Cyfarwyddyd ymarfer 56: rhent-d芒l
Diweddarwyd 24 Gorffennaf 2024
Yn berthnasol i Loegr a Chymru
Sylwer bod cyfarwyddiadau ymarfer Cofrestrfa Tir EF wedi eu hanelu鈥檔 bennaf at gyfreithwyr a thrawsgludwyr eraill. Maent yn aml yn delio 芒 materion cymhleth ac yn defnyddio termau cyfreithiol.
1. Cyflwyniad
Swm o arian mae鈥檔 rhaid ei dalu鈥檔 flynyddol fel arfer, ac sy鈥檔 arwystl dros dir, yw rhent-d芒l. Fel arfer bydd, rhent-d芒l yn cael ei greu wrth drawsgludo neu drosglwyddo. Mae鈥檙 parti sy鈥檔 gwerthu鈥檙 tir yn neilltuo rhent mae鈥檔 rhaid ei dalu iddynt a鈥檜 holynwyr mewn teitl bob blwyddyn ac sy鈥檔 arwystl dros y tir a werthwyd.
Er 22 Awst 1977, mae creu鈥檙 rhan fwyaf o fathau o rent-daliadau wedi ei wahardd. Gelwir y prif ddosbarth o rent-d芒l sydd wedi ei eithrio o鈥檙 gwaharddiad cyffredinol yn rhent-d芒l ystad (adran 2(4) o Ddeddf Rhent-daliadau 1977).
Gall hwn fod yn rhent-d芒l sydd naill ai鈥檔:
-
swm enwol at ddiben gwneud cyfamodau i鈥檞 cyflawni gan y tirfeddiannwr y gellir ei orfodi gan berchennog y rhent yn erbyn perchennog presennol y tir
-
swm rhesymol i dalu neu gyfrannu at y gost sy鈥檔 codi i berchennog y rhent o gyflawni鈥檙 cyfamodau ar gyfer darparu gwasanaethau, cynnal a chadw neu atgyweirio ac yswiriant a thaliadau eraill er budd y tir a effeithir gan y rhent-d芒l
1.1 Yr hyn sydd o dan sylw yn y cyfarwyddyd ymarfer hwn
Mae鈥檙 cyfarwyddyd hwn yn rhoi sylw i鈥檙 canlynol:
- sut i wneud cais i gofrestru rhent-daliadau ystad wedi eu creu o dir cofrestredig, ac unrhyw hawliau mynediad cysylltiedig
- dosrannu rhent-daliadau wedi eu nodi a rhent-daliadau cofrestredig (trwy statud a thrwy weithred)
- amrywio telerau rhent-d芒l neu hawliau mynediad cysylltiedig
- terfynu rhent-daliadau
1.2 Diffiniadau
Defnyddir y termau canlynol yn y cyfarwyddyd hwn:
鈥榯ir wedi ei arwystlo鈥 鈥 yr ystad rydd-ddaliol neu brydlesol sy鈥檔 ddarostyngedig i鈥檙 rhent-d芒l
鈥榯irfeddiannwr鈥 鈥 perchennog cofrestredig y tir sy鈥檔 ddarostyngedig i鈥檙 rhent-d芒l
鈥榩erchennog y rhent鈥 鈥 perchennog y rhent-d芒l
鈥榬hent-d芒l ystad鈥 鈥 rhent-d芒l a ganiateir o dan adran 2(4) o Ddeddf Rhent-daliadau 1977
2. Sut i wneud cais i gofrestru rhent-d芒l wedi ei greu o dir cofrestredig
Lle mae rhent-d芒l ystad wedi ei greu o ystad gofrestredig ar neu ar 么l 13 Hydref 2003, rhaid iddo gael ei gofrestru er mwyn bod yn effeithiol yn unol 芒鈥檙 gyfraith (adran 27 o Ddeddf Cofrestru Tir 2002). Lle mae trosglwyddiad o dir cofrestredig neu brydles cymalau penodedig sy鈥檔 effeithio ar dir cofrestredig yn cynnwys creu rhent-d芒l ystad (ac ar yr amod, yn achos prydles cymalau penodedig, y cyfeirir at y rhent-d芒l yng nghymal LR12) byddwn yn nodi鈥檙 rhent-d芒l yn awtomatig yng nghofrestr teitl cofrestredig y tir wedi ei arwystlo (rheol 72(4), 72A(2) neu 72C(2) o Reolau Cofrestru Tir 2003). Fodd bynnag, er mwyn bodloni鈥檙 gofynion cofrestru o dan adran 27 a pharagraff 7 o Atodlen 2 i Ddeddf Cofrestru Tir 2002, bydd angen gwneud cais penodol i gofrestru鈥檙 rhent-d芒l bob amser.
Lle mae鈥檙 rhent-d芒l wedi ei greu gan weithred ar wah芒n, ni fyddwn yn gwneud unrhyw gofnod yn awtomatig ar gyfer y rhent-d芒l oni bai bod cais i gofrestru neu nodi鈥檙 rhent-d芒l yn cael ei wneud.
Er mwyn osgoi unrhyw amheuaeth, dylid gwneud ceisiadau ar wah芒n i gofrestru鈥檙 gwarediad o鈥檙 tir a鈥檙 rhent-d芒l ar ffurflen AP1.
Mae ffi o 拢40 (拢20 lle cyflwynir y cais trwy ddulliau electronig) yn daladwy o dan Erthygl 12 o鈥檙 gorchymyn ffi cyfredol ar gyfer cofrestru rhent-d芒l wedi ei greu o ystad gofrestredig, ar gyfer pob rhent-d芒l.
Mae rhent-d芒l ystad yn fudd y gellir ei warchod gan chwiliad swyddogol 芒 blaenoriaeth. Dylid gwneud cais ar ffurflen OS1 neu drwy ein gwasanaethau electronig yn 么l yr arfer. Os yw鈥檙 rhent-d芒l yn effeithio ar ran o deitl cofrestredig yn unig bydd angen cynllun, a dylid gwneud cais ar ffurflen OS2. Dylid defnyddio鈥檙 opsiwn 鈥榩rynu鈥.
2.1 Creu鈥檙 rhent-d芒l
O 22 Awst 1977, dim ond rhent-daliadau a ganiateir gan Ddeddf Rhent-daliadau 1977 all gael eu creu. Rhaid creu rhent-d芒l cyfreithiol trwy gyfrwng gweithred (adran 52(1) o Ddeddf Cyfraith Eiddo 1925) mewn meddiant a naill ai鈥檔 fythol-barhaus neu am gyfnod o flynyddoedd absoliwt. Yn achos rhent-daliadau wedi eu creu o dir cofrestredig, mae gan berchennog cofrestredig neu berson sydd 芒 hawl i gael ei gofrestru fel perchennog y p诺er i wneud gwarediad o unrhyw fath a ganiateir gan y gyfraith gyffredin.
Er nad oes geiriad statudol i greu rhent-d芒l o deitl cofrestredig byddwn yn derbyn cymalau hanfodol tebyg i鈥檙 canlynol:
Enghraifft o roi rhent-d芒l
Mae鈥檙 [Trosglwyddai] yn rhoi o鈥檙 Eiddo i鈥檙 [Cwmni Rheoli] rent-d芒l bythol-barhaus wedi ei gyfrifo ac yn daladwy fel y nodir yn atodlen 1.
Enghraifft o neilltuo rhent-d芒l
Mae rhent-d芒l bythol-barhaus wedi ei neilltuo i鈥檙 [Trosglwyddwr] wedi ei gyfrifo ac yn daladwy fel y nodir yn atodlen 1.
2.1.1 Datganiadau sy鈥檔 dangos nad yw rhent-d芒l yn rhent-d芒l ystad
Os yw gweithred sy鈥檔 creu rhent-d芒l yn cynnwys datganiad neu gytundeb sy鈥檔 nodi nad yw鈥檙 rhent-d芒l wedi ei fwriadu i fod yn rhent-d芒l at ddibenion Deddf Rhent-daliadau 1977 byddwn yn dychwelyd y weithred i鈥檞 diwygio.
Gan fod Deddf Rhent-daliadau 1977 yn cynnwys gwaharddiad cyffredinol yn erbyn creu rhent-daliadau newydd, ac eithrio, ymhlith pethau eraill, rhent-daliadau ystad, os nad yw鈥檙 rhent-d芒l sydd wedi ei greu yn y weithred yn rhent-d芒l ystad, bydd yn ddi-rym o dan adran 2 o Ddeddf Rhent-daliadau 1977.
Byddwn yn gofyn i鈥檙 weithred gael ei diwygio i ddileu unrhyw ansicrwydd ynghylch a yw rhent-d芒l ystad wedi cael ei greu neu beidio.
2.2 Sut i lenwi ffurflen AP1
Panel 2: rhowch rif teitl y tir wedi ei arwystlo bob amser. Byddwn yn nodi鈥檙 rhent-d芒l yng nghofrestr y tir wedi ei arwystlo (os nad yw wedi ei nodi eisoes) ac yn cofrestru鈥檙 rhent-d芒l ar wah芒n hefyd o dan ei rif teitl ei hun.
Panel 4: nodwch natur y cais fel 鈥淐ofrestru rhent-d芒l鈥.
Panel 5: cyflwynwch gopi o鈥檙 trosglwyddiad neu鈥檙 brydles a greodd y rhent-d芒l. Fel arall, os yw鈥檙 trosglwyddiad neu鈥檙 brydles eisoes wedi ei chofrestru rhowch 鈥淕weler copi o鈥檙 trosglwyddiad/prydles dyddiedig [rhowch y dyddiad] wedi ei gofrestru o dan y teitl [rhowch y teitl]鈥.
Panel 6: rhowch fanylion y person sydd i鈥檞 gofrestru fel perchennog y rhent-d芒l (perchennog y rhent). Os nad hwn yw鈥檙 person gwreiddiol y rhoddwyd neu y neilltuwyd y rhent-d芒l iddo, rhaid darparu tystiolaeth o ddisgyniad teitl i鈥檙 rhent-d芒l a鈥檌 rhestru ym mhanel 5.
Panel 9: sicrhewch eich bod yn rhoi cyfeiriad ar gyfer gohebu ar gyfer perchennog y rhent.
Panel 12: nid oes angen cadarnhau hunaniaeth ar gyfer cais i gofrestru rhent-d芒l yn unig. Os gwneir y cais yr un pryd 芒 chais i gofrestru鈥檙 trosglwyddiad neu鈥檙 brydles y mae鈥檙 rhent-d芒l wedi ei roi neu ei neilltuo ohono, bydd angen cadarnhau hunaniaeth mewn perthynas 芒鈥檙 part茂on i鈥檙 trosglwyddiad neu鈥檙 brydles 鈥 gweler cyfarwyddyd ymarfer 67: tystiolaeth hunaniaeth.
2.3 Y dogfennau gofynnol
Rhaid cyflwyno鈥檙 weithred a greodd y rhent-d芒l (neu gopi ardystiedig) oni bai ei bod wedi ei chofrestru eisoes (er enghraifft ar ystad dai newydd lle mae鈥檙 trosglwyddiad o鈥檙 llain t欧 sy鈥檔 rhoi rhent-d芒l eisoes wedi ei gofrestru).
Os nad yw鈥檙 cais i gofrestru鈥檙 person y rhoddwyd y rhent-d芒l iddo yn wreiddiol, rhaid darparu tystiolaeth o ddisgyniad teitl i鈥檙 person sydd i鈥檞 gofrestru fel perchennog y rhent-d芒l.
2.4 Rhent-d芒l yn effeithio ar ran o deitl cofrestredig neu dir wedi ei drosglwyddo
Lle mae rhent-d芒l yn effeithio ar ran o deitl cofrestredig neu ran o dir sy鈥檔 cael ei drosglwyddo yn unig, rhaid darparu cynllun sy鈥檔 dangos stent y tir sydd wedi ei gynnwys yn y rhent-d芒l a鈥檌 lofnodi gan y gwaredwr (rheol 213 o Reolau Cofrestru Tir 2003).
2.5 Cofrestru rhent-d芒l yn Nh欧鈥檙 Cwmn茂au
Lle mae rhent-d芒l yn cael ei greu ac mae鈥檙 tirfeddiannwr yn gwmni sydd wedi ei gofrestru yn Nh欧鈥檙 Cwmn茂au, gellir cofrestru鈥檙 rhent-d芒l yn Nh欧鈥檙 Cwmn茂au.
Os na chyflwynir tystysgrif cofrestru gyda鈥檙 cais, byddwn yn gwneud nodyn i鈥檙 cofnod yn y gofrestr yn nodi y gall y teitl i鈥檙 rhent-d芒l fod yn ddarostyngedig i ddarpariaethau adran 859H o Ddeddf Cwmn茂au 2006 os ac i鈥檙 graddau mae鈥檙 adran honno鈥檔 berthnasol i鈥檙 rhent-d芒l (rheol 111 o Reolau Cofrestru Tir 2003).
2.6 Pwyntiau eraill
Yn achos datblygiad cysylltwch 芒 ni i drafod a yw鈥檙 rhent-daliadau i鈥檞 cofrestru o dan un teitl cyfunol neu ar wah芒n.
Gellir defnyddio un AP1 i gofrestru nifer o rent-daliadau ond mae ffi ar wah芒n yn daladwy ar gyfer cofrestru pob rhent-d芒l, p鈥檜n ai ydynt yn cael eu cyflwyno i鈥檞 cofrestru gyda鈥檌 gilydd neu ar wah芒n.
Os yw鈥檙 cais i gofrestru rhent-d芒l newydd a鈥檌 ychwanegu at deitl cofrestredig sy鈥檔 bodoli eisoes, dylech gynnwys 鈥淐yfuno 芒 [rhowch y rhif teitl]鈥 ym mhanel 4 AP1.
2.7 Gweithredu gan Gofrestrfa Tir EF
Pan gawn gais, byddwn yn rhoi rhif teitl newydd i gofrestru鈥檙 rhent-d芒l.
Mewn llawer o achosion, bydd y rhent-d芒l wedi ei nodi eisoes ar y tir wedi ei arwystlo (o dan reol 72(4) o Reolau Cofrestru Tir 2003); byddwn yn diweddaru鈥檙 cofnod o鈥檙 rhent-d芒l yn y gofrestr ar y tir wedi ei arwystlo i nodi rhif teitl y rhent-d芒l. Os nad yw wedi ei nodi eisoes, gallwn roi rhybudd i鈥檙 tirfeddiannwr o鈥檔 bwriad i wneud cofnod mewn perthynas 芒鈥檙 rhent-d芒l.
Fel rheol, byddwn yn gwneud cofnod tebyg i鈥檙 canlynol yn y gofrestr ar gyfer y tir wedi ei arwystlo:
Mae Trosglwyddiad o鈥檙 tir yn y teitl hwn dyddiedig 1 Ionawr 2019 a wnaed rhwng (1) Adeiladwr Tai Cyfyngedig a (2) Rhywun Arall yn cynnwys rhoi rhent-d芒l fel y crybwyllir ynddo. Mae鈥檙 Weithred ddywededig hefyd yn cynnwys cyfamodau.
NODYN 1: Rhent-d芒l wedi ei gofrestru o dan rif teitl AB987654*
卢NODYN 2: Copi wedi ei ffeilio.
*Os yw鈥檙 rhent-d芒l wedi ei gofrestru.
Ar deitl y rhent-d芒l byddwn yn gwneud cofnod yn nodi manylion y weithred a greodd y rhent-d芒l. Gan nad yw Cofrestrfa Tir EF mewn sefyllfa i benderfynu a yw rhent-d芒l yn un a ganiateir o dan Ddeddf Rhent-daliadau 1977 byddwn hefyd yn gwneud cofnod tebyg i鈥檙 canlynol:
Mae鈥檙 teitl i鈥檙 rhent-d芒l hwn wedi ei gofrestru ar yr amod ei fod yn cydymffurfio ag adran 2(4) o Ddeddf Rhent-daliadau 1977.
Lle mae nifer o rent-daliadau yn cael eu cofrestru gyda鈥檌 gilydd o dan un teitl, bydd manylion y gweithredoedd sy鈥檔 creu鈥檙 rhent-daliadau yn cael eu cofnodi mewn atodlen.
3. Hawl mynediad
Mae hawliau mynediad yn y cyfarwyddyd ymarfer hwn yn golygu rhwymed茂au ar gyfer adennill y symiau rhent-daliadau sy鈥檔 ddyledus, yn hytrach na hawddfraint sy鈥檔 caniat谩u i berchennog y rhent gael mynediad i鈥檙 tir wedi ei arwystlo i gyflawni ei ddyletswyddau.
Mae hawliau mynediad sydd wedi eu hatodi i rent-d芒l cyfreithiol yn fudd cyfreithiol ar wah芒n (adran 1(2)(e) o Ddeddf Cyfraith Eiddo 1925) ac mae hefyd yn ofynnol iddynt gael eu cwblhau trwy gofrestru o dan adran 27(2)(e) o Ddeddf Cofrestru Tir 2002.
Yn gyffredinol maent yn caniat谩u i berchennog y rhent ddod i feddiannu鈥檙 tir wedi ei arwystlo os na chaiff y rhent-d芒l ei dalu.
Ar hyn o bryd, mae rhwymed茂au statudol o dan adran 121 o Ddeddf Cyfraith Eiddo 1925 sy鈥檔 cynnwys hawl mynediad. Ni fydd y rhwymed茂au statudol bellach yn gymwys i 鈥渞ent-daliadau a reoleiddir鈥 fel y鈥檜 diffinnir yn adran 120A(1) o Ddeddf Cyfraith Eiddo 1925, yn dilyn diwygiadau a wnaed gan Ddeddf Diwygio Cyfraith Lesddaliad a Rhydd-ddaliad 2024. Ni fyddwn yn cyfeirio at yr hawl mynediad statudol yn y gofrestr ond os yw telerau rhent-d芒l wedi ei greu mewn trosglwyddiad neu brydles tir cofrestredig yn cynnwys hawliau mynediad datganedig byddwn yn nodi鈥檙 rhain yn awtomatig yn y gofrestr ar gyfer y tir wedi ei arwystlo wrth gofrestru鈥檙 trosglwyddiad neu brydles (rheol 72(4) a rheol 72A(2) o Reolau Cofrestru Tir 2003) fel a ganlyn:
Mae鈥檙 Trosglwyddiad dyddiedig 1 Ionawr 2019 y cyfeirir ato uchod yn cynnwys hawl mynediad sydd wedi ei atodi i鈥檙 rhent-d芒l a neilltuir ynddo.
Lle mae鈥檙 rhent-d芒l wedi ei gofrestru o dan ei rif teitl ei hun, byddwn yn gwneud cofnod tebyg i鈥檙 canlynol hefyd:
Mae鈥檙 Trosglwyddiad dyddiedig 1 Ionawr 2019 y cyfeirir ato uchod hefyd yn rhoi hawliau mynediad, sydd wedi eu hatodi i鈥檙 rhent-d芒l cofrestredig.
4. Dosrannu rhent-d芒l
Tirfeddiannwr pob rhan o鈥檙 tir wedi ei arwystlo sy鈥檔 gyfrifol am y swm cyfan oni bai bod y rhent-d芒l yn cael ei ddosrannu. Gall dosraniad fod trwy weithred neu o dan orchymyn dosrannu a wneir o dan adran 4 o Ddeddf Rhent-daliadau 1977. Gall dosraniadau fod yn gyfreithiol (ffurfiol) neu鈥檔 ecwit茂ol (anffurfiol). Er mwyn i ddosraniad trwy weithred fod yn gyfreithiol (hynny yw, yn rhwymol ar berchennog y rhent) rhaid i berchennog y rhent fod yn barti i鈥檙 dosraniad.
Nid ydym yn gwneud cofnod yn ymwneud 芒 dosrannu a rhyddhau anffurfiol oni bai eich bod yn gofyn yn benodol am hyn.
4.1 Cais i nodi gweithred dosrannu neu orchymyn dosrannu
Nid yw鈥檙 adran hon yn berthnasol i orchymyn dosrannu sy鈥檔 amodol ar adbrynu鈥檙 rhent-d芒l. Lle mae gorchymyn dosrannu rhent-d芒l wedi ei wneud sy鈥檔 amodol ar adbrynu, dylech wneud cais i Gofrestrfa Tir EF i derfynu鈥檙 rhent-d芒l pan fydd y dystysgrif adbrynu gennych; gweler Terfynu rhent-d芒l.
Dogfennau gofynnol 鈥 rhent-d芒l wedi ei gofrestru
Your application must: Rhaid i鈥檆h cais:
-
gael ei wneud ar ffurflen AP1 (disgrifiwch natur y cais ym mhanel 4 AP1 fel 鈥楧osrannu Rhent-d芒l鈥)
-
cynnwys rhif teitl y rhent-d芒l cofrestredig a鈥檙 tir wedi ei arwystlo ym mhanel 2
- cynnwys copi ardystiedig o鈥檙 gorchymyn dosrannu a roddir gan yr Ysgrifennydd Gwladol neu Weinidogion Cymru, neu adran arall o鈥檙 llywodraeth, neu
-
gynnwys copi ardystiedig o鈥檙 weithred dosrannu, ac
- amg谩u鈥檙 ffi (gweler 贵蹿茂辞别诲诲)
4.1.2 Dogfennau gofynnol 鈥 rhent-d芒l wedi ei nodi
Rhaid i鈥檆h cais:
-
gael ei wneud ar ffurflen AN1
-
cynnwys copi ardystiedig o鈥檙 gorchymyn dosrannu a roddir gan yr Ysgrifennydd Gwladol neu Weinidogion Cymru, neu adran arall o鈥檙 llywodraeth, neu
-
gynnwys copi ardystiedig o鈥檙 weithred dosrannu, ac
-
amg谩u鈥檙 ffi (gweler 贵蹿茂辞别诲诲)
4.1.3 贵蹿茂辞别诲诲
Ar gyfer cais ar ffurflen AP1, o dan Atodlen 3, Rhan 1(13) o鈥檙 Gorchymyn Ffi Cofrestru Tir cyfredol, mae ffi o 拢20 yn daladwy lle cyflwynir y cais yn electronig neu 拢40 lle cyflwynir y cais trwy unrhyw ddull arall a ganiateir (gweler Cofrestrfa Tir EF: 贵蹿茂辞别诲诲 Gwasanaethau Cofrestru).
Ar gyfer cais ar ffurflen AN1, mae ffi sefydlog yn daladwy o dan Atodlen 3, Rhan 1(1)(b) y Gorchymyn Ffi. Lle cyflwynir y cais trwy ddulliau electronig, bydd y ffi sy鈥檔 daladwy yn cael ei gostwng gan 50%. Nid yw ffi yn daladwy o dan Atodlen 3, Rhan 1(1) os cyflwynir ffurflen AN1 gyda chais ffi ar raddfa neu gais arall sy鈥檔 denu ffi o dan yr un paragraff (gweler Cofrestrfa Tir EF: 贵蹿茂辞别诲诲 Gwasanaethau Cofrestru).
Gweler hefyd Lle ystyrir gwerthu.
4.2 Ystadau sy鈥檔 datblygu yn ddarostyngedig i rent-d芒l wedi ei greu cyn gwerthu lleiniau
Weithiau bydd ystad sy鈥檔 datblygu yn ddarostyngedig i rent-d芒l sy鈥檔 effeithio ar y datblygiad cyfan cyn gwerthu鈥檙 lleiniau, a chaiff ei dosrannu pan werthir pob llain. I fod yn ddosraniad cyfreithiol, rhaid i berchennog y rhent gytuno ar y dosraniad.
Gellir dangos cytundeb perchennog y rhent i鈥檙 dosraniad naill ai trwy ei gyfranogiad yn y trosglwyddiad o ran o鈥檙 ystad rydd-ddaliol neu trwy gydsyniad blaenorol diamwys i鈥檙 dosraniad (megis trwy gyfrwng cymal priodol yn y weithred rhent-d芒l wreiddiol).
Lle rydym yn fodlon bod y dosraniad yn rhwymol ar bob parti, byddwn yn nodi鈥檙 rhent-d芒l a鈥檙 dosraniad (os yw yn y trosglwyddiad llain) ar y tir wedi ei arwystlo wrth gofrestru llain sydd wedi ei gwerthu. Os yw鈥檙 rhent-d芒l wedi ei gofrestru, byddwn hefyd yn nodi鈥檙 dosraniad ar deitl y rhent-d芒l ar yr amod bod rhif teitl y rhent-d芒l wedi ei restru ar ffurflen gais AP1.
Os yw鈥檙 dosraniad mewn gweithred ar wah芒n (ac nid yn y trosglwyddiad llain) gweler Cais i nodi gweithred dosrannu neu orchymyn dosrannu.
5. Gweithredoedd amrywio rhent-d芒l
Os yw鈥檙 rhent-d芒l yn gofrestredig dylid gwneud cais i gofnodi鈥檙 weithred amrywio ar ffurflen AP1, gan ddyfynnu rhif teitl y tir wedi ei arwystlo a theitl y rhent-d芒l. Y ffi yw 拢40 (拢20 os caiff ei dalu trwy ddulliau electronig). Os nad yw鈥檙 rhent-d芒l wedi ei gofrestru ond wedi ei nodi yn y gofrestr ar gyfer y tir wedi ei arwystlo, dylid gwneud cais ar ffurflen AN1. Y ffi yw 拢40 (拢20 os caiff ei thalu trwy ddulliau electronig) ond nid yw ffi yn daladwy os cyflwynir cais ffi ar raddfa gyda鈥檙 cais (gweler Cofrestrfa Tir EF: 贵蹿茂辞别诲诲 Gwasanaethau Cofrestru).
Dylai gweithred a fynegir i amrywio telerau鈥檙 trosglwyddiad a greodd y rhent-d芒l gael ei gwneud gan bob parti i鈥檙 trosglwyddiad (neu eu holynwyr mewn teitl), gan gynnwys y trosglwyddwr a鈥檙 perchennog rhent.
Gellir gwneud gweithred a fynegir i amrywio telerau鈥檙 rhent-d芒l rhwng y perchennog rhent a鈥檙 tirfeddiannwr.
Ni ddylid defnyddio gweithred amrywio i derfynu rhent-d芒l neu ryddhau hawl mynediad trwy gyfrwng newid telerau gwreiddiol y weithred sy鈥檔 creu鈥檙 rhent-d芒l. Os nad oes angen rhent-d芒l neu hawl mynediad mwyach dylid defnyddio gweithred rhyddhau.
Os nad yw鈥檙 rhent-d芒l wedi ei gofrestru ac mae鈥檙 berchnogaeth ohono wedi mynd heibio ers iddo gael ei roi鈥檔 wreiddiol, bydd angen tystiolaeth arnom o ddisgyniad teitl i berchennog y rhent.
6. Terfynu rhent-d芒l
Rhaid gwneud cais i gau neu gau鈥檔 rhannol deitl rhent-d芒l cofrestredig ar ffurflen AP1 a鈥檌 gefnogi gan gopi ardystiedig o鈥檙 weithred rhyddhau neu dystiolaeth arall i fodloni鈥檙 cofrestrydd bod y rhent-d芒l wedi ei derfynu. Bydd teitl y rhent-d芒l yn cael ei gau neu, lle rydym wedi cofrestru nifer o rent-daliadau o dan un teitl, ei ddileu o ran y rhan berthnasol. Byddwn yn dileu鈥檙 rhybudd o鈥檙 rhent-d芒l yn awtomatig o gofrestr y tir wedi ei arwystlo.
Rhaid gwneud cais i ddileu鈥檙 rhybudd o rent-d芒l o鈥檙 tir wedi ei arwystlo lle nad yw鈥檙 rhent-d芒l wedi ei gofrestru ar ffurflen CN1.
Os nad ydym yn fodlon bod y budd a warchodir gan y rhybudd wedi dod i ben, gallwn gofnodi yn y gofrestr fanylion yr amgylchiadau y mae鈥檙 ceisydd yn hawlio bod y budd wedi ei derfynu (rheol 87(4) o Reolau Cofrestru Tir 2003).
Mae ffi sefydlog yn daladwy p鈥檜n a yw鈥檙 rhent-d芒l wedi ei nodi neu ei gofrestru, oni bai bod cais ffi ar raddfa yn cael ei gyflwyno gyda鈥檙 cais; gweler Lle ystyrir gwerthu.
6.1 Lle ystyrir gwerthu
Lle mae cais i
-
ddileu rhybudd o rent-d芒l
-
cau neu gau鈥檔 rhannol deitl rhent-d芒l cofrestredig, neu
-
nodi bod dosraniad o rent-d芒l i鈥檞 wneud cyn gwerthu
gallai fod yn well i鈥檙 prynwr wneud y cais yr un pryd 芒鈥檙 cais i gofrestru鈥檙 trosglwyddiad. Y rheswm am hyn yw oherwydd nad oes ffi yn daladwy ar gyfer y ceisiadau hyn os anfonir y cais hwnnw i Gofrestrfa Tir EF ynghyd ag un sy鈥檔 denu ffi ar raddfa o dan y Gorchymyn Ffi Cofrestru Tir cyfredol (gweler Cofrestrfa Tir EF: 贵蹿茂辞别诲诲 Gwasanaethau Cofrestru)..
6.2 Dulliau terfynu
Y dulliau mwyaf cyffredin o derfynu yw trwy:
-
weithred
-
tystysgrif adbrynu statudol
-
cyd-doddi
-
meddiant gwrthgefn
Trwy weithred
Rhaid i gais i ddileu鈥檙 rhybudd o rent-d芒l neu gau teitl rhent-d芒l cofrestredig gael ei gefnogi gan gopi ardystiedig o鈥檙 weithred rhyddhau a gyflawnwyd gan berchennog y rhent.
Lle nad yw rhent-d芒l wedi ei gofrestru ac ni ddarperir tystiolaeth o deitl i鈥檙 rhent-d芒l (gan ddechrau gyda gwreiddyn teitl da sydd o leiaf 15 mlwydd oed), gallwn wneud cofnod amodol o dan reol 87(4) o Reolau Cofrestru Tir 2003.
Lle mae鈥檙 ceisydd yn bwriadu rhyddhau rhent-d芒l trwy ddogfen sydd heb ei chyflawni fel gweithred gallwn wneud cofnod yn nodi yr hawlir bod y rhent-d芒l wedi ei ryddhau:
Trwy [llythyr] dyddiedig 1 Ionawr 2019 cydnabu Perchennog Rhent Cyfyngedig ei fod wedi derbyn y swm o 拢100 sef y swm y cytunwyd arno ar gyfer adbrynu鈥檙 rhent-d芒l sydd wedi ei gynnwys yn y Trawsgludiad dyddiedig 9 Ebrill 1923 y cyfeirir ato uchod.
6.2.2 Trwy dystysgrif adbrynu statudol
Darperir manylion y broses adbrynu rhent-d芒l trwy ddefnyddio darpariaethau Deddf Rhent-daliadau 1977 ar 天美影院.
Darparwch gopi ardystiedig o鈥檙 dystysgrif adbrynu a roddir gan yr Ysgrifennydd Gwladol neu Weinidogion Cymru, neu adran arall o鈥檙 llywodraeth. Os cafodd y rhent-d芒l ei ddosrannu cyn adbrynu, darparwch gopi ardystiedig o鈥檙 gorchymyn dosrannu hefyd.
Sylwer na all yr Ysgrifennydd Gwladol neu Weinidogion Cymru adbrynu rhent-d芒l ystad yn statudol (adran 8(4) o Ddeddf Rhent-daliadau 1977).
Cyd-doddi
Er mwyn i gyd-doddi ddigwydd, rhaid i鈥檙 rhent-d芒l a鈥檙 tir wedi ei arwystlo gael eu dal gan yr un parti yn yr un rhinwedd a rhaid i鈥檙 person sy鈥檔 dal y ddwy ystad fwriadu i鈥檙 cyd-doddi ddigwydd. Rhaid i鈥檙 ceisydd sy鈥檔 gwneud cais am (un o鈥檙 isod) sefydlu鈥檙 bwriad i fyd-doddi gofynnol:
-
gwneud cais i ddileu鈥檙 rhybudd o鈥檙 rhent-d芒l ar ffurflen CN1
-
gwneud cais i gau teitl y rhent-d芒l cofrestredig ar ffurflen AP1
-
gwneud cais sydd wedi ei gynnwys mewn trosglwyddiad neu lythyr eglurhaol a gyflwynir gydag AP1
6.2.4 Meddiant gwrthgefn
Gweler adran 12 o gyfarwyddyd ymarfer 4: meddiant gwrthgefn tir cofrestredig ac adran 8 o gyfarwyddyd ymarfer 5: meddiant gwrthgefn (1) tir digofrestredig a (2) tir cofrestredig lle caffaelwyd yr hawl i gofrestru cyn 13 Hydref 2003.
7. Pethau i鈥檞 cofio
Dim ond gwybodaeth ffeithiol a chyngor diduedd ynghylch ein gweithdrefnau rydym yn eu darparu. Darllenwch ragor am y cyngor rydym yn ei roi.