒 diddordeb yn eich cymuned leol. Dylai hyn sicrhau gweledigaeth gyffredin, camau gweithredu clir, perchnogion, ac atebolrwydd. Dylai ymgysylltu gynnwys ymgynghori, cynnig egluro eich cynlluniau a strategaethau, cyfathrebu ar y cyd 芒 rhanddeiliaid eraill.
- Nodi a sicrhau cydweithio, gan ddod 芒鈥檙 bobl gywir at ei gilydd i weithredu yn y ffordd fwyaf cost-effeithiol. Mae hyn yn golygu sicrhau bod y gr诺p cydweithredol sy鈥檔 cefnogi鈥檙 gwaith o baratoi eich DWMP yn cynnwys rhanddeiliaid llifogydd ac RMAau ac yn adeiladu ar, ac yn gwella, trefniadau partneriaeth presennol (e.e. partneriaethau dalgylch, partneriaethau llifogydd lleol, RFCCau ac eraill).
- Ystyried a rhannu鈥檙 dystiolaeth ddiweddaraf i nodi lle mae鈥檙 perygl mwyaf o lifogydd d诺r wyneb a lle gellir sicrhau鈥檙 budd mwyaf gyda gweithredu a buddsoddiad unigol neu ar y cyd. Gallai hyn gynnwys y data perygl llifogydd cenedlaethol a lleol diweddaraf, gan gynnwys y defnydd o ymchwiliadau llifogydd LLFA (o dan adran 19 o Ddeddf Rheoli Llifogydd a D诺r 2010) i gryfhau鈥檙 dystiolaeth o angen buddsoddi mewn rheoli llifogydd carthffosydd a d诺r wyneb yn gyfun.
- Ystyried y portffolio llawn o atebion i liniaru llifogydd d诺r wyneb, gan gynnwys draenio cynaliadwy a seilwaith gwyrdd/glas, dylunio ar gyfer lefelau uwch na鈥檙 disgwyl a gallu eiddo i wrthsefyll llifogydd. Bydd hyn yn cynnwys cyflawni鈥檙 camau mwyaf cost-fuddiol, gan ystyried y Comisiwn Seilwaith Cenedlaethol (NIC).
Bydd y Llywodraeth yn ystyried cyfleoedd i ddosbarthu canllawiau pellach ac enghreifftiau o arfer da i helpu i gyflawni鈥檙 egwyddorion hyn.
[1] Gweler adran 94(A)(2) a (9) o Ddeddf y Diwydiant D诺r 1991