Canllawiau

Cyfarwyddyd ymarfer 25: prydlesi: pryd i gofrestru

Diweddarwyd 27 Awst 2024

Yn berthnasol i Loegr a Chymru

Sylwer bod cyfarwyddiadau ymarfer Cofrestrfa Tir EF wedi eu hanelu鈥檔 bennaf at gyfreithwyr a thrawsgludwyr eraill. Maent yn aml yn delio 芒 materion cymhleth ac yn defnyddio termau cyfreithiol.

1. Cyflwyniad

Mae Deddf Cofrestru Tir 2002, ynghyd 芒 Rheolau Cofrestru Tir 2003, yn newid categor茂au prydlesi sydd ar hyn o bryd yn gofrestradwy naill ai鈥檔 orfodol neu鈥檔 wirfoddol, a hefyd y prydlesi y gallwn eu nodi.

Nid oes modd cofrestru pob ystad brydlesol gyda鈥檌 theitl ei hun, ond mae Deddf Cofrestru Tir 2002 yn estyn cwmpas cofrestru teitl yn sylweddol, e.e. bydd cofrestru鈥檔 orfodol ar lawer mwy o brydlesi busnes.

Mae鈥檙 wybodaeth yn y cyfarwyddyd hwn yn berthnasol i鈥檙 canlynol:

  • prydlesi dyddiedig ar neu ar 么l 13 Hydref 2003
  • prydlesi鈥檔 bodoli cyn 13 Hydref 2003
  • aseiniadau, trosglwyddiadau (trwy werthu, trwy rodd neu trwy orchymyn y llys) neu gydsyniadau, gan gynnwys cydsyniadau breinio, dyddiedig ar neu ar 么l 13 Hydref 2003, ystadau prydlesol presennol gyda mwy na saith mlynedd o鈥檙 cyfnod ar 么l
  • morgeisi cyfreithiol cyntaf dyddiedig ar neu ar 么l 13 Hydref 2003
  • aseiniadau a throsglwyddiadau sy鈥檔 ddyddiedig ar neu ar 么l 6 Ebrill 2009 ystadau digofrestredig presennol a chanddynt fwy na saith mlynedd o鈥檙 tymor ar 么l:
    • yn gweithredu dyraniad tir yn ddarostyngedig i ymddiried tir
    • trwy weithred sy鈥檔 penodi, neu trwy rinwedd adran 334 o Ddeddf Elusennau 2011, sy鈥檔 weithredol fel pe bai wedi penodi, ymddiriedolwr newydd neu sy鈥檔 cael ei wneud o ganlyniad i benodiad ymddiriedolwr newydd
    • trwy orchymyn breinio o dan adran 44 Deddf Ymddiriedolwr 1925 sydd o ganlyniad i benodiad ymddiriedolwr newydd

Gweler hefyd cyfarwyddyd ymarfer 62: hawddfreintiau am fanylion y gofynion cofrestru o ran hawddfreintiau a roddir mewn prydlesi.

2. Sut i gymhwyso Deddf Cofrestru Tir 2002 a Rheolau Cofrestru Tir 2003 鈥 cofrestru gorfodol

Mae adran 4 o Ddeddf Cofrestru Tir 2002 yn dangos yn benodol o dan ba amgylchiadau y mae鈥檔 rhaid gwneud cais am gofrestriad cyntaf.

Rhaid i berchennog yr ystad, neu eu holynydd yn y teitl, wneud cais am gofrestriad cyntaf 鈥 gweler adran 6(1) o Ddeddf Cofrestru Tir 2002.

Y cyfnod ar gyfer cofrestru yw dau fis o ddyddiad y weithred sy鈥檔 ennyn cofrestriad 鈥 gweler adran 6(4) o Ddeddf Cofrestru Tir 2002. Fodd bynnag, mae modd gwneud gorchymyn i estyn y cyfnod cofrestru 鈥 gweler adran 6(5) o Ddeddf Cofrestru Tir 2002.

Mae adran 27(2)(b) o Ddeddf Cofrestru Tir 2002 yn dangos yn benodol o dan ba amgylchiadau y mae鈥檔 rhaid cofrestru prydlesi allan o deitl cofrestredig.

Mae adran 4(5A) o Ddeddf Cofrestru Tir 2002 yn eithrio tenantiaethau tai cymdeithasol perthnasol o gofrestriad gorfodol, beth bynnag fo鈥檙 hyd.

2.1 Prydlesi newydd a roddir am gyfnod o fwy na saith mlynedd allan o dir digofrestredig

Gweler adran 4(1)(c) o Ddeddf Cofrestru Tir 2002.

Bydd yn orfodol cofrestru prydlesi a roddir am gyfnod o fwy na saith mlynedd o ddyddiad y grant, allan o naill ai ystadau rhydd-ddaliol neu brydlesol digofrestredig, dim ond iddynt fod naill ai:

  • am gydnabyddiaeth 芒 gwerth iddi neu fel arall 鈥 sydd, o dan adran 4(6) o Ddeddf Cofrestru Tir , yn cynnwys ystadau sydd 芒 gwerth negyddol
  • trwy rodd 鈥 mae adran 4(7) o Ddeddf Cofrestru Tir 2002 yn darparu ar gyfer:
    • grantiau at ddiben sefydlu ymddiried, lle nad yw鈥檙 sawl sy鈥檔 sefydlu鈥檙 ymddiried, 鈥榶r ymddiriedolwr鈥, yn cadw鈥檙 budd llesiannol cyfan
    • drosglwyddiadau o鈥檙 teitl cyfreithiol i鈥檙 perchnogion llesiannol, lle nad oedd yr ymddiriedolwr yn cadw鈥檙 budd llesiannol cyfan pan sefydlwyd yr ymddiried
  • yn unol 芒 gorchymyn unrhyw lys

2.2 Prydlesi newydd am gyfnod o fwy na saith mlynedd allan o deitl cofrestredig

Gweler adran 27(2)(b)(i) o Ddeddf Cofrestru Tir 2002.

Mae鈥檔 orfodol cofrestru prydlesi a roddir allan o deitlau cofrestredig presennol sydd am gyfnod o fwy na saith mlynedd o ddyddiad y grant.

2.3 Trosglwyddo neu aseinio prydlesi digofrestredig gyda mwy na saith mlynedd o鈥檙 cyfnod ar 么l

Gweler adrannau 4(1)(a), 4(1)(aa) (fel y鈥檜 cyflwynwyd gan Orchymyn Deddf Cofrestru Tir 2002 (Newidiad) 2008) a 4(2)(b) o Ddeddf Cofrestru Tir 2002.

Mae鈥檔 orfodol cofrestru trosglwyddiadau neu aseiniadau o brydlesi digofrestredig sydd, ar adeg y trosglwyddiadau (neu aseiniadau), 芒 mwy na saith mlynedd ar 么l, os ydynt wedi cael eu gwneud un ai:

  • am gydnabyddiaeth 芒 gwerth iddi neu fel arall 鈥 sydd, o dan adran 4(6) o Ddeddf Cofrestru Tir 2002, yn cynnwys ystadau gyda gwerth negyddol
  • trwy rodd 鈥 mae adran 4(7) Deddf Cofrestru Tir 2002 yn darparu ar gyfer:
    • trosglwyddiadau at ddiben sefydlu ymddiried, lle nad yw鈥檙 sawl sy鈥檔 sefydlu鈥檙 ymddiried, 鈥榶r ymddiriedolwr鈥, yn cadw鈥檙 budd llesiannol cyfan
    • drosglwyddiadau o鈥檙 teitl cyfreithiol i鈥檙 perchnogion llesiannol, lle na chadwodd yr ymddiriedolwr y budd llesiannol cyfan pan sefydlwyd yr ymddiried
  • yn unol 芒 gorchymyn unrhyw lys
  • trwy gyfrwng cydsyniad 鈥 gan gynnwys cydsyniad breinio
  • os yw鈥檔 ddyddiedig ar neu ar 么l 6 Ebrill 2009:
    • i weithredu dyraniad tir yn ddarostyngedig i ymddiried tir
    • trwy weithred sy鈥檔 penodi, neu trwy rinwedd adran 334 o Ddeddf Elusennau 2011, sy鈥檔 weithredol fel pe bai wedi penodi, ymddiriedolwr newydd neu sy鈥檔 cael ei wneud o ganlyniad i benodiad ymddiriedolwr newydd, neu
  • trwy orchymyn breinio o dan adran 44 Deddf Ymddiriedolwr 1925 sydd o ganlyniad i benodiad ymddiriedolwr newydd

Sylwer: Nid yw pob trosglwyddiad neu aseiniad yn peri cofrestru gorfodol.

Mae鈥檙 canlynol yn fathau penodol o drosglwyddiad neu aseiniad nad ydynt yn peri cofrestru gorfodol.

  • trosglwyddiad trwy weithredu鈥檙 gyfraith, ee pan fydd eiddo rhywun ymadawedig yn breinio yn yr ysgutorion 鈥 gweler adran 4(3) o Ddeddf Cofrestru Tir 2002
    • fodd bynnag, mae trosglwyddiad trwy weithredu鈥檙 gyfraith sydd o fewn adran 4(1)(aa) Deddf Cofrestru Tir 2002, ee pan fo eiddo鈥檔 breinio mewn ymddiriedolwr newydd trwy ddatganiad breinio datganedig neu un sy鈥檔 ymhlyg, o dan adran 40 Deddf Ymddiriedolwyr 1925 mewn gweithred sy鈥檔 penodi ymddiriedolwr newydd, yn ddarostyngedig i gofrestriad gorfodol.
  • aseiniad o gyfnod morgais, hynny yw morgais trwy brydles 鈥 gweler adran 4(4)(a) o Ddeddf Cofrestru Tir 2002.
  • aseiniad neu ildio prydles i berchennog y rifersiwn agosaf lle bo鈥檙 cyfnod i gyd-doddi yn y cyfryw rifersiwn 鈥 gweler adran 4(4)(b) o Ddeddf Cofrestru Tir 2002.

2.4 Trosglwyddo neu aseinio prydlesi digofrestredig lle mae adran 171A o Ddeddf Tai 1985 yn berthnasol

Gweler adran 4(1)(b) o Ddeddf Cofrestru Tir 2002.

Mae鈥檔 orfodol cofrestru holl drosglwyddiadau prydlesi digofrestredig, heb ystyried cyfnod y brydles, a wnaed yn unol ag adran 171A o Ddeddf Tai 1985 (Hawl i Brynu a Ddiogelwyd).

2.5 Trosglwyddo unrhyw brydlesi cofrestredig

Gweler adran 27(2)(a) o Ddeddf Cofrestru Tir 2002.

Mae鈥檔 orfodol cofrestru鈥檙 rhan fwyaf o drosglwyddiadau prydlesi cofrestredig, heb ystyried cyfnod y brydles. Fodd bynnag, nid oes angen cofrestru鈥檙 trosglwyddiadau canlynol trwy weithredu鈥檙 gyfraith:

  • trosglwyddiad ar farwolaeth neu fethdaliad perchennog unigol.
  • trosglwyddiad ar ddiddymu perchennog corfforaethol

2.6 Prydlesi hawl i brynu 鈥 Rhan V Deddf Tai 1985

Gweler adrannau 4(1)(e) a 27(2)(b)(iv) o Ddeddf Cofrestru Tir 2002.

Mae鈥檔 orfodol cofrestru holl brydlesi, heb ystyried cyfnod y brydles, a wnaed yn unol 芒 Rhan V Deddf Tai 1985.

2.7 Prydlesi lle mae adran 171A o Ddeddf Tai 1985 yn berthnasol

Gweler adrannau 4(1)(f) a 27(2)(b)(v) o Ddeddf Cofrestru Tir 2002.

Mae鈥檔 orfodol cofrestru holl brydlesi, heb ystyried cyfnod y brydles, a wnaed yn unol ag adran 171A o Ddeddf Tai 1985 (Hawl i Brynu a Ddiogelwyd).

2.8 Prydlesi rifersiwn yn dod i rym dros dri mis o ddyddiad y grant

Gweler adrannau 4(1)(d) a 27(2)(b)(ii) o Ddeddf Cofrestru Tir 2002.

Mae prydles 鈥榬ifersiwn鈥 yn rhoi hawl i鈥檙 prydlesai feddiannu鈥檙 eiddo ar brydles yn y dyfodol, hynny yw nid oes gan y prydlesai hawl i feddiannu鈥檙 tir yn y brydles ar unwaith, ar ddyddiad y brydles.

Mae鈥檔 orfodol cofrestru prydles a roddir allan un ai o:

  • ystad brydlesol ddigofrestredig sydd, ar ddyddiad y grant, 芒 mwy na saith mlynedd ohoni ar 么l
  • ystad rydd-ddaliol ddigofrestredig
  • teitl cofrestredig presennol

a roddir am unrhyw gyfnod i ddod i rym dros dri mis o ddyddiad y grant.

2.9 Prydlesi amharhaol allan o deitlau cofrestredig neu a roddir am gyfnod o fwy na saith mlynedd allan o dir digofrestredig

Gweler adran 27(2)(b)(iii) o Ddeddf Cofrestru Tir 2002.

Prydlesi yw鈥檙 rhain lle mae 鈥榟awl i feddiant鈥 y prydlesai o鈥檙 tir a brydleswyd yn amharhaol. Gall y brydles fod o eiddo, ee fflat, rhandy neu stondin marchnad, sydd un ai:

  • am nifer penodedig o ddiwrnodau mewn wythnos, ee bob dydd Llun i ddydd Gwener (cynwysedig)
  • am wythnos benodol neu wythnosau penodol mewn blwyddyn galendr

Rhaid cofrestru holl brydlesi amharhaol a roddir allan o deitl cofrestredig, heb ystyried y cyfnod.

Bydd yn orfodol cofrestru prydlesi amharhaol a roddir am gyfnod o fwy na saith mlynedd allan o ystadau rhydd-ddaliol neu brydlesol digofrestredig.

Gweler adrannau 4(1)(c) a 4(2)(b) o Ddeddf Cofrestru Tir 2002 a gweler Prydlesi newydd a roddir am gyfnod o fwy na saith mlynedd allan o dir digofrestredig.

I gyfrif cyfnod prydles o鈥檙 fath, rhaid lluosi nifer yr wythnosau llawn y prydleswyd yr eiddo bob blwyddyn, gyda nifer y blynyddoedd a roddir.

Os yw鈥檙 cyfanswm yn fwy na saith mlynedd (hy yn fwy na 364 o wythnosau llawn), bydd yn orfodol cofrestru鈥檙 brydles a/neu鈥檙 trosglwyddiad.

2.10 Morgais cyfreithiol cyntaf gwarchodedig

Gweler adrannau 4(1)(g) a 4(2)(b) o Ddeddf Cofrestru Tir 2002 a rheolau 21 a 22 o Reolau Cofrestru Tir 2003.

Mae morgais cyfreithiol cyntaf gwarchodedig o ystad brydlesol ddigofrestredig, sydd 芒 mwy na saith mlynedd o鈥檌 chyfnod ar 么l, yn amodol ar gofrestriad cyntaf gorfodol. Er mwyn cofrestru morgais o鈥檙 fath, bydd angen cofrestru鈥檙 ystad brydlesol hefyd. Mae rheol 21 o Reolau Cofrestru Tir 2003 yn caniat谩u i forgeisai morgais cyfreithiol cyntaf gwarchodedig wneud cais i gofrestru鈥檙 ystad brydlesol, boed y morgeisiwr yn cydsynio 芒鈥檙 cais neu beidio.

Sylwer 1: 鈥楳orgais gwarchodedig鈥 yw morgais sy鈥檔 cael ei warchod trwy adneuo dogfennau perthnasol i鈥檙 ystad a forgeisiwyd 鈥 gweler adran 4(8)(a) o Ddeddf Cofrestru Tir 2002.

Sylwer 2: 鈥楳orgais cyfreithiol cyntaf鈥 yw morgais cyfreithiol sydd 芒 blaenoriaeth ar holl forgeisi eraill sy鈥檔 effeithio ar yr ystad a forgeisiwyd 鈥 gweler adran 4(8)(b) o Ddeddf Cofrestru Tir 2002.

3. Sut i gymhwyso Deddf Cofrestru Tir 2002 a Rheolau Cofrestru Tir 2003 鈥 cofrestru gwirfoddol

Mae adran 3 o Ddeddf Cofrestru Tir 2002 yn rhoi manylion pryd mae modd gwneud cais i gofrestru ystad brydlesol ddigofrestredig yn wirfoddol.

Mae adran 3(4A) o Ddeddf Cofrestru Tir 2002 yn eithrio鈥檔 benodol tenantiaethau tai cymdeithasol perthnasol o鈥檙 hawl i gofrestriad gwirfoddol.

Mae鈥檙 adrannau canlynol yn berthnasol yn bennaf i brydlesi sy鈥檔 cael eu gwneud cyn 13 Hydref 2003 a phryd na fu unrhyw ddigwyddiadau sy鈥檔 peri cofrestriad. Fodd bynnag, bydd rhai o鈥檙 adrannau yn berthnasol hefyd i rai prydlesi sy鈥檔 cael eu rhoi ar neu ar 么l 13 Hydref 2003, y mae modd eu cofrestru ond nad yw鈥檔 orfodol eu cofrestru efallai. Er enghraifft, gweler Prydlesi amharhaol allan o dir digofrestredig.

Mae鈥檙 adrannau canlynol yn rhoi manylion yr ystadau prydlesol mewn tir y mae modd eu cyflwyno鈥檔 wirfoddol am gofrestriad cyntaf.

3.1 Prydlesi gyda mwy na saith mlynedd o鈥檜 cyfnod ar 么l

Gweler adran 3(3) o Ddeddf Cofrestru Tir 2002.

Bydd y rhan fwyaf o brydlesi yn cael eu derbyn i鈥檞 cofrestru, ar yr amod bod dros saith mlynedd o鈥檙 cyfnod gwreiddiol ar 么l ar adeg cofrestriad cyntaf. Os yw鈥檙 brydles yn cael ei rhoi ar neu ar 么l 13 Hydref 2003 bydd yn orfodol ei chofrestru 鈥 gweler Prydlesi newydd a roddir am gyfnod o fwy na saith mlynedd allan o dir digofrestredig.

Lle bo prydlesai鈥檔 dal prydles 芒 meddiant ond yn cael prydles arall o鈥檙 un tir, i ddod i rym 芒 meddiant ar neu o fewn un mis o derfyn y brydles gyntaf, mae modd trin y ddau gyfnod fel petai鈥檔 un cyfnod di-dor 鈥 gweler adran 3(7) o Ddeddf Cofrestru Tir 2002. Felly, os yw cyfanswm y ddau gyfnod yn fwy na saith mlynedd, byddwn yn derbyn cais gwirfoddol i gofrestru鈥檙 ddwy brydles, a fydd yn cael eu cofrestru gyda鈥檌 gilydd ar yr un teitl.

Sylwer: Mae adran 3(7) o Ddeddf Cofrestru Tir 2002 yn darparu bod modd trin prydlesi o鈥檙 fath fel petaent yn creu un cyfnod di-dor at ddibenion cofrestru gwirfoddol yn unig. Nid oes unrhyw ddarpariaeth bod prydlesi o鈥檙 fath i gael eu trin fel un cyfnod di-dor at ddibenion cofrestru gorfodol.

3.2 Prydlesi amharhaol allan o dir digofrestredig

Gweler adran 3(4) o Ddeddf Cofrestru Tir 2002. Mae鈥檙 ddarpariaeth hon yn newydd o dan Ddeddf Cofrestru Tir 2002.

Gweler Prydlesi amharhaol allan o deitlau cofrestredig neu a roddir am gyfnod o fwy na saith mlynedd allan o dir digofrestredig ar yr hyn sy鈥檔 ffurfio prydles 鈥榓mharhaol鈥, a sut i gyfrif cyfnod y brydles.

Bydd cais gwirfoddol yn cael ei dderbyn, heb ystyried y cyfnod, hynny yw nid oes rhaid i鈥檙 brydles fod am fwy na saith mlynedd (364 wythnos). Fodd bynnag, os yw prydles amharhaol yn cael ei rhoi ar neu ar 么l 13 Hydref 2003, neu drosglwyddiad o brydles amharhaol yn cael ei wneud ar neu ar 么l 13 Hydref 2003, rhaid ei chofrestru os yw鈥檔 dod o fewn adrannau 4(1)(c) a 4(1)(a) o Ddeddf Cofrestru Tir 2002 鈥 gweler Prydlesi newydd a roddir am gyfnod o fwy na saith mlynedd allan o dir digofrestredig a Trosglwyddo neu aseinio prydlesi digofrestredig gyda mwy na saith mlynedd o鈥檙 cyfnod ar 么l.

I gyfrif cyfnod prydles o鈥檙 fath, rhaid lluosi nifer yr wythnosau llawn bob blwyddyn y prydleswyd yr eiddo, gyda nifer y blynyddoedd a roddir.

Os yw鈥檙 cyfanswm yn fwy na saith mlynedd (hy yn fwy na 364 o wythnosau llawn) bydd yn orfodol cofrestru鈥檙 brydles a/neu鈥檙 trosglwyddiad.

4. Sut i gymhwyso Deddf Cofrestru Tir 2002 a Rheolau Cofrestru Tir 2003 鈥 prydlesi nad oes modd eu cofrestru

Mae adran 3(5) o Ddeddf Cofrestru Tir 2002 yn manylu鈥檔 benodol pryd na allwn dderbyn cais i gofrestru ystad brydlesol, hynny yw os yw鈥檙 ystad brydlesol yn breinio ym mherchennog yr ystad (y ceisydd) fel morgeisai, lle mae hawl adbrynu鈥檔 bodoli.

Mae鈥檙 adrannau canlynol yn rhoi manylion yr ystadau prydlesol mewn tir nad oes modd eu cyflwyno i鈥檞 cofrestru.

4.1 Prydlesi a roddir am gyfnod o saith mlynedd neu lai neu lle mai saith mlynedd neu lai yw鈥檙 cyfnod sydd ar 么l

Oni bai eu bod yn dod o dan un o鈥檙 eithriadau isod, sy鈥檔 gofrestradwy waeth beth fo鈥檜 cyfnod, nid yw鈥檙 prydlesi canlynol yn gofrestradwy (Adrannau 3(3), 4(1)(c) a 27(2)(b)(i) o Ddeddf Cofrestru Tir 2002).

(i) Prydlesi o dir cofrestredig neu ddigofrestredig, lle mai 7 mlynedd neu lai yw鈥檙 cyfnod sydd ar 么l ar ddyddiad y grant

(ii) Ystadau prydlesol digofrestredig sy鈥檔 ddarostyngedig i drosglwyddiad neu aseiniad sydd 芒 7 mlynedd neu lai o鈥檙 cyfnod sydd ar 么l ar ddyddiad y gwarediad.

(iii) Ceisiadau am gofrestriad cyntaf gwirfoddol ystad brydlesol lle mai 7 mlynedd neu lai yw鈥檙 rhan o鈥檙 cyfnod sydd ar 么l ar ddyddiad y cais.

Sylwer: Mae鈥檙 canlynol yn eithriadau i hyn ac mae modd cofrestru鈥檙 prydlesi hyn heb ystyried eu cyfnod:

  • prydlesi hawl i brynu, yn unol 芒 Rhan V Deddf Tai 1985
  • prydlesi hawl i brynu a ddiogelwyd yn unol ag adran 171A o Ddeddf Tai 1985
  • prydlesi amharhaol
  • prydlesi rifersiwn a roddir ar neu ar 么l 13 Hydref 2003 sydd i ddod i rym dros dri mis o ddyddiad grant allan o un ai:
    • ystad rydd-ddaliol ddigofrestredig
    • ystad brydlesol ddigofrestredig mewn tir am gyfnod sydd, ar adeg rhoi鈥檙 brydles, 芒 mwy na saith mlynedd ohoni ar 么l
    • deitl cofrestredig

Sylwer: Mae鈥檔 orfodol cofrestru rhai o鈥檙 prydlesi hyn. Gweler Sut i gymhwyso Deddf Cofrestru Tir 2002 a Rheolau Cofrestru Tir 2003 鈥 cofrestru gorfodol i gael rhagor o fanylion.

4.2 Cyfnod prydles yn dechrau dros 21 mlynedd o ddyddiad y brydles

Fel arfer mae prydles sydd 芒 rhent neu bremiwm yn daladwy arni lle bo鈥檙 cyfnod yn dechrau dros 21 mlynedd o ddyddiad y brydles, yn ddi-rym 鈥 gweler adran 149(3) o Ddeddf Cyfraith Eiddo 1925. Felly, nid oes modd cofrestru prydlesi o鈥檙 fath.

4.3 Prydlesi heb unrhyw ddyddiad dechrau pendant

Os nad yw鈥檙 brydles yn cyfeirio at ddyddiad dechrau, byddwn fel rheol yn cymryd (yn absenoldeb tystiolaeth arall) bod y cyfnod yn dechrau ar ddyddiad y brydles.

O ganlyniad, am nad yw cyfnod y brydles yn bendant, nid oes modd cofrestru鈥檙 prydlesi hyn.

4.4 Prydleswr yr un 芒鈥檙 prydlesai

Penderfynodd T欧鈥檙 Arglwyddi na all naill ai unigolyn, na chwmni, greu prydles o blaid yr un unigolyn neu gwmni. Nid oes gan unrhyw ymgais i wneud hynny effaith gyfreithiol (Rye yn erbyn Rye [1962] A C 496). Felly, ni allwn roi unrhyw fath o deitl cofrestredig i brydles o鈥檙 fath.

4.5 Prydlesi Partneriaeth Gyhoeddus-Breifat (PGB)

Prydles PGB yw prydles sy鈥檔 ffurfio cytundeb 鈥榩artneriaeth gyhoeddus-breifat鈥 鈥 gweler adrannau 210 a 211 Deddf Awdurdod Llundain Fwyaf 1999.

Fel arfer, bydd y brydles rhwng London Regional Transport, Transport for London neu un o鈥檌 is-gwmn茂au a chwmni preifat, at ddiben cynnal neu ddarparu rheilffordd, ee rheilffordd danddaearol.

Nid yw prydlesi PGB yn gofrestradwy 鈥 gweler adrannau 90(1), (2) a (3),

Deddf Cofrestru Tir 2002. Maent yn cael eu dosbarthu fel budd sy鈥檔 gor-redeg cofrestriad cyntaf a gwarediadau cofrestredig 鈥 gweler adran 90(5) o Ddeddf Cofrestru Tir 2002.

4.6 Prydlesi yn breinio mewn rhywun fel morgeisai 鈥 hawl adbrynu鈥檔 bodoli

Gweler adran 3(5) o Ddeddf Cofrestru Tir 2002.

Nid oes modd cofrestru prydles sy鈥檔 breinio mewn rhywun fel morgeisai lle mae hawl adbrynu鈥檔 bodoli.

4.7 Tenantiaethau tai cymdeithasol perthnasol

Gweler adrannau 3(4A), 4(5A) a 27(5A) o Ddeddf Cofrestru Tir 2002.

Ni ellir cofrestru tenantiaeth tai cymdeithasol perthnasol (fel y鈥檌 diffiniwyd yn adran 132(1) o Ddeddf Cofrestru Tir 2002).

5. Sut i gymhwyso Deddf Cofrestru Tir 2002 a Rheolau Cofrestru Tir 2003 鈥 nodi prydlesi

Gweler adrannau 32, 33, 34, 37 a 38 o Ddeddf Cofrestru Tir 2002.

Mae adran 32 o Ddeddf Cofrestru Tir 2002 yn gadael i ni nodi prydlesi arbennig ar gyfer yr ystad gofrestredig yr effeithir arni, hynny yw teitl y prydleswr.

5.1 Nodi prydlesi a roddir allan o deitlau cofrestredig ar neu ar 么l 13 Hydref 2003

Pan fydd cais yn cael ei gyflwyno i gofrestru prydles a roddir allan o dir cofrestredig sydd angen ei gofrestru (gweler Sut i gymhwyso Deddf Cofrestru Tir 2002 a Rheolau Cofrestru Tir 2003 鈥 cofrestru gorfodol i gael rhagor o fanylion) nid oes angen unrhyw gais i nodi鈥檙 brydles ar deitl cofrestredig y prydleswr. Bydd rhybudd yn cael ei gofnodi ohono鈥檌 hun yn nheitl y prydleswr gan Gofrestrfa Tir EF, yn unol ag adran 38 o Ddeddf Cofrestru Tir 2002.

5.2 Nodi prydlesi yn uwch deitlau cofrestredig prydleswyr yn dilyn cofrestriad cyntaf

Gweler rheol 37 o Reolau Cofrestru Tir 2003.

Bydd cais i gofrestru prydles oedd naill ai:

  • heb ei rhoi allan o ystad gofrestredig
  • wedi ei rhoi cyn dechrau Deddf Cofrestru Tir 2002
  • nad oedd yn orfodol ei chofrestru鈥檔 flaenorol (ee prydles o fwy na saith mlynedd ond am 21 mlynedd neu lai)

yn cael ei drin fel cais am gofrestriad cyntaf.

Ar yr amod bod modd nodi鈥檙 brydles 鈥 gweler Prydlesi na allwn eu nodi 鈥 bydd Cofrestrfa Tir EF yn nodi鈥檙 brydles ohoni鈥檌 hun yn uwch deitl cofrestredig y prydleswr (os na chafodd ei nodi eisoes), yn amodol ar gyflwyno rhybudd i鈥檙 prydleswr 鈥 gweler rheol 37(3) o Reolau Cofrestru Tir 2003. Os yw cydsyniad y prydleswr yn cael ei gyflwyno gyda鈥檙 cais ni fydd angen i ni gyflwyno rhybudd i鈥檙 prydleswr.

5.3 Nodi prydlesi am fwy na thair blynedd

Os nad yw rhybudd yn cael ei wneud ohono鈥檌 hun yn nheitl y prydleswr o dan adran 38 o Ddeddf Cofrestru Tir 2002 neu reol 37(3) o Reolau Cofrestru Tir 2003 mae modd gwneud cais i gofnodi rhybudd:

  • os yw鈥檙 brydles yn cael ei rhoi am gyfnod o fwy na thair blynedd o ddyddiad y rhoi
  • nad yw鈥檔 berthnasol i ymddiried tir neu setliad o dan Ddeddf Tir Setledig 1925

Gweler adrannau 32, 33 a 34 o Ddeddf Cofrestru Tir 2002.

Gweler Sut i gymhwyso Deddf Cofrestru Tir 2002 a Rheolau Cofrestru Tir 2003 鈥 cofrestru gorfodol, i gael manylion prydlesi sy鈥檔 rhaid eu cofrestru.

Gweler Nodi prydlesi i gael manylion ar sut i wneud cais.

Mae adran 37 o Ddeddf Cofrestru Tir 2002 hefyd yn caniat谩u i Gofrestrfa Tir EF nodi prydlesi o fwy na thair blynedd ond nid dros saith mlynedd mewn uwch deitl cofrestredig, er na fydd y brydles ei hun yn gallu cael cofrestriad safonol.

5.4 Prydlesi na allwn eu nodi

Gweler adran 33 o Ddeddf Cofrestru Tir 2002.

Ni allwn nodi鈥檙 canlynol yn y gofrestr. Prydlesi a:

  • roddwyd am gyfnod o dair blynedd neu lai 鈥 ac nad oes angen iddynt gael cofrestriad safonol 鈥 gweler adran 33(b) o Ddeddf Cofrestru Tir 2002
  • prydlesi Partneriaeth Gyhoeddus-Breifat 鈥 gweler adran 90(4) o Ddeddf Cofrestru Tir 2002
  • tenantiaethau tai cymdeithasol perthnasol 鈥 gweler adran 33(ba) o Ddeddf Cofrestru Tir 2001

6. Sut i gymhwyso Deddf Cofrestru Tir 2002 a Rheolau Cofrestru Tir 2003: a gwneud ceisiadau i Gofrestrfa Tir EF

Fel rheol, mae dogfennau gwreiddiol yn ofynnol dim ond os yw eich cais am gofrestriad cyntaf.

Hyd at Hydref 2024, gall trawsgludwr, fodd bynnag, wneud cais am gofrestriad cyntaf ar sail cop茂au ardystiedig o weithredoedd a dogfennau yn unig. Gweler cyfarwyddyd ymarfer 1: cofrestriadau cyntaf 鈥 Ceisiadau a gyflwynir gan drawsgludwyr 鈥 derbyn cop茂au ardystiedig o weithredoedd am wybodaeth am hyn.

Os nad yw eich cais am gofrestriad cyntaf, byddwch yn gallu ardystio unrhyw ddogfennau wedi eu sganio trwy gadarnhau eu bod yn gopi gwir o鈥檙 gwreiddiol gan ddefnyddio鈥檙 datganiadau ardystio sydd ar gael wrth lanlwytho gweithredoedd neu ddogfennau i鈥檔 Gwasanaethau Digidol.

Fodd bynnag, byddwn yn parhau i ddychwelyd unrhyw gop茂au gwreiddiol o dystysgrifau marwolaeth neu grantiau profiant atoch.

6.1 Cofrestriad cyntaf

Dylai perchennog yr ystad neu eu holynydd yn y teitl wneud cais am gofrestriad cyntaf 鈥 gweler adran 6(1) o Ddeddf Cofrestru Tir 2002.

Y cyfnod ar gyfer cofrestru yw dau fis o ddyddiad y weithred sy鈥檔 ennyn cofrestriad 鈥 gweler adrannau 6(4) a (5) o Ddeddf Cofrestru Tir 2002.

Rhaid cyflwyno ceisiadau ar ffurflen FR1 鈥 gweler rheol 23(1) o Reolau Cofrestru Tir 2003.

Mae rheol 24 o Reolau Cofrestru Tir 2003 yn rhoi manylion beth sydd i gael eu cynnwys gyda chais am gofrestriad cyntaf, hynny yw:

  • manylion digonol, trwy gynllun neu fel arall, fel bod modd dynodi鈥檙 tir yn eglur ar fap yr Arolwg Ordnans
  • y brydles (y gwreiddiol neu gopi ardystiedig 鈥 gweler uchod am wybodaeth am geisiadau a gyflwynir gan drawsgludwyr 鈥 derbyn cop茂au ardystiedig o weithredoedd)
    • Sylwer 1: Os oes cynllun, neu fanylion digonol i nodi鈥檙 tir, yn cael eu cynnwys yn y brydles, ni fydd angen cynllun ychwanegol
    • Sylwer 2: Os yw鈥檙 brydles yn brydles amharhaol, bydd gofyn cael copi o unrhyw galendr 鈥榗yfnodrannu鈥 yn diffinio鈥檙 wythnosau y cyfeiriwyd atynt, os nad yw yn y brydles
  • tystiolaeth y bodlonwyd gofynion tystysgrif Treth Dir y Dreth Stamp (TDDS) neu Dystysgrif Trafodiadau Tir (TTT)

  • holl weithredoedd a dogfennau鈥檔 ymwneud 芒鈥檙 teitl sydd o dan reolaeth y ceisydd

Sylwer: Os yw鈥檙 cais am deitl prydlesol llwyr yn ffurflen FR1 ac nad yw tystiolaeth yr uwch deitl(au) yn cael ei chyflwyno, byddwn yn cofrestru teitl prydlesol da yn unig ar gyfer y ceisydd. Ni fyddwn yn gwneud ymholiad am y dystiolaeth hon.

  • rhestr o鈥檙 holl ddogfennau a ddanfonwyd yn ddyblyg ar ffurflen DL.

I gael gwybodaeth fwy cyffredinol am gyflwyno ceisiadau am gofrestriad cyntaf gweler cyfarwyddyd ymarfer 1: cofrestriadau cyntaf.

Mae cyngor ynghylch:

  • a oes yn rhaid hysbysu Cyllid a Thollau EF (CThEF) neu Awdurdod Refeniw Cymru (ARC) am drafodiad
  • a yw trafodiad yn eithriedig o TTTS neu TTT (megis arwystl cyfreithiol)
  • a yw trafodiad y tu allan i gwmpas TTTS neu TTT

ar gael oddi wrth:

  • ar gyfer TTTS, llinell gymorth treth stampiau CThEF ar 0300 200 3510, sydd ar agor rhwng 8.30am a 5pm dydd Llun i ddydd Gwener ac eithrio gwyliau cyhoeddus neu o wefan treth stampiau CThEF
  • ar gyfer TTT, canolfan gwasanaeth cwsmeriaid ARC ar 03000 254 000, sydd ar agor rhwng 9.30am a 5.30pm dydd Llun i ddydd Gwener ac eithrio gwyliau cyhoeddus neu o wefan ARC

Os yw鈥檙 brydles yn cael ei rhoi i ddau neu ragor o bobl a鈥檌 bod naill ai heb gynnwys manylion, neu鈥檔 cynnwys gwybodaeth groes i鈥檞 gilydd, ynghylch a oes angen cyfyngiad Ffurf A (gweler Atodlen 4 o Reolau Cofrestru Tir 2003), byddwn yn cofnodi cyfyngiad ar Ffurf A yn ddiofyn. Os yw鈥檙 brydles yn cael ei rhoi ar neu ar 么l 19 Mehefin 2006 ac yn cynnwys y cymalau penodedig, mae datganiad ymddiried yn rhan o gymal LR14. I gael rhagor o wybodaeth, gweler cyfarwyddyd ymarfer 24: ymddiriedau tir preifat.

Rhaid gwneud cais am unrhyw gyfyngiadau, heblaw cyfyngiad Ffurf A, ar ffurflen RX1 鈥 rheol 92 o Reolau Cofrestru Tir 2003. I gael rhagor o wybodaeth, gweler cyfarwyddyd ymarfer 19: rhybuddion, cyfyngiadau a gwarchod buddion trydydd parti ar y gofrestr. Nid oes modd gwneud cais am gyfyngiad mewn prydles. Fodd bynnag, o 9 Ionawr 2006, mae modd defnyddio prydles yn cynnwys cymalau LR1 i LR14 Atodlen 1A o Reolau Cofrestru Tir 2003, yng nghymal LR13, i wneud cais i gofnodi cyfyngiad ar ffurf safonol. Bydd hyn yn cynnwys prydlesi cymalau penodedig a roddir ar neu ar 么l 19 Mehefin 2006. Rhaid gwneud cais am gyfyngiad ansafonol ar ffurflen RX1 bob amser. I gael rhagor o wybodaeth, gweler cyfarwyddyd ymarfer 64: prydlesi cymalau penodedig 鈥 5.13 LR13.

Bydd cofrestr brydlesol yn cynnwys manylion digonol o鈥檙 brydles sy鈥檔 cael ei chofrestru i alluogi ei dynodi 鈥 gweler rheol 6 o Reolau Cofrestru Tir 2003. Ni fydd manylion o鈥檙 fath mwyach yn cynnwys unrhyw gyfeiriad at y rhent sy鈥檔 daladwy o dan brydles.

6.2 Prydlesi newydd allan o deitl cofrestredig

I wneud cais, dylid dewis 鈥楶rydles newydd鈥 a lanlwytho copi ardystiedig o鈥檙 brydles wreiddiol.

Rhaid cynnwys y ffi briodol o dan y Gorchymyn Ffi Cofrestru Tir cyfredol gyda鈥檙 cais (gweler Cofrestrfa Tir EF: ffioedd Gwasanaethau Cofrestru.

Fel arall, os oes angen ichi gyflwyno cais ar bapur, rhaid cyflwyno鈥檙 ceisiadau ar ffurflen AP1 鈥 rheol 13 o Reolau Cofrestru Tir 2003.

Os rhoddwyd y brydles ar neu ar 么l 19 Mehefin 2006, rhaid i鈥檙 brydles fod yn brydles cymalau penodedig. Gweler cyfarwyddyd ymarfer 64: prydlesi cymalau penodedig i gael rhagor o wybodaeth.

Rhaid anfon tystiolaeth y bodlonwyd gofynion TTTS neu TTT gyda鈥檙 brydles.

Os cyflwynir y brydles i鈥檞 chofrestru gan drawsgludwr sy鈥檔 cynrychioli鈥檙 rhoddwr benthyg yn unig, dylid lanlwytho cadarnhad ysgrifenedig gan y trawsgludwr sy鈥檔 cynrychioli鈥檙 tenant arnom yn datgan:

  • y cyfeiriad ar gyfer gohebu i鈥檞 gofnodi ar y gofrestr; a
  • pe bai鈥檙 cais yn cael ei gyflwyno ganddo ar ran y tenant, byddai鈥檔 ddigon bodlon y gallai ddarparu鈥檙 cadarnhad hunaniaeth angenrheidiol sy鈥檔 ofynnol gan baneli 12 a 13 ffurflen AP1

Os oes morgais wedi ei gofrestru ar deitl y landlord, bydd angen i chi amg谩u cydsyniad y morgeisiai. Mae cydsyniad yn ofynnol bob amser lle ceir hefyd cyfyngiad o blaid y rhoddwr benthyg ar deitl y landlord sy鈥檔 鈥榙al鈥 cais y brydles. Fel arall, os na lanlwythir cydsyniad, byddwn yn gwneud y cofnod canlynol yng nghofrestr eiddo鈥檙 teitl newydd:

鈥淢ae鈥檙 teitl i鈥檙 brydles, yn ystod bodolaeth yr arwystl dyddiedig 鈥 o blaid 鈥 sy鈥檔 effeithio ar deitl y landlord (ac i鈥檙 graddau a ganiateir gan y gyfraith, unrhyw arwystl sy鈥檔 disodli neu鈥檔 amrywio鈥檙 arwystl hwn neu unrhyw arwystl pellach o ran yr holl swm neu ran ohono a sicrhawyd gan yr arwystl hwn, neu ran ohono), yn ddarostyngedig i unrhyw hawliau a allai fod wedi codi oherwydd absenoldeb cydsyniad yr arwystlai, oni bai bod y brydles wedi ei hawdurdodi gan adran 99 o Ddeddf Cyfraith Eiddo 1925.鈥

Os mai prydlesol yw teitl y landlord, lanlwythwch gydsyniad unrhyw uwch landlord, os oes angen cydsyniad o鈥檙 fath ar yr uwch brydles. Pan na fydd cydsyniad yr uwch landlord yn cael ei lanlwytho, byddwn yn gwneud y cofnod canlynol yng nghofrestr eiddo鈥檙 teitl newydd oni bai bod trawsgludwr yn ardystio bod y brydles newydd yn dod o fewn categori a ganiateir ac nad yw wedi ei dal gan delerau鈥檙 cymal dieithrio yn yr uwch brydles:

鈥淣id yw鈥檙 cofrestrydd wedi gweld unrhyw gydsyniad i roi鈥檙 isbrydles hon a allai fod wedi bod yn ofynnol gan yr uwch brydles o鈥檙 hon y cafodd ei rhoi.鈥

Bydd cofrestr brydlesol yn cynnwys manylion digonol o鈥檙 brydles sy鈥檔 cael ei chofrestru i alluogi ei dynodi 鈥 gweler rheol 6 o Reolau Cofrestru Tir 2003. Ni fydd manylion o鈥檙 fath mwyach yn cynnwys unrhyw gyfeiriad at y rhent sy鈥檔 daladwy o dan brydles.

Os yw鈥檙 brydles yn cael ei rhoi i ddau neu ragor o bobl a鈥檌 bod naill ai heb gynnwys manylion, neu鈥檔 cynnwys gwybodaeth groes i鈥檞 gilydd, ynghylch a oes angen cyfyngiad Ffurf A (gweler Atodlen 4 o Reolau Cofrestru Tir 2003), byddwn yn cofnodi cyfyngiad ar Ffurf A yn ddiofyn. Os yw鈥檙 brydles yn brydles cymalau penodedig mae datganiad ymddiried yn rhan o gymal LR14. I gael rhagor o wybodaeth, gweler cyfarwyddyd ymarfer 24: ymddiriedau tir preifat.

Rhaid gwneud cais am unrhyw gyfyngiadau, heblaw cyfyngiad Ffurf A, ar ffurflen RX1 鈥 rheol 92 o Reolau Cofrestru Tir 2003. I gael rhagor o wybodaeth, gweler cyfarwyddyd ymarfer 19: rhybuddion, cyfyngiadau a gwarchod buddion trydydd parti ar y gofrestr. Mae modd defnyddio prydles yn cynnwys cymalau LR1 i LR14 Atodlen 1A o Reolau Cofrestru Tir 2003, yng nghymal LR13, i wneud cais i gofnodi cyfyngiad ar ffurf safonol. Bydd hyn yn cynnwys prydlesi cymalau penodedig a roddir ar neu ar 么l 19 Mehefin 2006. Rhaid dal i ddefnyddio ffurflen RX1 i wneud cais i gofnodi cyfyngiad sydd yn unrhyw brydles arall, neu i gofnodi cyfyngiad ar ffurf ansafonol. I gael rhagor o wybodaeth, gweler cyfarwyddyd ymarfer 64: prydlesi cymalau penodedig 鈥 5.13 LR13.

6.3 Nodi prydlesi

Gweler adrannau 33, 34 a 35 Deddf Cofrestru Tir 2002.

Sylwer: Ni fydd cais i nodi prydles fel rhybudd a gytunwyd neu rybudd unochrog yn bodloni鈥檙 gofynion cofrestru ar gyfer hawddfreintiau cyfreithiol. Os yw鈥檙 brydles yn cynnwys hawddfreintiau, dylid gwneud cais i gofrestru鈥檙 hawddfreintiau yn unol 芒 chyfarwyddyd ymarfer 62: hawddfreintiau 鈥 5.2 Hawddfreintiau mewn prydlesi digofrestredig.

6.3.1 Rhybuddion a gytunwyd

Os nad yw prydles yn cael ei nodi ohoni鈥檌 hun o dan adran 38 o Ddeddf Cofrestru Tir 2002 neu reol 37 o Reolau Cofrestru Tir 2003, ac nad yw wedi ei hatal rhag cael ei nodi (gweler Prydlesi na allwn eu nodi), mae modd i鈥檙 canlynol wneud cais i gofnodi rhybudd a gytunwyd yn y gofrestr yr effeithir arni gan y budd:

  • y sawl sydd 芒 hawl i fantais y budd
  • perchennog cofrestredig y tir lle mae鈥檙 rhybudd i gael ei gofnodi
  • rywun gyda hawl i鈥檞 gofrestru fel y cyfryw berchennog, er enghraifft cynrychiolydd personol unig berchennog cofrestredig

I wneud cais, gwnewch gais yn erbyn y teitl(au) yr effeithir arnynt a chynnwys cais am 鈥榬ybudd a gytunwyd鈥 yn eich cais a lanlwytho ffurflen AN1.

Dylai鈥檙 canlynol gael eu cynnwys gyda chais o鈥檙 fath:

  • copi ardystiedig o鈥檙 brydles wreiddiol neu wrthran prydles
  • tystiolaeth y bodlonwyd gofynion TTTS neu TTT

Sylwer: Cyn i ni allu nodi unrhyw drafodiad tir fel rhybudd a gytunwyd neu rybudd unochrog, mae鈥檔 rhaid i Gofrestrfa Tir EF sicrhau bod y dystysgrif TTTS briodol neu TTT wedi ei chyflwyno gyda鈥檙 cais lle bo hyn yn ofynnol. Mae hyn yn ofyniad statudol yn 么l adran 79(1) o Ddeddf Cyllid 2003 ac adran 65(1) o Ddeddf Treth Trafodiadau Tir a Gwrthweithio Osgoi Trethi Datganoledig (Cymru) 2017. Gweler Cofrestriad cyntaf i gael manylion.

  • os yw鈥檙 cais gan rywun gyda hawl i鈥檞 gofrestru fel perchennog, tystiolaeth ddigonol i鈥檔 hargyhoeddi o鈥檜 budd
  • os nad yw鈥檙 cais yn cael ei wneud gan y perchennog cofrestredig neu rywun gyda hawl i鈥檞 gofrestru fel y cyfryw berchennog, naill ai gydsyniad y cyfryw berson, neu dystiolaeth ddigonol i ddarbwyllo鈥檙 cofrestrydd o ddilysrwydd y cais
  • unrhyw gydsyniadau cyfyngwyr priodol

I gael rhagor o fanylion gweler cyfarwyddyd ymarfer 19: rhybuddion, cyfyngiadau a gwarchod buddion trydydd parti ar y gofrestr.

6.3.2 Rhybuddion unochrog

Gall fod modd gwneud cais i gofnodi rhybudd unochrog ar deitl y prydleswr pan nad oes modd cofnodi rhybudd a gytunwyd.

I wneud cais, gwnewch gais yn erbyn y teitl(au) yr effeithir arnynt a chynnwys cais am 鈥榬ybudd unochrog鈥 yn eich cais a lanlwytho ffurflen UN1.

I gael rhagor o fanylion gweler cyfarwyddyd ymarfer 19: rhybuddion, cyfyngiadau a gwarchod buddion trydydd parti ar y gofrestr.

6.3.3 Prydlesi a chanddynt lai na blwyddyn ar 么l

Ni fyddwn yn nodi prydlesi a chanddynt lai na blwyddyn ar 么l. Mae hyn oherwydd, ym marn y cofrestrydd, bydd cofnodi rhybudd am brydles o鈥檙 fath yn y gofrestr yn debygol o beri anghyfleustra i Gofrestrfa Tir EF, a鈥檔 cwsmeriaid oherwydd y byddai鈥檔 rhaid gwneud cais ymhen blwyddyn i鈥檞 dynnu ymaith.

6.4 Gweithredoedd amrywio

6.4.1 Amrywiad prydles gofrestredig

Wrth gyflwyno cais i gofrestru amrywiad prydles pan fo teitl y prydlesai yn gofrestredig, bydd yn briodol fel arfer i wneud y cais o dan reol 129 o Reolau Cofrestru Tir 2003. I wneud cais, dylid cynnwys y trafodiad 鈥榞weithred amrywio prydles鈥 yn eich cais a lanlwytho鈥檙 dystiolaeth y cyfeirir ati isod.

Os yw鈥檙 weithred amrywio yn estyn y cyfnod neu鈥檙 brydes, gweler Amrywio cyfnod neu stent.

O dan reol 129 o Reolau Cofrestru Tir 2003 rhaid i chi ddarparu tystiolaeth ddigonol i ddangos bod gan yr amrywiad effaith yn y gyfraith neu. Rhaid i chi, felly, lanlwytho:

  • y weithred amrywio, a
  • chydsyniad(au) unrhyw arwystlai neu gyfyngwr os oes angen un, neu
  • lle bo teitl y prydleswr yn ddigofrestredig 鈥 tystiolaeth o deitl y prydleswr, ac
  • unrhyw dystiolaeth arall i ddangos bod gan yr amrywiad effaith yn y gyfraith, megis tystiolaeth o newid enw un o鈥檙 part茂on os nad yw鈥檙 enw鈥檙 un fath 芒鈥檙 un sydd ar y gofrestr

Os ydym yn fodlon bod gan yr amrywiad effaith yn y gyfraith byddwn yn gwneud cofnod yn ymwneud 芒鈥檙 weithred yng nghofrestr eiddo teitl y prydlesai. Byddwn hefyd yn cofnodi rhybudd yn nheitl prydleswr, heb i gais penodol gael ei wneud am rybudd a gytunwyd o ran teitl y prydleswr.

Sylwer: Os nad yw cydsyniad yr arwystlai鈥檔 cael ei gyflwyno pan fo鈥檔 ofynnol, caiff y canlynol ei ychwanegu at gofnod cofrestr y teitlau perthnasol:

鈥楴ODYN: Nid oedd perchennog yr arwystl cofrestredig dyddiedig [鈥 [o rif teitl 鈥 y landlord/tenant] yn rhan o鈥檙 weithred ac ni chyflwynwyd tystiolaeth o鈥檌 gydsyniad 芒鈥檙 weithred i鈥檙 cofrestrydd.鈥

6.4.2 Amrywio prydles ddigofrestredig

Os yw rhybudd prydles ddigofrestredig yn cael ei gofnodi yn nheitl prydleswr, mae modd gwneud cais i gofnodi rhybudd o ran amrywio鈥檙 brydles. Fel arfer, dylid gwneud cais o鈥檙 fath am rybudd a gytunwyd, os oes modd darparu鈥檙 weithred amrywio a bod y brydles wedi ei gwarchod eisoes fel rhybudd a gytunwyd. I wneud cais, dylid cynnwys y trafodiad 鈥榞weithred amrywio prydles 鈥 rhybudd a gytunwyd鈥 yn eich cais a lanlwytho ffurflen AN1.

Fodd bynnag, gall fod yn briodol o dan rai amgylchiadau i wneud cais, er enghraifft os yw鈥檙 brydles wedi ei gwarchod eisoes trwy rybudd unochrog ac nad oes modd darparu鈥檙 brydles neu/na鈥檙 weithred amrywio. I wneud cais, dylid cynnwys y trafodiad 鈥榞weithred amrywio prydles 鈥 rhybudd a gytunwyd鈥 yn eich cais a lanlwytho ffurflen UN1.

I gael rhagor o fanylion gweler, cyfarwyddyd ymarfer 19: rhybuddion, cyfyngiadau a gwarchod buddion trydydd parti ar y gofrestr.

Sylwer lle y gwneir cais am rybudd a gytunwyd neu rybudd unochrog yn dilyn gweithred amrywio, mae modd gwneud y cais o ran teitl y prydlesai yn unig. Mae hyn oherwydd, o dan adran 32(1) o Ddeddf Cofrestru Tir 2002, cofnod yn y gofrestr 鈥渙 ran baich budd sy鈥檔 effeithio ar ystad gofrestredig鈥 yw rhybudd. Mae鈥檔 amlwg mai budd sy鈥檔 faich ar ystad gofrestredig y prydlesai yw鈥檙 brydles ac felly gall fod yn destun rhybudd yn nheitl y prydlesai; gellir dadlau y gellir nodi unrhyw weithred amrywio hefyd am fod y cofnod wedyn 鈥渙 ran鈥 y baich hwn. Ond nid budd sy鈥檔 effeithio ar ystad y prydlesai yw鈥檙 brydles: eu hystad ydyw. Felly ni all y brydles fod yn destun rhybudd yn nheitl y prydlesai; ac o ganlyniad, ni all y weithred amrywio fod yn destun rhybudd o鈥檙 fath.

6.4.3 Cais i nodi amrywiad lle nad yw鈥檔 glir bod yr amrywiad yn effeithiol yn y gyfraith

Lle bo鈥檙 brydles wedi ei chofrestru鈥檔 safonol ond ni allwch ddarparu tystiolaeth ddigonol i fodloni鈥檙 cofrestrydd bod yr amrywiad yn effeithiol yn y gyfraith, gall fod yn briodol gwneud cais am rybudd a gytunwyd neu rybudd unochrog. I gael rhagor o fanylion gweler cyfarwyddyd ymarfer 19: rhybuddion, cyfyngiadau a gwarchod buddion trydydd parti ar y gofrestr.

Sylwer: Os yw鈥檙 weithred amrywio yn cynnwys hawddfreintiau, ni fydd y rhain yn weithredol yn y gyfraith nes bydd cofnodion yn ymwneud 芒 baich a budd yr hawddfraint yn cael eu cofnodi yn y ddau deitl cofrestredig 鈥 gweler adran 27(1) a pharagraff 7 Atodlen 2 i Ddeddf Cofrestru Tir 2002. Gweler cyfarwyddyd ymarfer 62: hawddfreintiau.

Sylwer lle y gwneir cais am rybudd a gytunwyd neu rybudd unochrog yn dilyn gweithred amrywio, mae modd gwneud y cais o ran teitl y prydlesai yn unig. Mae hyn oherwydd, o dan adran 32(1) o Ddeddf Cofrestru Tir 2002, cofnod yn y gofrestr 鈥渙 ran baich budd sy鈥檔 effeithio ar ystad gofrestredig鈥 yw rhybudd. Mae鈥檔 amlwg mai budd sy鈥檔 faich ar ystad gofrestredig y prydlesai yw鈥檙 brydles ac felly gall fod yn destun rhybudd yn nheitl y prydlesai; gellir dadlau y gellir nodi unrhyw weithred amrywio hefyd am fod y cofnod wedyn 鈥渙 ran鈥 y baich hwn. Ond nid budd sy鈥檔 effeithio ar ystad y prydlesai yw鈥檙 brydles: eu hystad ydyw. Felly ni all y brydles fod yn destun rhybudd yn nheitl y prydlesai; ac o ganlyniad, ni all y weithred amrywio fod yn destun rhybudd o鈥檙 fath.

6.4.4 Amrywio cyfnod neu stent

Er ei bod yn glir yn y gyfraith nad oes modd estyn cyfnod prydles trwy weithred, mae gweithredoedd amrywio i鈥檞 gweld yn aml sy鈥檔 honni eu bod naill ai:

  • yn estyn hyd prydles
  • yn ehangu鈥檙 tir a brydleswyd

Dylid osgoi defnyddio gweithred amrywio o dan y fath amgylchiadau.

Fodd bynnag, os caiff y gweithredoedd hyn eu cyflwyno i鈥檞 cofrestru, byddwn yn eu trin fel pe baent yn ildio鈥檙 hen brydles ar unwaith ac yn rhoi prydles newydd.I gael rhagor o fanylion ar sut i wneud cais, gweler cyfarwyddyd ymarfer 28: estyn prydlesi.

I gael cyfarwyddyd ar sut i unioni鈥檙 stent a brydlesir neu hyd y cyfnod, gweler cyfarwyddyd ymarfer 68: gweithredoedd newid sy鈥檔 peri gwarediadau tir cofrestredig 鈥 4.4 Prydlesi: Prydlesu鈥檙 stent neu鈥檙 cyfnod anghywir.

7. Ceisiadau gwasanaeth rhagarweiniol

7.1 Cofrestriad cyntaf

I gael manylion pellach gweler:

Sylwer: Os nad oes angen darpariaethau indemniad arnoch o ran chwiliad o鈥檙 map mynegai, gallech ystyried defnyddio MapSearch. Mae鈥檙 gwasanaeth hwn ar gael yn ddi-d芒l i gwsmeriaid e-wasanaethau Busnes sydd 芒 mynediad i鈥檙 porthol ac mae鈥檔 darparu canlyniadau chwilio ar unwaith.

7.2 Prydles allan o deitl cofrestredig

I gael manylion pellach gweler:

Sylwer: Os ydych yn cyflwyno chwiliad swyddogol o ran sy鈥檔 effeithio ar brydles amharhaol, sicrhewch eich bod yn cynnwys manylion unrhyw gyfnod arbennig yn ogystal 芒 manylion yr eiddo, ee 鈥楻handy 6 ar gyfer Wythnos 27鈥.

8. Pethau i鈥檞 cofio

Pethau i鈥檞 cofio er mwyn gwella ansawdd y cais ac osgoi anfon ymholiadau.

Os ydych yn gwneud cais i nodi prydles sy鈥檔 cynnwys hawddfreintiau, dylid cynnwys cais hefyd i gofrestru鈥檙 hawddfraint, fel y gwelir yng nghyfarwyddyd ymarfer 62: hawddfreintiau 鈥 4.2 Hawddfreintiau mewn prydlesi digofrestredig.

Gwnewch yn siwr eich bod wedi:

  • cyflwyno鈥檙 cais fel y math cywir
    • ar gyfer cofrestriad cyntaf, llenwi ffurflen FR1 鈥 gweler cyfarwyddyd ymarfer 1: cofrestriadau cyntaf
    • i gofrestru prydles newydd allan o deitl cofrestredig, dylid dewis cais 鈥榩rydles newydd鈥
    • i nodi prydles allan o deitl cofrestredig, gwnewch gais i ddiweddaru teitl sy鈥檔 bodoli. Gweler Nodi prydlesi am fanylion pellach
  • cyflwyno鈥檙 cais ar y ffurflen gywir
  • cyflwyno unrhyw gydsyniadau gofynnol
    • cofrestriad cyntaf 鈥 lle bo鈥檙 teitl rifersiwn yn gofrestredig ac y ceisiwyd teitl prydlesol llwyr
    • prydles allan o deitl cofrestredig 鈥 cydsyniadau o ran unrhyw gyfyngiadau yn y gofrestr perchnogaeth neu arwystlon yng nghofrestr arwystlon teitl y prydleswr. Os mai prydlesol yw teitl y landlord 鈥 ystyriwch, a oes yn rhaid iddo gael cydsyniad ei landlord o dan delerau鈥檙 brydles?
  • prydles amharhaol neu gyfnodrannu 鈥 oes copi o鈥檙 calendr cyfnodrannu yn y brydles, neu oes angen i chi gyflwyno un ar wah芒n?
  • cyflwyno copi ardystiedig o鈥檙 brydles
  • cyflwyno ffurflen RX1 os ydych yn gwneud cais am unrhyw gyfyngiadau
  • lanlwytho ffurflen RX1 neu LR13 wedi ei gwblhau os ydych yn gwneud cais am unrhyw gyfyngiadau. Gweler cyfarwyddyd ymarfer 19: rhybuddion, cyfyngiadau a gwarchod buddion trydydd parti.
  • gwirio鈥檙 manylion clerigol yn yr holl ffurflenni a gweithredoedd (yn enwedig arwystlon a morgeisi) gan dalu sylw arbennig i鈥檙 holl ddyddiadau, disgrifiadau eiddo, rhifau teitl ac enwau llawn part茂on, yn enwedig lle maent yn ymddangos mewn mwy nag un weithred.

Dim ond gwybodaeth ffeithiol a chyngor diduedd ynghylch ein gweithdrefnau rydym yn eu darparu. Darllenwch ragor am y cyngor rydym yn ei roi.