Gwybodaeth Rheoli hawliadau gwasanaeth ceisiadau Camweinyddu Cyfiawnder (MOJAS)
Diweddarwyd 7 Awst 2025
Yn berthnasol i Loegr a Chymru
1. Ystadegau Camweinyddu Cyfiawnder:
1.1 Cyflwyniad
Mae gan yr Ysgrifennydd Gwladol ddyletswydd statudol i benderfynu pa un ai i ddyfarnu iawndal i rhywun sydd wedi dioddef camweinyddu cyfiawnder yng Nghymru a Lloegr, yn unol 芒鈥檙 prawf a nodwyd yn adran 133rDeddf Camweinyddu Cyfiawnder 1988.聽
Nid oes hawl awtomatig i iawndal ac un llwybr yn unig yw鈥檙 Gwasanaeth Ceisiadau Camweinyddu Cyfiawnder ble gall unigolyn dderbyn iawndal ar gyfer euogfarn ar gam, gydag opsiynau eraill yn cynnwys gwneud hawliad sifil. Mae fwy o wybodaeth am wneud cais am iawndal ar gael yn
Mae鈥檙 adroddiad hwn yn rhoi trosolwg o geisiadau a dderbyniwyd a phob penderfyniad a wnaed ar geisiadau yn y cyfnod rhwng Ebrill 2016 a Mawrth 2025. Nid yw data o flynyddoedd blaenorol wedi鈥檌 gynnwys gan nad oedd yn cael ei gasglu鈥檔 gyson, sy鈥檔 golygu nad yw鈥檔 cymharu鈥檔 uniongyrchol gyda鈥檙 cyfnodau diweddaraf. Dylai鈥檙 wybodaeth a鈥檙 data a gyflwynir yma ac yn y dogfennau atodol (ar gael yma: Gwybodaeth am reoli hawliadau -Gwasanaeth Ceisiadau Camgweinyddu Cyfiawnder iscarriage of Justice application service (MOJAS) - 天美影院) gael ei hystyried fel gwybodaeth reoli a gyflwynir i roi un fersiwn gydlynol o鈥檙 ystadegau hyn.
Bydd rhai ceisiadau o reidrwydd yn dal ar y gweill ar y pwynt y cafodd yr ystadegau eu coladu ar gyfer eu cyhoeddi ac felly ni fydd pob cais a gasglwyd yn y data wedi cwblhau pob cam o鈥檙 broses.
1.2 Rhesymeg dros gyhoeddi
Mae鈥檙 cyhoeddiad hwn yn rhoi trosolwg o ystadegau ar geisiadau a dderbyniwyd a phob penderfyniad a wnaed ar gyfer camweinyddu cyfiawnder o Ebrill 2016.聽 Mae data ar gyfer Ebrill 2024 i Mawrth 2025 wedi鈥檌 ychwanegu i鈥檙 dilyniant data a gyhoeddwyd yn flaenorol. 聽聽
Mae鈥檙 adran yn cyhoeddi鈥檙 ffigyrau yn dilyn diddordeb y cyhoedd yn ypwnc a cheisiadau a wnaed yn dilyn sylw yn y cyfryngau. Mae cyhoeddi鈥檙 ystadegau hyn yn darparu set cydlynol o ddata ar gael i鈥檙 cyhoedd. Bydd 聽
y cyhoeddiad yn rhoi mynediad cyfartal yn unol 芒鈥檙 data y gofynnir amdano gan y cyhoedd a gyda鈥檙 Cod Ymarfer ar gyfer Ystadegau sy鈥檔 nodi, 鈥淒ylai ystadegau a data fod ar gael i bawb, dim eu rhoi i rai pobl cyn eraill.鈥
1.3 1.3 Sylw
Mae鈥檙 adroddiad yn ymwneud 芒鈥檙 blynyddoedd ariannol o 2016/17 i 2024/25. Nid yw data o flynyddoedd blaenorol wedi鈥檌 gynnwys gan na chasglwyd yn gyson ac nid yw ansawdd y data yn ddigonol ar gyfer ei gyhoeddi. Mae鈥檙 adroddiad yn cynnwys siwrnai achosion iawndal, y cyfanswm a dalwyd a鈥檙 amser a gymerwyd i gyrraedd camau allweddol:
- Derbyniwyd cais
- Cais wedi鈥檌 asesu neu ei wrthod yn ystod brysbennu
- Gwnaed penderfyniad i ganiat谩u neu i wrthod
- Asesiad annibynnol o Quantum
- Talwyd dyfarniad
1.4 Crynodeb o ganfyddiadau
Yn 2024/25:
-
Derbyniwyd 103 o geisiadau ar gyfer iawndal. Aeth 27 cais ymlaen i asesiad llawn i鈥檞 hystyried yn erbyn meini prawf adran 133 a gwrthodwyd 77 yn ystod brysbennu.
-
O鈥檙 sawl a wrthodwyd, gwrthodwyd dros hanner (52%) gan nad oedd euogfarnau neu cafodd yr euogfarn ei dileu. Gweler ar gyfer dadansoddiad manwl o resymau dros wrthod yn ystod brysbennu.
-
Talwyd 拢95,250 mewn iawndal nad yw鈥檔 cynnwys taliadau interim. Bydd unrhyw daliadau interim a wnaed yn y flwyddyn ariannol hon yn cael eu cynnwys yn y flwyddyn ariannol y gwnaed y taliad terfynol.
-
Yr amser ar gyfartaledd rhwng derbyn ceisiadau a鈥檙 canlyniad sy鈥檔 hysbys yn 2024/25 yw 39 wythnos. Mae hyn 4 wythnos yn gynt na鈥檙 llynedd
Rhwng 2016 a 2025:聽
- Mae鈥檙 Weinyddiaeth Gyfiawnder wedi talu 拢2,475,918 o iawndal o dan y
- Gwasanaeth Ceisiadau Camweinyddu Cyfiawnder yn y cyfnod rhwng 2016/17 a 2024/25.聽
- Mae鈥檙 symiau a dalwyd yn amrywio rhwng 拢250 a 拢500,000. Dros y cyfnod, derbyniwyd 694 cais am iawndal ar gyfer camweinyddu cyfiawnder.聽聽
- O Ebrill 2016 i Mawrth 2025, aeth 162 cais ymlaen i asesiad llawn i gael eu hystyried yn erbyn meini prawf a133 a gwrthodwyd 538 yn ystod brysbennu.
1.5 Nodiadau Esboniadol
-
Mae鈥檙 Weinyddiaeth Gyfiawnder yn annog ceiswyr i gynnwys dogfennau perthnasol gyda鈥檜 cais, ond yn aml mae ceisiadau yn cael eu derbyn heb unrhyw ddogfennau cefnogol, a gall gymryd rhwng 4 a 12 wythnos i gasglu dogfennau llys er mwyn i鈥檙 achos gael ei asesu鈥檔 llawn.聽聽
-
Bydd cais yn mynd drwy鈥檙 system brysbennu ac yn cael ei asesu gan weithiwr achos yn erbyn meini prawf adran 133 os oedd gan yr ymgeisydd:聽
-
Euogfarn droseddol聽聽
-
Cafodd yr euogfarn ei dileu mewn ap锚l allan o amser聽聽
-
Cafodd y cais ei wneud o fewn 2 flynedd o adeg ddileu euogfarn neu鈥檙 adeg cafwyd maddeuant聽
-
Caiff cais ei wrthod yn ystod brysbennu os na fydd yn bodloni un o feini prawf adran 133. Mae enghreifftiau yn cynnwys ble mae ymgeisydd wedi鈥檌 gael yn ddieuog yn y treial neu achos adran 142 ble mae鈥檙 achos yn cael ei ailagor ac mae gwall yn cael ei ddatrys yn y Llys Ynadon. Gall cais hefyd gael ei dynnu鈥檔 么l os yw ceisydd wedi cyrraedd setliad llawn a therfynol mewn man arall ar gyfer yr un materion yn codi o鈥檙 un set o amgylchiadau a bydd egwyddorion adferiad dwbl yn berthnasol. 聽聽
-
Mae pob cais sy鈥檔 mynd drwy鈥檙 brysbennu yna鈥檔 cael ei asesu gan weithiwr achos fydd yn ystyried a yw unigolyn wedi cael gwrthdroi ei euogfarn neu wedi cael maddeuant ar y sail bod ffaith newydd neu newydd ei ddarganfod yn dangos y tu hwnt i amheuaeth resymol nad oeddent wedi cyflawni鈥檙 trosedd, ac nad oedd diffyg datgelu鈥檙 ffaith newydd neu newydd ei ddarganfod yn gwbl neu鈥檔 rhannol briodol iddyn nhw.聽
-
Pan fydd ymgeisydd yn cael ei hysbysu y bodlonwyd y prawf,maent yn cael hyd at 3 mis (y gellir ei ymestyn) i gasglu tystiolaeth gefnogol i fesur y colledion sy鈥檔 codi o鈥檙 camweinyddu cyfiawnder. Penderfynir ar swm yr iawndal gan Asesydd Annibynnol a benodwyd gan yr Ysgrifennydd Gwladol.